Dagblaðið Vísir - DV - 12.10.2007, Blaðsíða 22

Menning
Föstudagur 12. október 200722 Menning DV
Dimmalimm
á pólsku
Perla Guðmundar Thor-
steinssonar, Sagan af Dimmal-
imm, er nýlega komin út hjá
Vöku-Helgafelli á fimm tungu-
málum auk íslensku. Á ensku,
frönsku, þýsku og dönsku kem-
ur bókin út að nýju í glæsileg-
um búningi en á fimmta tungu-
málinu, pólsku, kemur bókin
nú út í fyrsta sinn. Í öllum út-
gáfunum er íslenski textinn
jafnframt birtur í heild sinni.
Eftir því sem menn best vita er
Sagan af Dimmalimm fyrsta ís-
lenska barnabókin sem kemur
út á pólsku hérlendis. Dimmal-
imm kom fyrst fyrir almenn-
ingssjónir árið 1942 og hefur
síðan verið meðal vinsælustu
barnabóka hér á landi.
bókmenntir
Tilkynnt var í gær hver fær Nóbelsverðlaunin í bókmenntum:
Doris Lessing fær Nóbelsverðlaunin
Enski rithöfundurinn Doris Less-
ing hlaut í gær Nóbelsverðlaunin í
bókmenntum. Ein hennar frægasta
bók, The Golden Notebook sem
kom út árið 1962, er af mörgum
fræði-
mönn-
um
sögð klassík í femínískum bók-
menntum. Sú saga hennar öðrum
fremur er talin hafa gert Lessing að
kandídat til Nóbelsverðlaunanna.
Í rökstuðningi sænsku nóbelsaka-
demíunnar segir að Lessing sé hetja
hinnar kvenlegu reynslu sem hafi
með tortryggni, eldmóði og krafti
sjáandans sett tvískipta menningu
undir mæliker. Lessing er fædd í
Íran árið 1919 og vantar því einung-
is tvö ár í nírætt. Hún bjó í Simbab-
ve frá 1925 til 1949 en hennar fyrsta
bók, The Grass is Singing, var gef-
in út í London árið 1950, stuttu eftir
að skáldkonan fluttist til Evrópu þar
sem hún hefur búið alla tíð síðan.
Af öðrum verkum hennar má nefna
The Summer Before Dark og The
Fifth Child. Lessing er enn að en
hennar nýjasta bók, The Cleft, kom
út á þessu ári. Nokkrar bóka hennar
hafa verið þýddar á íslensku.
Rithöfundarferli Lessing er
gjarnan skipt í þrjú tímabil eft-
ir þema verka hennar. Þetta eru
kommúnistatímabilið (1944–56),
sálfræðilega tímabilið (1956–69)
og súfismatímabilið en af því leiddi
svo það tímabil þar sem Lessing
skrifar innan allra þessara þema og
hefur gert til dagsins í dag. Auk þess
hefur hún látið til sín taka í skrifum
vísindaskáldsagna.
Verðlaunaféð er tíu milljónir
sænskar krónur, eða um 100 millj-
ónir íslenskar. Verðlaunin verða af-
hent í Stokkhólmi 10. desember.
Sköpun
heimsins
Jenný Erla Guðmundsdóttir
myndlistarmaður hefur gefið
út sína fyrstu bók sem hefur
hlotið nafnið Sköpun heims-
ins – The Creation of the World
– hugleiðsla í máli og mynd-
um. Bókinni er ætlað að leiða
lesandann inn í skemmtilegt
andlegt ferðarlag um sköpun
heimsins með sérvöldum vers-
um úr Bíblíunni í hugleiðingu
við glaðlega liti og form fjölda
myndverka. Bókin er innbund-
in í blátt eðalband með texta
bæði á íslensku og ensku. Bók-
in fæst í bókaverslunum og í
Kirkjuhúsinu við Laugaveg.

Hvernig næst
afburðaár-
angur?
