Milli mála - 01.01.2013, Page 329
329
sig allar fram um að fjölga eiginkonunum eins og hægt er, ekki síst
vegna þess að það er til vitnis um ágæti eiginmannsins.
Eiginkonur okkar segðu að þetta sætti mikilli furðu: Það er ekki
svo. Þetta er hjónabandsdyggð og á hæsta stigi. Og í Biblíunni
sendu Lea, Rakel, Sara og konur Jakobs fallegu þjónustustúlkurnar
sínar til manna sinna; og Livia uppfyllti langanir Ágústusar, sjálfri
sér í óhag;17 og kona Dejotarusar Stratonicusar konungs lánaði
manni sínum til afnota ekki aðeins undurfagra stúlku sem þjónaði
henni heldur ól hún upp börn hennar af alúð og studdi þau í því að
taka við af föður sínum.18
Og til þess að enginn haldi að þetta sé gert af einfaldri og þræls-
legri undirgefni við venjur þeirra og áhrifamátt þeirra fornu siða, án
umhugsunar og dómgreindar, þar sem þeir séu svo heimskir að geta
ekki haft aðra skoðun, þá verð ég að bæta við nokkrum dæmum um
hæfni þeirra. Fyrir utan það sem ég sagði áðan og er úr einum af
stríðssöngvum þeirra er hér partur úr ástarsöng sem byrjar svona:
„Nem staðar, grassnákur, nem staðar grassnákur til þess að systir
mín geti lært af litamunstri þínu hvernig gera skal fagran linda sem
ég get gefið vinu minni og megi fegurð þín og útlit ætíð standa
öðrum slöngum framar.“
Þetta fyrsta erindi er viðlag kvæðisins. Ég hef nægilega reynslu
af kveðskap til þess að geta sagt að ekki einungis er ekkert villi-
mannlegt í þessari hugsun heldur væri Anakreon fullsæmdur af
henni. Auk þess er tungumál þeirra ómþýtt og hljómfagurt og
endingarnar minna á grísku.
Þrír þeirra komu til Rúðuborgar þegar Karl sálugi 9. konungur
var þar staddur, án þess að vita hvað kynnin af spillingunni hér áttu
eftir að verða þeim dýrkeypt og að þau myndu valda endalokum
þeirra sem ég býst við að séu nú þegar hafin (vesælir að hafa látið
forvitnina blekkja sig til þess að yfirgefa sína ljúfu heimahaga til
þess að sjá okkar).19 Konungur talaði lengi við þá, þeim var sýnt
hvernig við gerum hlutina, í hverju íburður okkar felst og hvernig
fallegur bær lítur út; eftir þetta spurði einhver þá hvað þeim fyndist
og vildi vita hvað þeim hefði þótt aðdáunarverðast. Þeir nefndu þrjú
17 Suetonius, Vie d’Auguste, LXXI.
18 Plútark, Des vertueux faicts des femmes, I.
19 Þessi heimsókn átti sér stað árið 1562.
MICHEL DE MONTAIGNE