Morgunblaðið - 28.09.2012, Blaðsíða 30

30 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. SEPTEMBER 2012
✝ Ólöf Hólm-fríður Sigurð-
ardóttir fæddist í
Reykjavík 1. jan-
úar 1931. Hún and-
aðist á líknardeild
Landspítalans 16.
september 2012.
Foreldrar Fríðu,
eins og hún var
ávallt kölluð, voru
Guðlaug Margrét
Bjarnadóttir,
1906-1979, og Sigurður Sig-
urðsson pípulagningameistari,
1901-1979. Fríða var einka-
dóttir þeirra hjóna.
Eiginmaður Fríðu var Jó-
hann Gunnar Einarsson, stöðv-
arstjóri Pósts og síma í Hafn-
arfirði, f. í Reykjavík 24.10.
1929, d. 4.4. 2006. Foreldrar
hans voru Einar Jónsson sím-
verkstjóri, 1892-1994, og Jóna
Ingvarsdóttir, 1896-1974. Fríða
og Gunnar gengu í hjónaband
28.2. 1953. Börn þeirra eru Þór
lífeðlisfræðingur, f. 1.2. 1952,
og Hrafnhildur kvikmynda-
gerðarmaður, f. 17.5. 1964.
Eiginkona Þórs er Sigrún Ása
Sturludóttir líffræðingur, f.
6.8. 1954. Börn þeirra eru: 1)
Embla, f. 14.7. 1978, gift Klaus
Wallberg Andreasson, f. 1971,
árunum 1962-63 byggðu þau
hús sitt í Hörgshlíð 8 og
bjuggu þar síðan. Hjá þeim
bjuggu foreldrar Fríðu, Guð-
laug og Sigurður, í hálfan ann-
an áratug allt til dauðadags og
þar átti einnig skjól Vilborg
Bjarnadóttir, systir Guðlaugar,
en hún var ekkja og barnlaus.
Freknótt og rauðhærð fór
Fríða ekki framhjá neinum,
glæsileg og hlý í viðmóti fram
á síðustu stund. Hún var flest-
um mönnum manngleggri og
minnugri, mundi t.d. máltíðir
fjölskyldunnar í smáatriðum
áratugum eftir að þeirra var
neytt, hafði nöfn löngu látins
fólks á takteinum þegar um
var spurt og gat rakið ættir
fólks sem varð á vegi hennar.
Hugðarefni hennar voru listir
og menning, tíska, brids, sil-
ungs- og laxveiði (sem áhorf-
andi) og utanlandsferðir. Það
varð Fríðu mikið áfall þegar
Gunnar lést skyndilega árið
2006 enda höfðu þau þá verið
óaðskiljanleg í 54 ár. Alla tíð
studdu þau hjón dyggilega við
bakið á börnum sínum, vinum
þeirra og barnabörnum sem
alltaf áttu vísan griðastað hjá
þeim. Eftir að Gunnar lést bjó
Fríða lengstum hjá dóttur sinni
og tengdadóttur sem síðar önn-
uðust hana í veikindum hennar
fram á síðustu stund.
Útför Fríðu fer fram frá Há-
teigskirkju í dag, föstudaginn
28. september 2012, og hefst
athöfnin kl. 13.
og börn þeirra eru
Askur Wallberg, f.
2006, og Ísabella
Ýr, f. 2009, 2)
Sturla, f. 7.6. 1983,
og 3) Guðlaug Ýr,
f. 16.7. 1992, Unn-
usti hennar er
Magnús Már Guð-
jónsson. Eiginkona
Hrafnhildar er
Harpa Másdóttir
flugfreyja, f. 27.11.
1975.
Fríða var Reykvíkingur í
húð og hár, fædd á Laugavegi
54, og flutti síðar á Barónsstíg
18 þar sem hún ólst upp.
Barna- og unglinganám sitt
sótti hún í Austurbæjarskóla
og lauk síðan verslunarprófi
1950 frá Verzlunarskóla Ís-
lands. Fríða starfaði alla tíð við
skrifstofustörf, m.a. hjá dag-
blaðinu Vísi og Fasteignamati
ríkisins en í byrjun áttunda
áratugarins réðst hún til starfa
í launadeild fjármálaráðuneyt-
isins og vann þar í þrjá áratugi
eða þar til hún fór á eftirlaun.
