Sveitarstjórnarmál - 01.12.1999, Blaðsíða 33

BARNAVERND
börnum sem sætt hafa kynferðis-
ofbeldi sérhæfða meðferð en áður
vantaði víða á í þeim efnum. Þá er
snar þáttur í starfsemi hússins að
veita nefndum og starfsmönnum
þeirra ráðgjöf um fyrstu skref við
vinnslu mála þegar þau koma upp.
Viðvera lögreglu frá Lögreglunni í
Reykjavík hafði mikla þýðingu fyrir
lögreglumenn á landsbyggðinni á
meðan hennar naut við, en hún
veitti ráðgjöf og annaðist lögreglu-
rannsókn mála ef þess var óskað.
Segja má að starfsemi Bamahúss-
ins hafi gengið vonum framar frá
upphafi.
Fljótlega tókst afar góð og árang-
ursrík samvinna allra þeirra opin-
bem stofhana sem að húsinu stóðu.
Barnahúsið tók til starfa hinn 1.
nóvember 1998 og eftir aðeins eins
árs starfstíma hafði málum 125
barna verið vísað þangað til með-
ferðar. Af þessum málum vom 55
úr Reykjavík, 30 úr nágrannasveit-
arfélögum og 40 víðs vegar af land-
inu. Um 80% em stúlkur. Meira en
70% málanna hefur verið vísað til
lögreglurannsóknar eða málum 89
barna. Af þeim 125 börnum sem
komið hafa í rannsóknarviðtal hafa
89 staðfest grun um kynferðisof-
beldi. Þess ber að geta að af þeim
36 sem ekki staðfestu gmn höfðu 29
aldrei tjáð neitt í þá vem þótt gmnur
hafi vaknað af öðmm ástæðum. Alls
hafa 54 böm fengið greiningu, ráð-
gjöf og meðferð í Barnahúsi og á
sama tímabili höfðu 20 böm fengið
læknisrannsókn en 10 annars staðar
(bráðaskoðanir á Landspítala og á
Neyðarmóttöku).
Aldurssamsetning bama sem vís-
að hefur verið til Bamahúss er sem
hér segir:
2 til 5 ára 22
6-9 ára 38
10 - 13 ára 25
14 - 17 ára 40
Meintir gerendur i þessum málum
vom alls 119 og af þeim vom fúll-
orðnir samtals 88. Athygli vekur að
í 31 tilviki vom gerendur yngri en
18 ára eða rúmlega fjórðungur.
Þessar niðurstöður kreQast þess að
sjónum verði beint að þörf fyrir
meðferð yngri gerenda og vinnur
Bamavemdarstofa nú að undirbún-
ingi aðgerða á því sviði.
Þegar þetta er ritað hefur orðið
nokkur opinber umræða um ffamtíð
Bamahúss. Tilefhið er að 1. maí sl.
öðluðust gildi breytt ákvæði laga
um meðferð opinberra mála nr.
19/1991, sbr. lög nr. 36/1999, sem
fólu í sér að héraðsdómarar bera nú
ábyrgð á framkvæmd skýrslutöku á
bömum í stað lögreglu áður. í ágúst
sl. tók Héraðsdómur Reykjavíkur í
notkun aðstöðu til skýrslutöku á
bömum. Frá þeim tíma má segja að
skýrslutaka af börnum sem sætt
hafa kynferðisofbeldi í Reykjavík
hafi nánast lagst af í Bamahúsi og
hefur Lögreglan í Reykjavík því
kallað starfsmann sinn á lögreglu-
stöðina á ný. Við afgreiðslu fjárlaga
fyrir yfirstandandi ár voru veittir
fjármunir til héraðsdómstólanna á
Akureyri og í Hafnarfirði til þess að
koma upp sambærilegri aðstöðu.
Félagsmálaráðherra hefur bent á
að verði þróunin sú sama þar og í
Reykjavík blasi við að ekki verði
unnt að halda starfsemi Bamahúss
áfram.
Frá gildistöku hinna nýju laga-
ákvæða hinn 1. maí 1999 og fram til
þess að aðstaða var tekin í notkun í
Héraðsdómi Reykjavíkur í ágúst sl.
virtust dómarar ekki sjá neitt at-
hugavert við að nota Barnahúsið
enda gerðu þeir það yfirleitt.
Dómarar utan Reykjavíkur hafa
jafnframt notað Bamahúsið í flest-
um málum og gera enn. Barna-
vemdarstofa hefur frá upphafi lagt
áherslu á að dómstólaráð setti leið-
beinandi reglur um framkvæmd
skýrslutöku af bömum þar sem gert
væri ráð fyrir þeirri meginreglu að
skýrslutaka barna yngri en 14 ára
færi fram í Bamahúsi. Á móti hefúr
stofan boðið fram aðstoð sérfræð-
inga hússins vegna skýrslutöku eldri
barna á aldrinum 14 til 18 ára í
húsakynnum dómstóla ef svo ber
undir, hvar sem er á landinu. Þegar
þetta er ritað hafa engin viðbrögð
orðið við þeirri málaleitan.
í fréttatilkynningu dómstólaráðs,
sem birtist í Morgunblaðinu nú í
desember, kemur fram það sjónar-
mið að jafnræðisregla réttarfarslaga
sé betur tryggð með skýrslutöku í
dómhúsi en í Barnahúsi. Barna-
verndarstofa hefur andmælt þessu
sjónanniði og bent á að jafnræðis-
reglan hafi ætið verið í heiðri höfð í
287