Morgunblaðið - 04.05.2012, Blaðsíða 26

26 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 4. MAÍ 2012
Þann 13. apríl síð-
astliðinn ákvað um-
hverfisráðherra að
stytta veiðitímabilið á
svartfugli um 15 daga,
þ.e. að veiðum skyldi
hætt þann 25. apríl í
stað 10. maí eins og
hefð hefur verið fyrir.
Þessi ákvörðun olli
miklum vonbrigðum
enda rétt um tvær
vikur í að aðalveiðitím-
inn á svartfugli hæfist. Einnig má
geta þess að um vestan- og sunn-
anvert landið eru það síðustu 10
dagar tímabilsins sem gefa bestu
von um veiði enda fuglinn að koma
nær landi til að leita í fuglabjörgin
ásamt því sem birta og veður eru
skaplegri en á vetrarmánuðum.
En hvers vegna eru veiðimenn
ósáttir við þessa ákvörðun og hvers
vegna ríkir algjört vantraust á milli
ráðuneytisins og skotveiðihreyfing-
arinnar? Til að fá svör við því þarf
að skoða ferlið í kringum þessa
ákvörðun en það hefur ekki ein-
ungis endurspeglað þá stöðu sem
veiðistjórnun villtra dýrastofna er
komin í, heldur einnig það skiln-
ingsleysi og úrræðaleysi sem ríkir í
umhverfisráðuneytinu þegar kemur
að málaflokknum.
Fyrr í vetur var skipaður hópur
til að móta tillögur vegna stöðu
svartfuglastofna við Íslands-
strendur. Í þessum hópi átti Skotv-
ís fulltrúa ásamt m.a. Bænda-
samtökunum, NÍ, fuglavernd o.fl.
Fljótlega kom í ljós að áhugi ráðu-
neytisins beindist einungis að því
sjónarmiði sem féll að
þeirra hugmyndafræði
sem snýst um að
verndun og veiði-
stjórnun séu and-
stæðir pólar. Enda fór
það svo að nefndin
klofnaði. Bænda-
samtökin sögðu sig
frá störfum nefnd-
arinnar, Skotvís og
veiðistjórnunarsvið
umhverfisstofnunar
skiluðu sérálitum. Til-
lögur meirihluta
starfshópsins voru
einungis miðaðar að því að stöðva
veiðar og hlunnindanýtingu. Hér
var ekkert tillit tekið til annarra
sjónarmiða né breytinga er snúa
m.a. að fæðuframboði og hlýnun
sjávar við landið. Að tefla fram
„lausn“, sem felur eingöngu í sér
að stöðva veiðar og hlunnindanýt-
ingu, er ofureinföldun á vandanum
og ekki til þess fallin að efla traust
á því ráðuneyti sem ber að sinna
stefnumótandi áætlunum sem fjalla
eiga um sjálfbæra þróun, líf-
fræðilega fjölbreytni, náttúrurann-
sóknir og vöktun lífríkisins ásamt
náttúruvernd og veiðistjórnun. Öll-
um sem hafa kynnt sér þetta mál
ætti að vera ljóst að bann við skot-
veiðum mun sennilega engu breyta
um stöðu svartfuglastofna við Ís-
land enda eru breytingar á stofn-
stærð tilkomnar m.a. vegna hlýn-
unar á norðurslóðum. Þá liggur
einnig fyrir að rannsóknum á
svartfuglastofnum er ábótavant og
verulegur ágreiningur ríkir um
stofnstærðarmat og má þar nefna
lundann og fjölgun hans á Norður-
landi.
Svo virðist sem ráðuneytið hafi
ekki mótað sér stefnu í málefnum
veiðistjórnunar og fyrir vikið verð-
ur veiðistjórnun hornreka í allri
umræðu um áhrif veiða. Litið er
framhjá augljósum kostum þess að
beita aðferðum virkrar veiðistjórn-
unar en þess í stað er gripið til ör-
þrifaráða eins og breytinga á veiði-
tíma auk þess sem álit þeirra sem
mesta reynslu hafa af veiðum hljóta
lítinn sem engan hljómgrunn.
Með styrkri veiðistjórnun má
sameina veiðimenn, stjórnsýsluna
og fræðimenn í þekkingaröflun og
aðferðafræði sem beitt er til að
stýra veiðum villtra dýrastofna.
Skotvís, landssamtök skotveiði-
manna, mun á haustmánuðum
standa fyrir ráðstefnu með þátttöku
erlendra fyrirlesara um veiðistjórn-
un þar sem farið verður m.a. yfir
aðferðafræði veiðistjórnunar og
mikilvægi hennar við stjórnun veiða
og náttúruverndar. Þessi ráðstefna
mun vonandi skapa grundvöll að
sátt á milli ólíkra hópa um stjórnun
veiða og veita ráðuneyti umhverf-
ismála stuðning til að móta stefnu
til framtíðar um veiðistjórnun á Ís-
landi.