Fyrstu árin bjuggu þau Gunnar
í húsi fjölskyldu hans á Lauga-
vegi 145, í sambýli við foreldra
hans og systkini, Katrínu og
Egil, maka þeirra og börn. Á
Ég átti því láni að fagna að
vera fædd til foreldra minna,
Gunnars og Fríðu. Móðir mín
tjáði mér skömmu áður en hún
lést að ég hefði verið óskabarn
vegna þess hve langt var um lið-
ið frá því að bróðir minn Þór,
sem er tólf árum eldri, fæddist
þeim. En óskabarnið var ekki
alltaf auðvelt, ég var sérstakt
barn, mikil „strákastelpa“ og
fljótt var ljóst að ég myndi ekki
fylgja þeim hefðbundnu leiðum
sem litlum stúlkum voru ætl-
aðar, neitaði t.d. alfarið frá
þriggja ára aldri að fara í kjól.
Nágranni okkar í Hörgshlíðinni,
Sveinn Hallgrímsson, kom eitt
sinn að máli við móður mína og
sagði: „Hún er öðruvísi hún
dóttir þín, hún hefði ef til vill
átt að verða strákur.“ Þótt það
hafi kannski ekki alveg verið
rétt var ljóst að stúlkan var
öðruvísi. En ég naut þess að
foreldrar mínir, amma og afi,
sem hjá okkur bjuggu, sýndu
mér einstaka þolinmæði og virð-
ingu. Varla kom fyrir að ég
væri pínd til að vera annað en
það sem innra með mér bjó þó
að það væru óneitanlega von-
brigði fyrir skvísuna Fríðu að
fylgjast með strákastelpunni
sem helst vildi sitja á vaskinum
hjá pabba sínum og þykjast
vera að raka sig eða skrúfa eitt
og annað saman með honum. Sá
arfur sem foreldrar mínir færðu
mér með stuðningi sínum og
skilyrðislausri umhyggju er það
afl sem hefur gefið mér þann
styrk að ganga þann veg sem
fyrir mér lá. Mér hefur auðnast
að standa sterk í þeirri baráttu
er ég kaus að leggja lið, mann-
réttindum samkynhneigðra og
annarra hópa sem átt hafa und-
ir högg að sækja. Án þessa
stuðnings hefði lífið orðið svo
miklu erfiðara. Óskandi væri að
slíka fyrirmyndarforeldra væri
víðar að finna, þá væri betur
komið fyrir börnum þessa
heims.
Mér finnst viðeigandi að
minna á það sem Kahlil Gibran
sagði um börn:
„Börn ykkar eru ekki ekki börn ykkar.
Þau eru synir og dætur lífsins og
eiga sér sínar eigin langanir. Þið eruð
farvegur þeirra, en þau koma ekki frá
ykkur. Og þó að þau séu hjá ykkur
heyra þau ykkur ekki til. Þið megið
gefa þeim ást ykkar, en ekki hugsanir
ykkar, þau eiga sér sínar hugsanir.
Þið megið hýsa líkama þeirra, en ekki
sálir þeirra, því að sálir þeirra búa í
húsi framtíðarinnar, sem þið getið
ekki heimsótt, jafnvel ekki í draumi.
Þið megið reyna að líkjast þeim, en
ekki gera þau lík ykkur. Því að lífið
fer ekki aftur á bak og verður ekki
grafið í gröf gærdagsins.
Þið eruð boginn, sem börnum ykkar
er skotið af eins og lifandi örvum.
En mark bogamannsins er á vegi ei-
lífðarinnar, og hann beygir ykkur með
afli sínu, svo að örvar hans fljúgi
hratt og langt. Látið sveigjuna í hendi
bogamannsins vera hamingju ykkar,
því að eins og hann elskar örina, sem
flýgur, eins elskar hann bogann í
hendi sér.“
Óskabarnið kveður óskafor-
eldrana og þakkar þeim sam-
fylgdina af heilum hug.
Hrafnhildur.
