Sveitarstjórnarmál - 01.12.1999, Blaðsíða 37

UMHVERFISMÁL
Ýmis sveitarfélög standa
frammi fyrir kostnaðarsömum
fráveituframkvæmdum. í öðrum
eru þær að baki. Reynir Sveins-
son tók myndina í Sandgerði.
samkvæmt tilnefningu Sambands
íslenskra sveitarfélaga. Nefndin hef-
ur haldið 29 fundi frá upphafí starfs-
tíma síns. Svo sem vænta má fór all-
nokkur tími i að móta starfsreglur
fyrir nefndina en nefndin hafði frá
upphafi sérstakan starfsmann,
Smára Þorvaldsson, verkfræðing í
umhverfisráðuneytinu, sem jafn-
framt vinnur að öðrum verkefnum
fyrir ráðuneytið. Smári hefur viða-
rnikla þekkingu á því sviði sem
nefndin fjallar um. Nefndin einsetti
sér að túlka ákvæði laganna rúmt til
hagsbóta fyrir umsækjendur en þó
eru að sjálfsögðu ákveðin grund-
vallaratriði sem ekki verður komist
framhjá við ákvörðun styrkveitinga.
Eitt fyrsta verk starfsmanns nefnd-
arinnar var að rita bréf til allra sveit-
arstjórna með leiðbeiningum um
efnisatriði og form styrkveitinga
ásamt nauðsynlegum fylgigögnum.
Lögð var rik áhersla á gerð heildar-
áætlana um fráveituframkvæmdir en
úthlutanir voru síðan byggðar á
raunkostnaðartölum framkvæmda
næstliðins árs. Umsóknir byggðust
hins vegar á áætlunartölum um
framkvæmdir yfirstandandi árs. I
meginatriðum varð raunin sú að
áætlun og endanlegar kostnaðartölur
fóru saman með litlum frávikum þó
í einstaka tilfellum. Þá kom fyrir að
sveitarfélög hættu við fyrirhugaðar
framkvæmdir sem olli misræmi
milli umsóknarupphæða og endan-
legra kostnaðartalna til úthlutunar.
Styrkveitingar fyrir árið 1996
vegna framkvæmda ársins 1995
voru 72.554.258 kr. Fyrir árið 1997
vegna framkvæmda ársins 1996
75.914.092 kr. og styrkir árið 1998
vegna framkvæmda ársins 1997
voru 162.884.236 kr. Niðurstöðutöl-
ur umsókna vegna fráveitufram-
kvæmda ársins 1998 nema
954.837.600 kr. sem leiðir til styrk-
greiðslna að upphæð 190.967.520
kr. Það er í fyrsta sinn sem styrk-
veitingar nálgast hámark samkvæmt
lögunum. Það er því ljóst að fram-
kvæmdir hafa farið miklu hægar af
stað en gert var ráð fyrir við setn-
ingu laganna. Því má með réttu
segja að sveitarfélögin hafa tapað
hluta styrkmöguleika sem lögin
gera ráð fyrir. Eg mun víkja nánar
að þessu atriði síðar.
Skal nú vikið að jöfnun kostnaðar
milli sveitarfélaga sem byggist á
mismunandi framkvæmdakostnaði
við fráveitur miðað við íbúa. Sam-
kvæmt fyrirliggjandi heildaráætlun-
um er kostnaður á íbúa allt frá 11.
þús. kr. og uppí 150 þús. kr. Heim-
ild til jöfnunar er að finna í annarri
málsgrein fjórðu greinar laganna og
er gert ráð fyrir að nefndin geri til-
lögur um beitingu þessa ákvæðis til
ráðherra.
A fúndum sínum í lok ársins 1997
og í byrjun árs 1998 fjallaði nefndin
um beitingu heimildarákvæðis til
jöfnunar rnilli sveitarfélaga miðað
við heildarkostnað á íbúa og gerði
tillögur þar um til ráðherra. Sam-
þykkt var að miða jöfnun við há-
marksstyrk 30% vegna fram-
kvæmda á árinu 1997. Áður hafði
nefndin rætt um 15% gólf í skerð-
ingu og jafnframt samþykkt að
ákveða árlega efri og neðri viðmið-
unarmörk og hlutfall styrks.
Jöfhun vegna framkvæmda ársins
miðaði við 55 þús. kr. á ibúa sem
meðaltalskostnað. Eitt hundrað þús-
und króna kostnaður á íbúa og þar
yfir gaf 30% styrkveitingu. Skerð-
ing var mest 0,73% (Kópavogur)
eða 247 þús. kr. Kostnaður á íbúa
11.200 kr.
Skerðing vegna Reykjavíkur nam
1,8 millj. kr. og vegna Hafnarfjarðar
460 þús. kr.
Bessastaðahreppur fékk hins veg-
ar aukinn styrk að upphæð 1,5 millj.
kr., Rangárvallahreppur 268 þús. kr.
og Blönduósbær, sem framkvæmdi
fyrir 5,1 rnillj. kr., 360 þús. kr.
vegna jöfhunar.
Hins vegar er það ljóst að þegar
29 1