„Veiðistjórnun – er það
eitthvað ofan á brauð?“
Eftir Kristján
Sturlaugsson »Með veiðistjórnun
má sameina veiði-
menn, stjórnsýsluna og
fræðimenn í þekking-
aröflun og aðferðafræði
sem beitt er til að stýra
veiðum villtra dýra.
Kristján
Sturlaugsson
Höfundur er verkfræðingur og
stjórnarmaður í Skotvís.
Hvert samfélag þró-
ar með sér ákveðna
uppbyggingu, menn-
ingu og venjur. Fólki í
hverju samfélagi fyrir
sig þykir alla jafnan
sitt fyrirkomulag
betra en annarra enda
þekkir það sínar að-
ferðir vel og getur átt
erfitt með að setja sig
inn í aðrar aðferðir
eða hugmyndafræði
annarra, sérstaklega ef fyr-
irkomulagið á sér langa hefð og rót
í sögulegum atburðum. Til að
mynda telja flestir Íslendingar
byssueign Bandaríkjamanna öfga-
kennda og vitlausa en Bandaríkja-
menn telja eflaust flestir stórfurðu-
legt að ekki einu sinni lögreglu-
mennn á Íslandi gangi um með
byssur. Það er ákveðið tregðulög-
mál sem gildir í hverju samfélagi. Í
grunninn er mannskepnan afar
íhaldssöm og afar erfitt er að
breyta hlutum sem lengi hafa verið
við lýði í hverju samfélagi fyrir sig.
Hver er þá munurinn á íhaldsmanni
og þeim sem ekki aðhyllast íhalds-
stefnuna ef menn eru í eðli sínu
íhaldssöm tegund? Eins og fyrr
greinir eru menn ekki tilbúnir að
skoða eigið kerfi eða breyta því fyrr
en þeir sjá alvarlega galla í því eða
lenda í einhverjum aðstæðum sem
sýna fram á með afgerandi hætti að
eitthvað virki ekki eða þeir lenda í
öngþveiti í því kerfi sem fyrir er og
líður illa. Þarna er lítill munur á
íhaldsmanni og öðrum ein-
staklingum. Það eru fyrst og fremst
viðbrögðin við þessum
aðstæðum sem kalla
fram mismunin. Þeir
einstaklingar sem að-
hyllast ekki íhalds-
stefnuna eru líklegri til
að vilja kollvarpa fyrra
kerfi við þessar kring-
umstæður og eru fljót-
ir að sannfærast um
ágæti annars
fyrirkomulags. Í stað
þess að leita að rót
vandans og skilgreina
hann er líklegt að í
fljótfærni og óðagoti sé horft
framhjá því að mögulegt sé að laga
vandann í kerfinu.
Íhaldsstefnan hefur þrátt fyrir
þetta verið litin hornauga af mörg-
um og sem dæmi má nefna að menn
eru fljótir að stimpla íhaldshreyf-
ingar sem hóp einhvers konar aft-
urhaldssinna sem vilja færa sam-
félagið aftur til 1920. Oftar en ekki
eru dregnar upp myndir af þekkt-
um íhaldsmönnum frá eldri tíð sem
þrátt fyrir ágæti sitt á þeim tíma
sem þeir voru uppi gefa ekki raun-
hæfa mynd af nútíma íhaldsmanni.
Þetta er að sjálfsögðu sérstakt í
ljósi þess að íhaldsmaður vill í
grunninn vinna í núverandi kerfi og
byggja það frekar upp en ekki
hrinda því og fara t.d. til baka í
eldri tíð. Íhaldsmenn geta einnig
verið harðir baráttumenn gegn gild-
andi kerfi þegar þeir sannfærast
um galla þess. Íhaldsmenn eru
vegna eðlis stefnunnar með mis-
munandi skoðanir eftir því hvaðan
þeir eru, eigin reynslu og öðrum at-
riðum sem hafa áhrif á þá. Því get-
ur t.d. íhaldsmaður í einu landi ver-
ið róttæklingur í öðru. Það má til
gamans geta að t.d. Goethe, Bruce
Willis, Bay Buchanan, Ronald
Reagan, Winston Churchill, Ed-
mund Burke, Ann Coulter, Arnold
Schwarzenegger, David Zucker,
Margaret Thatcher og 50 cent eru
íhaldsmenn. Eins og sjá má er þetta
ekki einsleitur hópur gamalla karla
með yfirvaraskegg sem vilja ekkert
nema afturhald til gamalla tíma.
