Sagnir - 01.04.1980, Page 48

bætti á vegum ríkisins; óeðli-
lega harðar innheimtuaðgerðir;
niðurfellingu styrkja; slælegri
fyrirgreiðslu hjá opinberum
stofnunum eða hótanir um eitt-
hvert þessara atriða.
Kjördæmaskipanin
Smá-flokkarnir hafa einnig
tekið kjördæmaskipanina sem
dæmi um flokksræði og skort á
lýðræði í íslenskum stjórnmálum.
Sannleiksgildi þessa sést best
með því að skoða dreifingu fram-
boðanna um landið og ljósi þeirr-
ar staðreyndar að allir flokk-
arnir hafa boðið fram í Reykja-
vík, að þremur undanskildum, og
fengið meirihluta atkvæða sinna
á Reykjavíkur- og Reykjaness-
svæðinu.(Sjá töflu 2). Af því
leiðir að þeir hafa þurft hlut-
fallslega fleiri atkvæði til
að fá mann kjörinn og þ.a.l.
til að geta nýtt atkvæðamagn
til uppbótarþingsæta, sem að
jafnaði er að baki hvers þing-
manns. Þetta stafar af því að
atkvæði dreifbýlisins vega þyngra
en atkvæði Reykjavíkur og Reykja-
ness, þ.e. færri atkvæði þarf
til að fá mann kjörinn. Kjör-
dæmaskipanin er því smáflokk-
unum greinilega óhagstæð. Þann-
ig hefur Framsóknarflokkurinn
sem dregur mest af fylgi sínu
úr dreifbýlinu að jafnaði
færri atkvæði að baki hvers
þingmanns en aðrir flokkar og
oft margfalt minna en heildar-
atkvæðamagn smáflokkanna nem-
ur.CSjá töflu 3). Kjördæmaskip-
aninni er þannig háttað að sá
möguleiki er fyrir hendi að
einn flokkur fái allt að lo-
15 /o atkvæða yfir allt landið
án þess að fá mann kjörinn, ef
atkvæðin dreifast þannig að í
engu kjördæmi vinnst maður og
önnur atkvæði nýtist því ekki
við úthlutun uppbótarþingsæta.
Enginn smá flokkanna hefur
þó mótmælt þessu beiniínis eða
bent á leiðir til úrbóta aðrar
en breytta kjördæmaskipan, fyrr
en Samtökin settu fram í stefnu-
skrá 1977 að tryggja bæri þeim
flokkum þingsetu er fengju á-
kveðið lágmarkshlutfall atkvæða.
Þær hugmyndir hafa hins vegar
komið fram, bæði hjá Sjálfstæð-
isflokki og Framsóknarflokki, að
setja bæri reglur um ákveðið
lágmarkshlutfall atkvæða, það
hátt að það hindraði ýmsa smá-
Leiugar i alliigiesign.
bj& þeim, sem kjósa Jónana.
Munið að stimpla yfir tvö
efstu hvítu augun á svarta rammanum, en
setja ekki kross yfir þau.
Kjósauilinn greidir nú atkvsdi á þann hátt, að bann grerttr fcvítu
angun fraiiian við nöfn þeirra tveggja »f þingmaunaefnunura, gem
hann vill gefa atkvsði. Inni i kosningaklefannm verður stimpill til
að sverta raeð og bleksvampur, sem stimplinum skal stutt ofan á, tíl
þcss nð væta hann, áðnr en hann cr notaður. Hver kjósandi skal
stimpla við tvö nöfn á kjörseðlinum, hvorki fleiri nje faerri, þvi þá er
scðillinn ógildur. Engin merki mega sjást á seðlinum önnur en þau,
að svcrt hafl verið vflr tvö af hvítu augunum framan við nöfnin. Slðan
þerrar kjósandinn vandlega stimpilmerki sin meö þerriblaði. sem á að
liggja inni I kjórklcfanum, einbrýtur seðilinn saman og gengur svo
með bann ut úr kjörklefanum. þcss skal vandlega gaett, að þerra
stimpilmerkin vel, svo að þau, þegar seðillinn er brotinn saman, liti
ekki frá sjcr, og einkum skal þess gætt, þegar seðilliun er brotinn
samnn, að af stimpilmerkjunum klinist ekki sverta á hvftu augun
framan við þau nöfn á seðlinura, sem ekki eiga að fá atkvæði kjós-
anda. — Minna mætti lika á það, að sje svo, að kjósandi þykist ekki
muna með fullri vissu, þegar inn i kjörklefann kcmur, bvernig kosn-
ingaraðferðin sje, þá getur hann snúið sjer til kjörstjórnarinnar, sem
þar cr við hendina, og fengið hjá henni upplýsingar.
--- Gutenkerg. —1914.