Fréttatíminn - 21.03.2014, Qupperneq 12

PI
PA
R\
TB
W
A
•
SÍ
A
•
14
06
29

Flottar
fermingargjafir
- okkar hönnun og smíði
jonogoskar.is Sími 5524910 Laugavegi 61 Kringlan Smáralind
Guðrún ólst upp í Hveragerði þar sem
fjölskyldufyrirtækið Kjörís er staðsett.
Er matvælaiðnaðurinn þér hugleikinn?
„Já, mér finnst matvælaiðnaðurinn
alltaf mjög spennandi og sjálf er
ég alltaf svolítið hissa á því að fólk
skuli ekki sækja meira í menntun
og störf í matvælaiðnaði. Mat-
vælaiðnaðurinn býður upp á svo
mörg spennandi störf og þar er
endalaus vöruþróun og nýsköpun í
gangi. Matur er líka bara svo stór
partur af lífi okkar, við hverfumst
að mörgu leyti í kringum mat. Mér
finnst þetta virkilega skemmtilegur
iðnaður og verð ég til dæmis að
nefna að Matís er vinna virkilega
gott starf í þágu matvælaiðnaðar
hér á landi. Mér finnst við mega
vera stolt af okkar matvöru. Sjáðu
bara skyrið, ég er alveg sannfærð
um að það eigi eftir að komast á
sama mælikvarða og gríska jóg-
úrtin hefur gert. En það er auðvitað
engin iðnaður hafinn yfir gagnrýni
og ég er viss um að við getum gert
marga hluti betur innan landbún-
aðarkerfisins okkar en við erum að
gera í dag. Við erum með búnaðar-
kerfi í gangi sem er gamalt og það
er komin tími á að endurskoða það.
Það eru t. d. of mörg bú á Íslandi.
En hvað með litlu bændurna og líf-
rænan búskap?
„Ég tel að það þurfi ekki að gera
svo mikið til að ná mjög langt í líf-
rænum búskap því við erum hér
með hreinar afurðir, lítið af dýra-
sjúkdómum og erum að nota minni
áburð en Evrópa og minna af lyfjum
í griparækt. Þetta er allt forskot og
sóknarfæri fyrir íslenska bændur.“
En býður umhverfið hér upp á að
stökkva á slík sóknartækifæri?
„Auðvitað er það erfitt. Og kannski
erfiðast því umbreytingin úr hefð-
bundum búskap yfir í lífrænan
getur tekið mörg ár. En ég sakna
þess oft á Íslandi hvað við erum
stefnulaus. Við höfum ekki mótað
okkur stefnu að þessu leyti. Það
mætti vera skýrara hvert við viljum
fara.
Hver er stefna Samtaka iðnaðarins?
Hafið þið t.d mótað umhverfisstefnu?
„Já, við erum með sérstakt um-
hverfissvið innan samtakanna þar
sem unnið er mikilvægt starf með
fyrirtækjum að umhverfismálum.
Við leggjum á það áherslu að fyrir-
tækin fylgi umhverfisstefnu og
viljum auðvitað að okkar félags-
menn séu ábyrgir í sínum störfum.
Samtök iðnaðarins vilja stuðla að
sjálfbærri nýtingu auðlinda og að
umhverfismál séu í hávegum höfð
í rekstri fyrirtækja. Við viljum að
þegar þú velur íslenskt þá sé það
gott. Þegar það kemur upp sú staða
að innihald vara sem gefa sig út
fyrir að vera íslenskar og eru það
ekki, hvort sem það eru matvæli
eða annað, þá er það ekki íslensk-
um iðnaði til góðs. Við verðum að
segja sannleikann og alls ekki að
selja ferðamönnum eitthvað sem á
að vera íslenskt en er svo framleitt
einhver staðar annars staðar en hér
á landi.“
Hvað er mest spennandi í íslenskum
iðnaði núna?
