Milli mála - 26.04.2009, Page 231

3.1 Verk sem í hlut eiga
Fyrstu spurn ing unni er auð svar að. Finna má til vitn an ir í Ov idi us í
öll um þeim verk um Arn gríms sem prent uð voru að hon um lif andi
nema einu.26 Í þeim rit um sem prent uð voru löngu eft ir lát hans
virð ast ekki vera aug ljós áhrif frá Ov idi usi nema í einu þeirra, Sup -
p lem ent um Hi stor iæ Nor vag icæ, enda gef ur efni þess ara rita ef til vill
síð ur til efni til ret ór ískr ar tján ing ar og per sónu legra til þrifa en að
minnsta kosti sum meg in verka Arn gríms.27 Þá skal get ið verks sem
tengt er nafni Arn gríms þótt hæp ið sé að telja hann höf und þess í
vana leg um skiln ingi orðs ins. Er það mál fræði rit ið Grammat ica La -
t ina sem birt ist á prenti á Hól um 1616.28 Verk þetta er sam bræð -
ing ur eldri er lendra mál fræði rita og þótt Arn grím ur riti nokk urs
kon ar for mála að rit inu í bundnu máli er þátt ur hans í samn ingu
þess að öðru leyti óljós.29 Á þriðja tug til vitn ana í Ov idi us er að
finna í Grammat ica Lat ina og er hlut verk þeirra aug ljóst.30 Þær eru
not að ar sem dæmi til þess að skýra ákveð in mál fræði fyr ir bæri lat -
nesks máls og sér kenni þess. Ekki er vit að hvort Arn grím ur valdi
þessi dæmi eða hvort hann tók þau upp úr fyr ir mynd um sín um.
Þau varpa því litlu ljósi á það hvern ig Arn grím ur vann úr verk um
SIG URÐ UR PÉT URS SON
231
26 Þetta tiltekna rit er Epistola pro Patria Defensoria, Scripta ad Davidem Fabritium, Ecclesiasten in
Ostell, Frisiæ Orientalis, Illam Falso, Vel Malitia, Vel Inscitia, Charta in Lucem Emissa, Traducentem,
Hamborg, 1618.
27 Ritin Supplementum Historiæ Norvagicæ, Historia Jomsburgensium seu Juliensium, Appendix Historiæ
Norvagicæ de baronibus Orcadensium, Rerum Danicarum Fragmenta, Ad catalogum RR. Sveciæ, a quo
Danic. Historiæ Norvegicæ compendium incipit, annotanda og Gronlandia birtust ekki á prenti fyrr
en Jakob Benediktsson gaf þau út í heildarútgáfu verka Arngríms á sjötta áratug tuttugustu
aldar.
28 Grammatica Latina qvæ tam superiori qvam inferiori classi Scholæ Holensis satisfacere poterit.
Comparatis plurium autorum verbis et sententiis, quorum omnium maximam partem, Melanchthon &
Ramus jure sibi vendicant, brevi hoc Syntagmate comprehensa, simplicissime, (Hólar), 1616.
29 Halldór Hermannsson, Icelandic Books of the Seventeenth Century 1601–1700, Ithaca, New York:
Cornell University Press, 1922, bls. 50–52; Sigurður Pétursson, „Studiet af latinsk grammatik
i Island“, Studies in the Development of Linguistics in Denmark, Finland, Iceland, Norway and Sweden,
ritstj. Carol Henriksen, Even Hovdhaugen, Fred Karlsson og Bengt Sigurd, Osló: Novus for-
lag, 1996, bls. 274–296, hér bls. 279–281.
30 Vitnað er í eftirfarandi verk (í svigum er tilgreint blaðsíðutal í Grammatica Latina): Meta -
morphoses: I, 121 (T v), I, 292 (T v), I, 483 (L ij), I, 623 (X iij), IV, 561 (S v), V, 551 (I iij v),
VI, 357 (N v), XIV, 113 (X, ij), XIV, 215 (Q). Fasti: I, 17 (N v), I, 66 (X), III, 12 (N iij), IV,
68 (C iiij). Heroides: XIII, 130 (Cc iiij v), XVII, 166 (Y iiij), XX, 74 (V ij v). Ars amatoria: I,
70 (D ij), II, 14 (V iiij), II, 562 (S ij v), III, 65 (Þ iij v). Tristia: IV, 3, 1 (S v). Epistulae ex Ponto:
II, 9, 47–48 (I ij), IV, 6, 17–18 (T ij v).
Milli mála 8_Milli mála 8 4/28/10 8:18 AM Page 231