Sagnir - 01.04.1981, Page 77

75
Eftirtektarvert er að Argus
talaði alltaf' um skjöldinn sem
plötu og virðist það enn til að
undirstrika ófullkomleik skjald-
arins í augum Argusar.
Ríkarður og Argus lýstu báðir
skildinum máli sínu til stuðnings
og eru þær lýsingar vægast sagt
mjög ólíkar hvað varðar alla
túlkun.
Argus sagði síðan eftirfarandi
í lok sinnar greinar:
. . . Mér finnst ekki rótt
af blöðunum, að vera að
blekkja fólk með því að hrósa
hverju og einu, sem þau eru
beðin um, þó það komi frá
hendi listamanns, því þeim
geta líka verið mislagðar
hendur og með ímyndaðri kurt-
eisi blekkja þau ekki síst
listamanninn sjálfan.
Ekki voru blaðadeildur um verk
Kjarvals það sem koma skyldi þó
að menn hafi ekki verið á eitt
sáttir um ágæti listar hans.
Ætla mætti að skjöldurinn hafi
vakið mun meiri athygli eftir
að skammargrein Argusar birtist
og Kjarval því orðið þekkcari á
meðal almennings en eftir Morgun-
blaðinu að dæma frá 19. maT 1919
virðist hann hafa gleymst fljótt
aftur ef svo hefur verið:
En hvar stendur hann nú? Um
það vita íslendingar yfirleitt
fremur lítið. Margir hafa
gleymt honum og i'áir veitt
honum athygli eða sýnt honum
ræktarsemi. Hann heíir bar-
ist áfram og haft stuðning
fárra. En hann hefir sigrað
samt.
í só’mu grein iékk íslensk al-
þýða að heyra dóma frá útlandinu
um listamanninn og einnig hug-
leiðingar um list hans frá fs-
lendingi :
. . . Ilann vildi ekki viður-
kenna, að listinni væri mark-
aður bás innan ákveðinna endi-
marka, og hann varast að ganga
rudda vegi. . . . Hann er
frumlegur með afbrigðum og
litaskáld, en ekki myndavél.
Bei-linske Tidende sagði
m . a . :
Vér minnuinst hans sem frum-
legs^og barnalegs listamanns,
með óvissu sjálfsfrædda manns-
ins hvað formið snertir, en
djúpu og hreinu hugmyndaílugi
og tili'inningum. . . . Mynd-
ir hans stafa lrá sér brot-
geislum sólai-upprásai' og
kveldroða.
fslenski greinarhö’i'undurinn
endaði síðan greinina á eftir-
íarandl hátt:
Það er orðið langt síðan
Kjarval var hér á ferð síðast.
Hann fór héðan með tvær hend-
ur tómar, en sterkan vilja
og listamannshæfileika. Og
nú er hann orðinn viðurkentid-
ur listamaður, einn þeirra,
sem raska þeirri hugmynd svo
margra útlendinga á oss, að
vér séum menningarsnauðar
hræður. NÚ er hann kominn
heim aftur og hefir borið^
sigur úr býtum og gert þjóð
sinni sóma. Vér verður að
sýna honum að vér kunnutn að
meta það.
En kunni íslenska þjóðin að
meta þennan sérstaka listamann?
Var hann ekki of háfleygur fólki
sem hafði vanist sjálfstæðisbar-
áttunni og þjóðlegum bókmenntum?
Var það ekki óþjóðlegt að "fanta-
sera", að mála nærmyndir af
hrauni og moldarbörðum, að skapa
ferlíki og i'orynjur og semja
"gátur" með litum og blýanti?
Kjarval opnaði málverkasýningu
í maí 1919 í húsi K.F.U.M. og
sýndi u.þ.b. 20 myndir. Þetta
var hans fyrsta sýning hér heima
eítir að formlegu námi var lokið.
í blaðadómi Morgunblaðsins
fékk listamaðurinn m.a. eftirfar-