„Mér finnst ég skynja einhvern
nýjan kraft. Við erum búin að vera
í svo djúpu hjólfari lengi og velta
okkur mikið upp úr hruninu, sem
var nauðsynlegt, en sem betur fer
erum við að komast út úr því. Og
um leið og við getum sleppt takinu
á því liðna þá getum við haldið
áfram. Mér finnst við vera þar í dag,
á nýjum upphafsreit og líka á kross-
götum. En þá er einmitt svo mikil-
Krónan er ónýt
Guðrún Hafsteinsdóttir var á dögunum kjörin nýr formaður
Samtaka iðnaðarins. Hún er mannfræðingur að mennt og hefur
alla tíð haft gaman að fólki og félagsstörfum. Hennar markmið
er að virkja samtökin og fá í þau meiri breidd. Hún segir iðnað
á Íslandi vera á nýjum upphafsreit og því sé mikilvægt að móta
stefnu til framtíðar.
„Nú er ég engin hagfræðingur en einhverjir hafa nefnt aðra kosti. Ég
efast t.d um að Bandaríkjamenn væru á móti því að rúmlega 300.000
manns vildu taka upp dollar, ég held að það yrði ekki þeirra stærsta
vandamál.“ Ljósmynd/Hari
frá degi til dags og við
getum bara ekki boðið
erlendum fjárfestum
upp á þetta.“
Þetta er hvorki boðlegt
umhverfi fyrir fyrirtæki né
fólk, eða hvað?
„Nei, ég hef horft upp
á mjög marga fara
úr landi vegna þessa.
Ísland verður að vera
staður sem við viljum
vera á. Og ég vil trúa
því að fólkið komi til
baka en það koma ekki
allir til baka. Núna er
byggingarbransinn að
taka við sér en iðnaðar-
mennirnir eru svo til
allir fluttir burt. Svo við
erum að flytja inn erlent
vinnuafl og það er mjög
sorgleg staða. Ég vil að Ísland sé
fyrsta val unga fólksins okkar.“
Og hvernig náum við í stöðugleikann?
„Við þurfum að ná tökum á ríkis-
fjármálum, aflétta höftunum og
fá betra vaxtastig. Um leið og við
náum tökum á ríkisbúskapnum
þá náum við kannski tökum á
verðbólgunni sem ég tel vera okkar
þjóðarmein.“
Og hvað með gjaldmiðilinn, getum við
einhvertímann orðið samkeppnishæf
með krónuna?
„Það er nú varla hægt að segja já.
Krónan er bara því miður ónýt.
Hún er okkur rosalega dýr. Fyrir-
tæki í útflutningi hljóta að spyrja
sig á hverjum einasta degi hvort
þau eigi að vera hér. En staðan er
samt þannig núna að við höfum
krónuna og við verðum að lifa með
henni í allavega einhver ár. Við
höfum verið að horfa til Evrópu, og
síðasta ríkisstjórn var að því með
aðildarviðræðum við Evrópusam-
bandið, og nú vitum við ekki hver
þróunin verður. Ég dreg í efa að við
tökum upp einhliða evru. Nú er ég
engin hagfræðingur en einhverjir
hafa nefnt aðra kosti. Ég efast t.d
um að Bandaríkjamenn væru á
móti því að rúmlega 300.000 manns
vildu taka upp dollar, ég held að það
yrði ekki þeirra stærsta vandamál.
Kannski væri það einfaldast því
meiri hlutinn af okkar viðskiptum
er í dollar. Eitt er á hreinu og það er
að við þurfum annan gjaldmiðil, en
hver hann verður og hvenær, ég get
ekki svarað því.“
Iðnaðarráðherra talaði á iðnþinginu
um stöðugleika, samkeppnishæfni,
hugvit, menntun og auðlindir sem drif-
krafta samfélagins. En það ríkir hvorki
stöðugleiki né samkeppnis-
hæfni og mikið af hugvitinu
vill úr landi vegna þessa.
Þar að auki ríkir ekki sátt
um auðlindirnar okkar og
það er kennaraverkfall....
