Sagnir - 01.04.1980, Side 35

Sigurður: Það hefur til
skamms tíma verið heldur þröngt
og einhæft og menn ekki leitað
fanga nógu víða. Því er ekki
að leyna að stjórnmálasaga hef-
ur setið mjög í fyrirrúmi og
svo hefur persónusaga verið ó-
hæfulega stór þáttur. Janframt
hefur gætt ákveðins ótta við
nútímann en það er sem betur
fer að breytast. Ahugi á ýmsum
þátturn félagssögu hefur vaxið
í seinni tíð og áhugi manna bein-
n ‘ w Ti
_ ' 1 I '■«« LJ
1 , %

ist nú meira að "grasrótinni"
svokölluðu í þjóðfélaginu en
"yfirbyggingunni", sem hingað
til hefur verið einblínt um of á.
Helgi: Já; áhuginn hefur
greinilega beinst að því að
athuga kjör fólks, sérstaklega
þeirra, sem afskiptir voru,
minnihlutahópa og þjóða, sem
ekki hefur verið fjallað um
í yfirlitsbókum. Upp virðist
komin viss þörf fyrir að kynna
sér þessa þætti. Þetta er kannski
vegna þess að almenn menntun
hefur aukist; fleiri úr al-
Þýðustétt ganga menntaveginn,
Það fólk vill svo vita um líi'
og kjör alþýðustétta og af-
skiptra og kúgaðra hópa.
Ingólfur: Þetta er allt sam-
an gott og gilt. Ég vil hins
vegar vara við þeirri skoðun að
sagan eigi ekki eða jafnvel
megi ekki hafa einhverja sam-
félagslega eða pólitíska skír-
skotun. Ég held að hún hljóti
að hafa það mjög, Mér finnst
engin sérstök ástæða til að
stunda sagnfræði sem eitthvert
föndur. Ég vil nefna nokkur
dæmi; Jan Mayen, þorskastríðin,
farandverkafólkið og sögu
vinstri hreyfingar á 3, og 4.
áratugnum, Umfjöllun um þetta
hefur haft samfélagslega skír-
skotun í sínum samtíma,
Sagnir: Ertu þá ekki að
segja að við eigum eingöngu að
fást við sögu 19, og 2o, aldar?
Ingólfur: Alls ekki, Ég held
að það hafi samfélagslegan til-
gang að skoða hreyfiöfl sög-
unnar til lengri tíma; hvernig
hin sögulega framvinda hefur
orðið,
Helgi:Sagnfræðingar verða
að kappkosta að gera fjárveit-
ingavaldi og almenningi ljósa
grein fyrir tilgangi rannsóknar-
starfa sinna og hljóta að
tengja þau sem mest þeirri sam-
félagsumræðu sem uppi er á
hverjum tíma, En sagnfræðingar
velja sér oft rannsóknarefni af
fræðilegri nauðsyn einni saman,
forvitni knýr þá áfram og við-
leitnin beinist að því einu að
fá fyllri heildarmynd af til-
teknu, löngu liðnu tímabili.
Mönnum utan greinarinnar
virðast slík úrlausnarefni ekki
brýn og sagnfræðingum veitist
oft erfitt að útskýra tilgang-
inn og réttlæta sig. En ég held
að hér gildi sömu rök um að
stunda sagnfræði sagnfræðianar
vegna og um að stunda listina
vegna listarinnar og vísindin
vísindanna vegna. Ég held að
sagnfræðingar séu ekkert verr
settir í þessum efnum en menn
í öðrum greinum. Það mun
oft mjög erfitt að sjá hag-
nýtan tilgang með ýmsum stærð-
fræðirannsóknum, en þær eru oft
afsakaðar með því að einhvern
tima í framtíðinni "gætu" þær
komið að notum. Svipað gildir
um sagnfræðina.
Til hvens sagnfrædi?
Sagnir: Hér erum við komnir
að spurningunni um hagnýtan til-
gang sagnfræði?