Sagnir - 01.04.1981, Page 42

40
Helgi Þorláksson:
Fræíimenn ng
fróffleiksfús alþýffa
Ég hef verið beðinn,vegna um-
mæla minna í Sögnum (apríl 1980
bls„31,33),að fara fáeinum orð-
um um alþýðlega söguiðkun og al-
býðusagnfræðinga og hvað greini
þá og hina háskólamenntuðu„ Hefð
mun vera fyrir því að telja til
alþýðufræðimanna þá sem ekki hafa
stundað langskólanám, En fleira
kemur til og má etv,segja að há-
skólamenntaðir sagnfræðingar
greinist frá hinum alþýðlegu
einkum að því er varðar aðferðir,
val viðfangsefna,stí1 og fram-
setningu„
Rætur alþýffusagnfrætfi
Almenn kunnátta í lestri og
skrift hefur löngum verið aðals-
mcrki íslendinga og fýsn til
blekiðju ríkc Minnugir menn og
fróðir hafa notið virðingar og
orðið þjóðkunnir margir hverjir
fyrir að festa fróðleik sinn
á blað0 íslensk alþýða hefur
öldum saman afritað annála og
söguþætti um tíðarfar,náttúru-
hamfarir,mannskaða,afbrot og
refsingar,um æviatriði merkra
inanna og svonefnda kynlega kvisti
og dularfu11 fyrirbrigði,Ætli
margai- þjóðir eigi í tungu sinni
orðasambandið "að ylja sér við
fróðleik" ? Það hafa íslendingar
gert og má ekki vanmeta þá rauna-
bót sem fróðleiksiðjan hefur ver-
ið þjóðinni.
Lærdómur, heimildarýni og samhengi
Arið 1967 voru gefnar út í
bók margar bestu ritgerðir
Magnúsar Más Lái’ussonar, f lestar
mjög merkar að mati dómbærra
manna, BÓkin nefndist Fi'óðleiks-
þættir og sögubrot, Fróðleiks-
fusir lesendui- munu hafa talið
heitið vi1landi,bókin væri hörð
undir tönn og flokkaðist ekki
með þjóðlegum fróðleik þótt
nafnið benti til þess, Ritgerð-
irnar eru um margt nýstárlegar,
hnýsilegar og fróðlegar en
skiljanlegt er hvers vegna þæi'
munu hafa reynst almennum lesanda
óaðgengilegaro Magnúsi Má er ekki
tamt að auðvelda lesanda skiln-
ing, f ramandi orð, hugmyndir og husí'
tök ei’u látin óskýrð,sjaldan gei'ð
grein fyrir afmörkun efnis og
markmiðum,kaflaski1 vantar og
millifyrirsagnir cn kort eru eng-
in og töflur og línurit varla
teljandi.Miklu efni og lærdómi et
oftast komið fyrir í stuttu máli