„Það er mín persónulega
skoðun að við eigum
að nýta auðlindirnar á
skynsamlegan hátt í sátt
og samlyndi með þjóð-
inni. Við höfum verið að
gera það og við eigum
að gera það áfram. Ég er
ekki á móti tilraunabor-
unum á Drekasvæðinu
en það verður að vera
sátt. Ég vil ekki virkja
Dettifoss né Gullfoss en
ég er þeirrar skoðunar
að við eigum að taka
neðri hluta Þjórsár því
við erum nú þegar að
virkja hana. Við eigum að taka út úr
Þjórsá það sem Þjórsá getur gefið
okkur. Sjálf hafði ég efasemdir
gagnvart Kárahnjúkavirkjun en
þegar framkvæmdir hófust fór
ég og skoðaði svæðið því ég hafði
aldrei komið þangað. Þarna gat ég
keyrt inn á öræfi Íslands og skoðað
framkvæmdir og landið sem hafði
verið mér hulið áður. Svo núna upp-
lifi ég þá gríðarlegu breytingu sem
álverið á Reyðarfirði hefur haft á
samfélagið á Austfjörðum. Þetta
voru deyjandi samfélög sem voru
að missa allt unga fólki sitt en núna
finnst mér Austfirðingar vera mjög
stoltir af þessu fyrirtæki. Kannski
þess vegna hefur verið ákall frá
íbúum í kringum Húsavík og á
Norðausturlandi að fá sambærilega
uppbyggingu. Það er grafalvarleg
staða hvernig hefur verið hoggið
af menntastofnunum hér á landi
á síðustu misserum. Við verðum
að fara að hlúa að þeim því það
er óþrjótandi auðlind sem getur
flætt á öllum stöðum. Við verðum
að mennta hér gott fólk með góða
menntun sem svo skilar sér marg-
falt inn í atvinnulífið. Við megum
aldrei gleyma því að náttúruauðlind
er takmörkuð á meðan auðlind
hugans er ótakmörkuð.“
Afhverju ákvaðstu að bjóða þig fram?
„Vegna þess að mig langar til að
auka slagkraft samtakanna. Ég vil
dínamískari samtök. Öll samtök
eru jafn sterk og sú vinna sem
félagsmenn leggja í þau, ef félags-
menn hafa ekki tíma til að sinna
starfinu þá verður ekkert starf. Ég
vil meiri breidd og meiri virkni í
samtökin.“
Halla Harðardóttir
halla@frettatiminn.is
vægt að taka réttar ákvarðanir og
móta framtíðarsýn. Reyna að læra
af fortíðinni og fara ekki þangað
aftur.“
Og hvert eigum við ekki að fara?
„Númer eitt, tvö og þrjú, sama
hvort það er heima hjá þér eða í
fyrirtækjarekstri, þá þarf maður
alltaf að eiga fyrir útgjöldum
sínum. Íslensk heimili og fyrirtæki
skulda ennþá mjög mikið. Ríkis-
sjóður er rosalega skuldsettur og
ég er alin upp við það að ef maður
skuldar þá er maður ekki frjáls.
Svo ég tel það gríðarlega mikilvægt
núna að byggja okkar hagvöxt á
smáum en öruggum skrefum og að
við róum okkar aðeins. Það sem
okkur vantar helst núna er stöðug-
leiki, bæði heimilin, fyrirtæki og
ríkisvaldið. Við þurfum erlenda
fjárfestingu inn í landið en hún er
ekkert svo æst í að koma hér inn ef
það er ekki stöðugleiki fyrir hendi.
Í dag geta fyrirtæki ekki gert plön
fram í tímann. Eitt dæmi um það er
skattaumhverfið sem breytist hér
Guðrún er
menntuð í
mannfræði en
hefur alla sína tíð
unnið í fjölskyldu-
fyrirtækinu í Hver-
agerð, Kjörís. Hún
er gift Ólafi Ólaf-
syni, sölustjóra hjá
HB Granda. Þau
eiga saman þrjú
börn, Hafstein,
Dagnýju Lísu og
Hauk. Fjölskyldan
fluttist búferlum til
Þýskalands árið
1998 þegar Ólafur
tók til starfa fyrir
fiskmarkaðinn í
Bremerhaven og
síðar fyrir SÍF,
Samtök íslenskra
fiskframleiðenda,
og bjuggu þar í
fimm ár. Í dag
býr fjölskyldan í
Hveragerði.
Guðrún
Hafsteinsdóttir
12 fréttaviðtal Helgin 21.-23. mars 2014