Ég hvet þá sem eru áhugasamir
um íhaldsstefnuna að kynna sér fé-
lag Íhaldsmanna. Þeir sem vilja
ganga í félagið geta send póst á
ihaldsmenn@gmail.com.
Gamla góða
íhaldið
Eftir Ólaf Egil
Jónsson
» Þeir einstaklingar
sem aðhyllast
ekki íhaldsstefnuna
eru líklegri til að vilja
kollvarpa fyrra kerfi
við þessar kringum-
stæður og eru fljótir
að sannfærast um ágæti
annars fyrirkomulags.
Ólafur Egill
Jónsson
Höfundur er í stjórn félags
Íhaldsmanna.
Það varð úr að
draumur vinstrimanna
rættist að lokum.
Fyrsta hreina vinstri-
stjórn sögunnar tók
við völdum vorið 2009
og var eitt af hennar
fyrstu verkum að
hækka skatta. Þeirra
tími var kominn og
varð íslenska þjóðin
þess vafasama heiðurs
aðnjótandi að vera sú
fyrsta frá upphafi til að skattleggja
sig út úr efnahagshremmingum.
Sömu lögmál gilda þó hér á landi
og annars staðar þrátt fyrir tal
skattasérfræðinganna í fjár-
málaráðuneytinu um annað. Skatta-
stefna vinstristjórnarinnar mistókst
hrapallega og herti snöruna um
háls skattgreiðenda.
Það hefur verið nóg að gera í
fjármálaráðuneytinu
seinustu ár. Rík-
isstjórnin setti tóninn
snemma og hækkaði
flesta skatta um of,
sem og bjó til nýja á
sínu fyrsta ári. Má þar
meðal annars nefna
auðlegðarskattinn sem
er í raun ekkert annað
en eitt form af eigna-
upptöku, eins og bent
hefur verið á. Það er
ógerningur að gera
grein fyrir öllum
breytingum rík-
isstjórnarinnar á skattkerfinu en
þær eru vel yfir hundrað talsins.
Það er eitt að hækka skatta en ann-
að að hringla í sífellu í skattkerfinu
og skapa þar með óvissu fyrir bæði
einstaklinga og fyrirtæki þessa
lands. Aukið flækjustig skattkerf-
isins dregur að auki úr skilvirkni
þess, fjölgar skattsvikum og gerir
einstaklingum torveldara fyrir að
athuga hversu há upphæð rennur í
raun til hins opinbera. Þá er ótalið
það ranglæti sem aukin skatt-
heimta felur í sér.
Það er ljóst að núverandi ríkis-
stjórn beitir ekki skattkerfinu ein-
göngu til að fjármagna rekstur hins
opinbera eða greiða af skuldum
þess, heldur til að knýja fram jöfn-
uð. Allir eiga að vera jafnir og eng-
inn má skara fram úr. Þannig hafa
forsvarsmenn ríkisstjórnarinnar
sagt fullum fetum að „ofur-
launaliðið, fjárglæframennirnir og
stóreignaelítan [fái] ekki að soga til
sín hagvöxtinn“. Nýjasta útspil rík-
isstjórnarinnar, frumvörp um
stjórn fiskveiða og veiðigjöld, kveð-
ur við sama tón. Réttur manna til
eigna er fótum troðinn af hömlu-
lausum stjórnvöldum sem segjast
eiga tilkall til verðmæta sem aðrir,
framtakssamir einstaklingar, hafa
skapað. Allt þetta er gert í nafni
jafnaðar og réttlætis. Ríkisstjórnin
er einnig gráðug í völd. Skatta-
hækkanir auka völd hennar yfir
borgurunum og kemur það því eng-
um spánskt fyrir sjónir að fyrsta
úrræði hennar sé ætíð að hækka
skatta. Ríkisvaldið stækkar og
þenst út á meðan svigrúm ein-
staklingsins minnkar. Við höfum
séð hvaða afleiðingar það hefur til
lengri tíma litið: vonleysi, grimmd
og kúgun.
Mál dagsins í dag er að lækka
skatta á alla. Leyfum fólki að ráð-
stafa þeim fjármunum sem það
vinnur sér inn. Leyfum ekki mis-
vitrum, gráðugum stjórnmálamönn-
um að láta greipar sópa um verð-
mæti okkar. Skattgreiðendur þessa
lands hljóta að geta sammælst um
það að endi verði bundinn á skatta-
hækkanir vinstristjórnarinnar sem
allra fyrst. Ranglætinu verður að
linna.
Lækkum skatta
Eftir Kristin Inga
Jónsson » Vöxtur ríkisvaldsins
eykst á meðan
svigrúm einstaklingsins
minnkar.
Kristinn Ingi
Jónsson
Höfundur er menntaskólanemi.