Hvaða aðgerðir og aðferð-
ir eru líklegar til að stuðla
að afburðaárangri í rekstri
fyrirtækis eða stofnunar? Í
bókinni Af-
burðaárang-
ur eftir Agn-
esi Hólm
Gunnars-
dóttur og
Helga Þór
Ingason er
leitast við
að skapa yf-
irsýn yfir nokkrar vel þekktar
rannsóknir á þessu sviði, sem
og nokkrar vinsælar stjórn-
unaraðferðir. Leitast er við
að finna snertifleti aðferð-
anna og setja þá í samhengi
við sameiginleg einkenni af-
burðafyrirtækja, sem lesa má
út úr rannsóknum. Háskóla-
útgáfan gefur út.
Síðustu sýningar Kolbeins
Kolbeinn Ketilsson, sem fer með hlutverk Tenórsins/Bakkusar í
óperunni Ariadne í Íslensku óperunni um þessar mundir, á aðeins eftir
að syngja hlutverkið tvisvar sinnum í uppfærslunni: í kvöld og á
sunnudagskvöldið. Fólk er hvatt til að láta Kolbein ekki framhjá sér fara
en hann er einn af fremstu óperusöngvurum þjóðarinnar og starfar víða
um heim við góðan orðstír.
„Ég er að ná í lokakaflann af
Gosa,“ segir Þorvaldur Bjarni Þor-
valdsson tónlistarmaður sem var
staddur í Búlgaríu þegar blaðamað-
ur náði tali af honum í fyrradag.
„Sinfóníuhljómsveit Búlgaríu leikur
undir hjá okkur í sýningunni og ég
er að ná í „the finale“. Ég bý til þessi
undirspil með tölvusinfóníu fyrst
sem er æft með þannig að það vita
allir hvar þeir eiga að koma inn. En
ég verð kominn með lokaútgáfuna
fyrir æfinguna á morgun [í gær].“
Þorvaldur sér um tónlistina í
þessum nýja fjölskyldusöngleik
um spýtustrákinn Gosa sem frum-
sýndur verður í Borgarleikhúsinu á
morgun. Það er Karl Ágúst Úlfsson
sem skrifaði leikritið upp úr ævin-
týrinu þekkta og samdi hann líka
alla lagatexta. „Ég samdi lögin við
texta Karls Ágústs, sem hann var
búinn að skrifa áður, en það er öf-
ugt við það sem oftast er gert. Ég hef
yfirleitt samið lögin og menn síð-
an gert texta við þau eftir á. Þetta
var mjög inspírerandi og skemmti-
legt því Karl er einstaklega góður
söngtextahöfundur. Við höfum ekki
unnið beint saman áður, hann hef-
ur gert einhverja texta við lög sem
ég hef verið að vinna með, en við
höfum lengi haft augastað hvor á
öðrum.“
80 manna sinfóníuhljómsveit
Þorvaldur hefur séð um tón-
listina í ófáum sýningum á Íslandi
mörg undanfarin ár en hann segist
ekki hafa notið liðsinnis erlendra
tónlistarmanna í svona umfangs-
miklum mæli áður. „Ég held að það
sé einsdæmi hjá okkur að áttatíu
manna sinfóníuhljómsveit sjái um
undirspilið á svona sýningu. Þetta
er skemmtileg tilbreyting og passar
vel við heildarmynd sýningarinnar.
Vytautas Narbutas er að gera alveg
magnaða sviðsmynd fyrir þetta sem
er mjög stór og djúp getum við sagt,
hún er í mörgum víddum. Þá pass-
ar mjög vel að lögin séu í svipuðum
stærðarhlutföllum og ýmsum vídd-
um.“
Þetta er fjórði söngleikurinn
sem Þorvaldur semur tónlistina
FÓLKIÐ aðalaðdráttaraflið
Íslensk tónlist „Menn eru komnir í
heimsklassa í þessu, enda ekkert
skrítið því aðgengið að tónlist hefur
verið miklu meira en hjá fyrri
kynslóðum með tilkomu netsins.
Framganga bjarkar og sigur rósar
hefur líka verið afskaplega
inspírerandi fyrir síðustu kynslóðir.“
Doris Lessing Fæddist í Íran en bjó
nánast öll uppvaxtarárin í simbabve.
DV-MYND ÁSGEIR