Kynni mín af Fríðu hófust
strax og ég kynntist dóttur
hennar Hrafnhildi árið 2007.
Það var seint um kvöld þegar
ég hitti hana fyrst og þegar ég
kynnti mig og sagði hverra
manna ég var sagði hún strax:
„Ertu þá ekki skyggn eins og
hann afi þinn Andrés?“ Mér
þótti það óvenjulegt að fólk á
svipuðu reki og ég byggi með
öldruðu foreldri sínu en svona
var þetta bara hjá þeim mæðg-
um. Hún tók mér strax eins og
jafningja og reyndist mér ákaf-
lega vel þegar ég gekk í gegn-
um það að missa óvænt litla
bróður minn hann Helga Þór.
Undir því sorgarskýi flutti ég
inn með þeim mæðgum og
gæludýrum á Nesveginn og
bjuggum við þar undir sama
þaki í þau fjögur ár sem síðan
eru liðin.
Fríða var einstaklega ræðin
og hugulsöm við mig og fékk ég
með viðkynnum við hana bragð
af þeirri móður- og ömmuást
sem hún sýndi börnum sínum
og fjölskyldum þeirra. Báðar
vorum – erum við B-manneskj-
ur og beið hún oftast eftir mér
þegar ég kom heim úr kvöld-
flugi og spurði mig frétta: „Hæ!
(stórt bros) Hvernig var flugið?
Hvað voru margir farþegar?
Hvernig var hitastigið?“ Oft sát-
um við síðan saman fram á
rauðanótt eins og náttuglur og
spjölluðum um heima og geima
á meðan aðrir hvíldust í húsinu.
Vökult auga og áhugi Fríðu á
daglegu amstri í lífi mínu bjó til
nýja tilfinningu í hjarta mínu.
Ekki hefði ég getað ímyndað
mér að skipuleggja að búa með
tengdamóður minni til frambúð-
ar en sú var raunin með Fríðu
er við unnum að endurbótum á
húsinu. Við hefðum svo gjarnan
viljað eiga með þér lengri tíma
og halda áfram að bæta við
skemmtilegum sögum í safnið
og skrifa síðan gamanleikrit
með dramatísku ívafi kallað
„Tengdó“ úr mörgum þeim
uppákomum sem áttu sér stað
hér heima.
Þín verður sárt saknað á
Nesveginum, sérstaklega þegar
ég skila mér seint heim úr
kvöldflugi og fer í bakaríið á
morgnana, en vertu viss, elsku
Fríða, að við munum spjara
okkur.
Harpa Másdóttir.
Mér er bæði ljúft og skylt að
minnast Fríðu tengdamóður
minnar og vinkonu. Þegar Þór
kynnti mig fyrir foreldrum sín-
um var mér fagnað. Fríða var
glæsileg kona, ung í anda.
Fríða hafði foreldra sína hjá
sér og bjuggu þrjár kynslóðir
saman. Síðar tók hún til sín
móðursystur, og móðurbróður
frá Höfða hýsti hún í bæjarferð-
um. Heimilið stóð opið frænd-
fólki úr föðurætt frá Rifkels-
stöðum. Tengdaföður sínum
bauð hún iðulega í mat er hann
var orðinn ekkill og drifu þau
Gunnar hann með sér í hans
fyrstu og einu utanlandsferð, þá
89 ára gamlan, til okkar Þórs á
námsárunum.
Fríða var áberandi rauðhærð.
Þegar börn okkar Þórs fæddust
spurði hún hvort barnið væri
rauðhært áður en hún spurði
hvors kyns það væri. Fríða við-
hélt rauða hárlitnum. Við höfð-
um numið í Englandi og talaði
Embla dóttir okkar oft ensku.
Spurði hún ömmu sína:
„Grandma, why are you so or-
ange?“ Þá var Fríðu skemmt.
Fríða og Gunnar höfðu
ferðast meira en algengt var,
farið í siglingu, dvalið í Noregi,
Danmörku, Englandi og Alsír.
Sólarferðir til Rhodos, Spánar,
Kanaríeyja eða Flórída og
heimsótt Hrafnhildi í Kaliforníu.
