Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.02.1964, Side 67

Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.02.1964, Side 67
HORÐUR KRISTINSSON: ÍSLENZKAR ENGJASKÓFIR Engjaskófaættinni (Peltigeraceae) tillieyra hér á landi 3 ættkvíslir af fléttnm: Peltigera, sem eru hinar eiginlegu engjaskófir, Nephroma og Solorina (sekkjaskófir). Af þessum ættkvíslum til samans finnast hér á landi 21 tegund, og heyra þar af 12 undir Peltigera, 5 tilheyra Neph- roma og 4 eru af So/orma-ættkvíslinni. Önnur náskyld ætt, Stictaceae er einnig tekin hér með, sem aðeins hefur eina íslenzka tegund. Allar þessar skófir eru ntyndaðar við sambýli asksvepps við keðjulaga blá- græna þiirunga (Nostoc) eða við kúlulaga grænþörunga. Ættkvíslin Peltigera er algengust þessara skófa. Það eru oftast stór- ar skófir, geta orðið yfir 10 cnr að stærð, grænar, gráar eða brúnar, stund- um með svörtum dröfnum. Oft er eins og dökkt æðanet kvíslist um neðra borð þeirra, og sker það sig mjög úr hvítum giunni á sumum tegundum; á öðrum eru æðarnar ógleggri og breiðari og renna stund- um alveg saman í eitt. Þetta einkenni er oft notað til að greina á milli tegunda. A sumum skófum koma separ (isidia) út úr efra borði og geta ýmist verið aflangir eða hnöttóttir. Á öðrum koma fyrir duftkennd út- brot (soredia). Þessi útbrot eru auðþekkt frá sepunum á því, að ef kom- ið er við þau með fingri, loðir við hann ljósleitt duft. Þetta duft eru örsmáar kúlur, sem innilialda bæði sveppþræði og þörunga, og geta þær vaxið upp og orðið að nýjum einstaklingum. Æxlun á þennan hátt liefur þann kost, að bæði sveppurinn og þörungurinn, sem mynda fléttuna, berast samtímis á nýja vaxtarstaðinn. Disklaga askhirzlur (apothecia) eru á engjaskófunum út við jaðarinn á efra borði, en þær vantar oft á sumum tegundum. Ef þversnið af askhirzlu er skoðað í smásjá má sjá, að þær innihalda fjöldann allan af litlum gróhirzlum, sem nefnast askar (asci), og hver þeirra inniheldur 8 gró. Æxlun með askgróum hefur þann ókost, að aðeins sveppurinn berst á þann hátt á nýjan vaxtarstað, og getur því ekki ný flétta orðið til, nema tilsvarandi þörungur berist líka þangað á einhvern hátt, eða sé af tilviljun þar fyrir. 5 TÍMARIT UM ÍSLENZKA GRASAFRÆBI - Flóra 65
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133

x

Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði
https://timarit.is/publication/1052

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.