Sveitarstjórnarmál - 01.12.1999, Blaðsíða 48

BÆKUR OG RIT
Doktorsritgerð um sameiningu
sveitarfélaga
Grétar Þór Ey-
þórsson hefur
skrifaö doktors-
ritgerð um sam-
einingu sveitar-
félaga á íslandi.
Um er að ræða
doktorsritgerð í stjórnmálafræði,
sem hann varði hinn 22. janúar
1999 við Háskólann í Gautaborg i
Svíþjóð.
KOMMI MM)i:i,M\(iSmi l l IK
I ISI.ANI)
Sliilt'ii, kinunniin'inu in li fnlki l nin
kiiiiiiiiiiii\iiiiiiiiiiii\liiuiilnniir
Bókin heitir á sænsku „Kommun-
indelningspolitik i Island. Staten,
kommunema och folket om komm-
unsammanslagningar". Bókin er
skrifúð á sænsku, en höfundur hefúr
kosið að nefna hana á íslensku
„Skipting íslands í sveitarfélög.
Ríkið, sveitarfélögin, fólkið og sam-
eining sveitarfélaga“.
Bókin skiptist í fjóra hluta sem
nefnast: I. Kynning, II. Sameining-
armál á íslandi 1943-1993, III.
Kjósendur, sveitarstjórnarmenn og
sameining og IV. A frjálsum for-
sendum.
I fyrsta hlutanum er m.a. að finna
almenna lýsingu á íslenska sveitar-
stjórnarkerfínu og sveitarfélögun-
um.
1 öðmm hluta er lýst þeirri laga-
setningu sem beinlínis hefúr varðað
skiptingu landsins í sveitarfélög sem
og lagasetningu sem hefur gert það
með óbeinum hætti. Ennfremur er
reynt að greina megingerenduma í
málinu og kortlögð em þau rök og
mótrök gegn sameiningu sem notuð
hafa verið.
Þriðji hluti byggir á greiningu
höfúndar á úrslitum þjóðaratkvæða-
greiðslunnar í nóvember 1993 og
skoðanakönnun sem gerð var meðal
sveitarstjórnarmanna á fyrri helm-
ingi ársins 1994. Leitast er við að
skýra á hvaða forsendum tekin er
afstaða með eða á móti sameiningu
og er meginniðurstaðan sú að stærð
sveitarfélags, vænt staða þess í nýju
og stærra sveitarfélagi ásamt fjár-
hagslegum afleiðingum sameiningar
séu þýðingarmiklir skýringarþættir.
I lokakaflanum leitast höfundur
Sambandið gefúr út Árbók sveit-
arfélaga ár hvert í tengslum við fjár-
málaráðstefnu sveitarfélaga. I bók-
inni em birtar margháttaðar upplýs-
ingar er varða fjárhag sveitarfélaga,
starfsemi þeirra og ýmis önnur
verkefni á árinu 1998.
Úr uppgjöri sveitarsjóða kemur
fram að tekjur sveitarfélaga jukust
um 7,1 milljarð króna frá árinu á
undan eða um 10,8% að raungildi.
Gjöld sveitarfélaga hækkuðu aftur á
móti um 8,1 milljarð króna eða
11,6% að raungildi. Vegur þar þyn-
gst 3,5 milljarða aukning útgjalda
vegna fræðslumála sem er hækkun
urn 18,3% að raungildi.
Halli sveitarfélaga á árinu nam
um 4,5 milljörðum króna sem svar-
aði til 7,1% af heildartekjum þeirra.
Á árinu 1997 var hallinn um 3,5
milljarðar sem svaraði til 6,3% af
heildartekjum sveitarfélaga.
Heildarskuldir sveitarfélaga juk-
við að spá fyrir um væntanlega þró-
un málaflokksins út ffá niðurstöðum
sínum.
Grétar Þór Eyþórsson starfaði
fyrri hluta ársins sem verkefnisstjóri
samnorræns átaksverkefnis um
gæðastjórnun og gæðaþróun í fé-
lagslegri þjónustu hjá NOPUS í
Gautaborg, einni af stofnunum Nor-
rænu ráðherranefndarinnar, en var
frá 15. september sl. ráðinn deild-
arstjóri rannsóknasviðs við Rann-
sóknastofnun Háskólans á Akureyri.
Hægt er að panta bókina hjá Grét-
ari í Rannsóknastofúun Háskólans á
Akureyri í síma 463 0564.
Vísa
Háski er að ala á holdsins þrá,
hún er oft skammvinnt gaman.
Margur er til sem meiddist á
nrýktinni einni saman.
Eiríkur Einarsson
alþingismaður á Hœli
ust á árinu um 5,2 milljarða en pen-
ingalegar eignir þeirra jukust um 1,5
milljarða þannig að peningaleg
staða sveitarfélaganna versnaði því
um 3,7 milljarða króna.
I árslok 1998 námu skuldir sveit-
arsjóða 47,6 milljörðum króna sem
nemur um 82% af heildartekjum
ársins. Þar eru skuldir sjálfstæðra
fyrirtækja í eigu sveitarfélaganna
ekki taldar með en í árslok 1998
námu þær 34 milljörðum króna.
í árbókinni er birt sundurliðað yf-
irlit um skiptingu tekna og rekstrar-
gjalda sveitarfélaga í krónum á
hvem íbúa. Þannig er samanburður
milli sveitarfélaga auðveldur og
hægt að bera saman ffá einu sveitar-
félagi til annars hvemig reksturinn
skiptist eftir málaflokkum.
Árbók sveitarfélaga er til af-
greiðslu hjá Sambandi íslenskra
sveitarfélaga og kostar 2000 kr.
hvert eintak.
Árbók sveitarfélaga 1999
302