Fríða var alltaf smart til fara.
Fylgdist hún vel með tísku.
Elskaði að bera skartgripi og
átti hring á hvern fingur.
Heimili Fríðu og Gunnars var
smekklegt. Hafði hún gott auga
fyrir listum. Stundaði hún
postulínsmálun hjá föðurbróður
sínum og síðar glervinnu. Hún
var frábær kokkur, matreiddi
steikur, sína frægu humarsúpu
og sósugenið erfðu afkomendur
hennar. Minni Fríðu var óbrigð-
ult fram til hins síðasta. Rifjuð
voru upp gömul kynni eða ferðir
og mundi hún nöfn fólks og
staða, hvernig hver var klæddur
og hvað var í matinn. Hún
þekkti ættir margra og gat rifj-
að upp sögur þeirra.
Fríða tók sín laun út í seðlum
og útdeildi þeim af stakri gjaf-
mildi. Verðgildi gjafa sem hún
laumaði í lófa barnabarna eða
lét í umslög á jólum og afmæl-
um stigmögnuðust. En mest gaf
hún af sjálfri sér.
Stærsta gjöfin var samt Flór-
ídaferðin sem hún bauð fjöl-
skyldunni í fyrir einu og hálfu
ári. Áttum við frábærar vikur
með henni í glæsilegu einbýlis-
húsi og áttræðisafmælisveislu í
bleiku hótelhöllinni Don Cesar.
Þá fannst okkur hún loks vera
búin að taka gleði sína á ný eftir
makamissi árið 2006.
Upphafsorð þessara endur-
minninga notaði Fríða sjálf þeg-
ar hún minntist mágkonu sinnar
og þótti mér ljúft að geta sagt
þau um tengdamóður mína.
Börn okkar Þórs, Embla, Sturla
og Guðlaug Ýr, hafa átt góðar
stundir með ömmu sinni og
nutu samvista við hana. Klaus
tengdason okkar bauð hún vel-
kominn, Magnús Má kærasta
Gullýjar sömuleiðis. Lang-
ömmubörnin Askur og Ísabella
löðuðust að henni og vildu sitja í
fangi Fríðu og kysstu alltaf
bless.
Tengdaforeldrar mínir voru
einstaklega samrýnd hjón,
höfðu dansað saman og stutt
hvort annað í gegnum lífið.
Söknuðurinn við fráfall Gunnars
var mikill. Hún sagði: „Ég er í
sorg og engar pillur geta lækn-
að það.“
Mér lánaðist að fá að vaka yf-
ir Fríðu síðustu næturnar sem
hún lifði, fannst mér að Gunnar
Ólöf Hólmfríður
Sigurðardóttir
✝ BernharðGuðnason
fæddist 10. nóv-
ember 1929 á Ber-
serkseyri í Eyr-
arsveit. Hann lést á
Hjúkrunarheim-
ilinu Eir 20. sept-
ember 2012.
Foreldrar hans
voru Sigríður Guð-
rún Halldórsdóttir,
f. 4. október 1900 í
Kothrauni, d. 14. maí 1981, og
Guðni Elísson, bóndi á Berserks-
eyri, f. 31. október 1897, d. 15.
mars 1976.
Bernharð var yngstur fjög-
urra bræðra, en þeir voru Hall-
dór, f. 1922, Elís, f. 1926, og Jón
Lárus, f. 1928. Þeir eru allir
látnir. Dóttir Bernharðs frá
fyrra sambandi er Hrönn,
sjúkraliði, f. 1. ágúst 1961. Eig-
smiður, f. 18. janúar 1970. Eig-
inkona hans er Hugrún Þor-
steinsdóttir, leikskólaliði, f. 19.
desember 1972. Sonur þeirra er
Þorsteinn, f. 7. nóvember 1995.
2) Ágústa Guðrún, kennari, f.
19. ágúst 1972. Eiginmaður
hennar er Hákon Arnar Sig-
urbergsson, smiður, f. 11. nóv-
ember 1968. Börn þeirra eru
Margrét Erla, f. 26. febrúar
2001, og Aron Ingi, f. 4. sept-
ember 2003. Hákon á einnig
soninn Birki Frey, f. 18. apríl
1989. 3) Bernharð Margeir, f.
14. júní 1977.
Bernharð vann jafnt á sjó og
landi í Grundarfirði, og þá mest
við byggingarvinnu og múr-
verk.
Árið 1969 flutti Bernharð til
Reykjavíkur og réð sig til starfa
á trésmíðaverkstæði Olíu-
félagsins hf. þar sem hann klár-
aði sitt nám og starfaði þar síð-
an óslitið fram að
eftirlaunaaldri.
Útför Bernharðs fer fram frá
Fríkirkjunni í Reykjavík í dag,
28. september 2012, og hefst at-
höfnin kl. 13.
inmaður hennar er
Gunnar Leví Har-
aldsson, vélstjóri, f.
27. nóvember 1960.
Synir þeirra eru
Sölvi Leví, f. 16.
september 1989, og
Patrekur Árni
Leví, f. 29. sept-
ember 1993. Móðir
Hrannar er Gyða
Sigurðardóttir.
Bernharð kvænt-
ist 11. desember 1971 Margréti
Eyrúnu Hjörleifsdóttur, f. 27.
júní 1935, en hún lést 6. október
1997. Foreldrar hennar voru
Ágústa Hallmundsdóttir, f. 5.
ágúst 1897 í Gjábakka, d. 29.
maí 1986, og Hjörleifur Guð-
brandsson, f. 15. apríl 1894 í
Bolafæti, d. 2. október 1979.
Börn Bernharðs og Mar-
grétar eru: 1) Hjörleifur Guðni,
Ein af mínum fyrstu minn-
ingum um þig er þegar ég er
sex ára og við erum staddir á
Njálsgötunni og ég er í vist hjá
ömmu Guðrúnu. Þið bræðurnir
eruð að skipta um skólplagnir í
kjallaranum, þið vinnið hratt og
örugglega og ég sé á ykkur að
það er gaman. Ég fæ að vera í
kringum ykkur og ákveð þarna
að svona vil ég vera þegar ég
verð stór. Upp úr þessu fór ég
oft með þér í vinnuna. Árið eft-
ir var byggður sumarbústaður í
Grímsnesinu, fékk ég að fara
með, það var mikið sport því
við bjuggum í tjöldum. Ekki
svo mörgum árum seinna fékk
ég að njóta þeirra forréttinda
að vinna með þér og vinnu-
félögum þínum á trésmíðaverk-
stæði Olíufélagsins Esso í um
tíu ár. Þar starfaði einnig um
tíma Halli bróðir þinn og sonur
hans Guðni. Þú varst vinsæll
meðal starfsfélaganna og þeir
hafa sagt oftar en einu sinni frá
skemmtilegum vinnuferðum um
landið þar sem þú varst hrókur
alls fagnaðar. Þegar ég var að
heimsækja þig og skila kveðj-
um til þín frá gömlum vinnu-
félögum ljómaðirðu og sagðir
alltaf að þú hefðir verið hepp-
inn með vinnufélagana. Með
sumum þeirra starfaðir þú allan
þinn starfsaldur eða í 25 ár.
Þegar við hjónin réðumst í
miklar framkvæmdir á húsinu
okkar stóð ekki á þinni hjálp.
Við nutum góðs af áratuga
reynslu þinni í viðgerðum og
endurbótum á gömlum húsum
og skipti þá ekki máli hvort
verið væri að steypa, múra,
leggja lagnir eða að ég tali ekki
um snúinn tréstiga. Þar varstu
í essinu þínu. Öllu þessu fylgd-
ist ég með og lærði af þér. Þeg-
ar búið var að reisa mæninn
tókstu nokkur stökk á honum
til að athuga hvort þetta héldi
nú allt saman, orðinn 73 ára.
Einnig fylgdist ég með og
reyndi að læra af þér stangveiði
en sá lærdómur gekk ekki eins
vel enda ekki hægt að ætlast til
þess að nokkur nái viðlíka ár-
angri í veiðinni og þú. Þegar ég
fór fyrst í Grímsá og kom með
fluguna í rassinum heim var ég
lengi að hugsa um hvernig ég
ætti að segja þér frá þessu.
Þegar ég beit á jaxlinn og sagði
þér þetta horfðirðu á mig og
sagðir „allt er nú hægt“. Þar
með var þetta útrætt og ekki
minnst á þetta framar. Svona
var pabbi, ekkert verið að velta
sér upp úr hlutunum heldur
snúið sér að næsta verkefni
hvort sem það voru við smíðar
eða veiði.
Ein ferð er mér minnisstæð.
Þú baðst mig að koma með þér
að athuga bústaðinn eftir mikl-
ar rigningar en ætlaðir að
kasta tvisvar eða þrisvar í leið-
inni. Er við komum á veiðistað-
inn eru þar tveir veiðimenn í
fullum skrúða. Pabbi spyr hvort
hann megi kasta tvisvar eða
þrisvar sinnum. Þeir halda að
það sé í lagi þar sem þeir hafa
ekki fengið neitt. Þeir sem
þekkja pabba vita að hann fer
til veiða í afajakka og blank-
skóm. Færið er rétt komið í
ána þegar þessi fíni fiskur er
kominn á. Karlarnir hrista
hausinn, pabbi kastar aftur og
aftur fiskur á og tími kominn til
að fara því karlarnir eru orðnir
eins og þrumuský! Svipaðar
sögur kunna allir af honum við
veiðar.
Elsku pabbi, nú er komið að
leiðarlokum, ég horfi á eftir
þér. Þú snýrð þér við, tekur
upp vasaklútinn, þurrkar tób-
aksdropann af nefinu, veifar og
heldur niður að vatninu með
stöngina í hendinni.
Þinn sonur,
Hjörleifur.
Hver minning dýrmæt perla að liðn-
um lífsins degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug
þakka hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem
gleymist eigi,
og gæfa var það öllum, er fengu að
kynnast þér.
(Ingibj. Sig.)
Elsku pabbi minn, mikið
finnst mér þetta sárt en að
sama skapi finn ég fyrir vissum
létti. Létti að þú skulir ekki
lengur þurfa að þjást. Ég sé þig
núna fyrir mér með veiðistöng-
ina að renna fyrir fallegan og
stóran lax með mömmu og
bræður þína hjá þér. Sú hugsun
hjálpar mér mikið að takast á
við þessa miklu sorg.
Þú varst yndislegur pabbi og
skemmtilegur afi. Þú vílaðir
ekkert fyrir þér að leggjast í
gólfið að leika við börnin enda
voru þau komin í fangið á þér
úti á plani þegar þau sáu þig
koma. Þau kölluðu þig gamla
afa með miklu stolti. Þú spilaðir
við þau fótbolta í sveitinni og
varðir stundum heilu tímunum í
að spjalla við þau og fíflast með
þeim. Þau elskuðu að koma í
sveitina til þín enda móttökurn-
ar alltaf svo góðar.
Ég tel mig endalaust heppna
að hafa átt þig sem pabba, svo
hlýr og gefandi. Þú varst alltaf
tilbúinn að styðja við bakið á
mér og í raun að styðja mig í
öllu því sem ég tók mér fyrir
hendur.
Ég átti alltaf öruggt skjól
hjá ykkur mömmu. Svo varstu
svo geðgóður, fyndinn og með
eindæmum lyginn, það var
dásamlegt. Sögurnar sem við
krakkarnir ólumst upp við ylja
okkur nú um hjartarætur. Ef
við fórum að efast þá kom alltaf
sama svarið: spurðu bara Jón
bróður. Ekki var nú líklegt að
þar kæmi sannleikurinn frekar
fram.
Þetta eru dýrmætar minn-
ingar, þvílíkur gleðigjafi sem
þú varst. Þér tókst að heilla
alla upp úr skónum með
skemmtilegum sögum og
fyndnum tilsvörum. Sögur um
röndótta árabátamálningu og
heybaggabyssu í Þýskalandi
koma núna ljóslifandi fram.
Þvílík forréttindi að hafa átt
ykkur mömmu sem foreldra.
Ég hefði ekki getað hugsað mér
betri mömmu og pabba. Þið
Bernharð
Guðnason