Morgunblaðið - 28.09.2012, Blaðsíða 32

Morgunblaðið - 28.09.2012, Blaðsíða 32
32 MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. SEPTEMBER 2012 ✝ Valgeir Gunn-laugur Vil- hjálmsson fæddist 13. september 1923 í Hátúni í Nesi í Norðfirði, nú Nes- kaupstað. Valgeir lést í Skógarbæ um hádegisbil fimmtu- daginn 20. sept- ember. Foreldrar hans voru Vilhjálmur Stefánsson útvegsbóndi (1877- 1953) og kona hans, Kristín Árnadóttir (1887-1936), bæði úr Norðfjarðarsveit. Alsystkin Valgeirs voru Sveinhildur (1909-1999), Laufey (1911- 1998), Sigfinnur (1912-1965), Sigurður Björgvin (1914-1981), Bjarni (1915-1987), óskírður drengur (1916-1916), Þorbjörg Guðríður (1917-2007), Helga (1918-1918), Árni (1919-2005), Friðrik (1921-1999), Guðni (1922-1974) og Steingrímur (1924). Hálfsystkin Valgeirs, börn Vilhjálms og fyrri konu hans Sveinhildar Hildibrands- Erla Rannveig (1949), maki Pálmar Guðmundsson, Gunn- laugur Kristján (1951), maki Guðríður Ágústsdóttir. Barna- börn og barnabarnabörn Önnu eru 56 að tölu. Valgeir fór tíu ára gamall að Stóra-Sandfelli í Skriðdal, fyrst til sumardvalar en síðar til árs- dvalar. Hann var við nám í Al- þýðuskólanum á Eiðum 1939- 1941 en kennaraprófi frá Kenn- araskólanum lauk hann 1946. Hann var farkennari í Helgu- staðahreppi við Reyðarfjörð 1941-1943 en að kennaraprófi loknu fluttist hann á Djúpavog. Þar var hann kennari, og á fyrri árum stundum skólastjóri, allt til ársins 1983 er þau Anna fluttust til Reykjavíkur. Þar hóf Valgeir störf við Hjallaskóla og lauk starfsferli sínum sjötugur að aldri. Valgeir sinnti fjölmörgum störfum í heimabyggð sinni eystra, var í hreppsnefnd, odd- viti og hreppsstjóri; lengi sýslu- nefndarmaður. Hann stýrði ungmennafélagi staðarins um skeið, einnig slysavarnadeild- inni. Hann var lengi fréttaritari Ríkisútvarpsins. Valgeir verður kvaddur frá Seljakirkju í dag, 28. sept- ember 2012, og hefst athöfnin kl. 15. dóttur (1876-1907) voru Brandur Ágúst (1900-1988), Sigurlín (1901- 1947), Þórunn (1902-1990), Stefán Valgeir (1904- 1905), Stefán Val- geir (1906-1923) og óskírður drengur (1907-1907). Dóttir Sveinhildar og stjúpdóttir Vil- hjálms, Guðrún Sigríður Brandsdóttir (1898-1972), ólst upp í Hátúni. Valgeir kvæntist 28. desem- ber 1974 Önnu Dagrúnu Magn- úsdóttur f. 21. ágúst 1919. For- eldrar hennar voru Magnús Jónsson (1881-1963) og Er- lendsína Helgadóttir (1889- 1994) Þegar þau giftust átti Anna fjögur uppkomin börn; faðir þeirra og eiginmaður Önnu, Gunnlaugur Krist- jánsson, lést árið 1962. Börn Önnu eru Magnús Sævar (1937- 1984), ekkja hans er Sigríður Jónsdóttir, Kolbrún (1939), Elsku Valgeir. Í huga okkar barnabarnanna varstu alltaf „al- vöru“ afi okkar, þótt þú værir stjúpafi okkar. Það var mikil gæfa fyrir ömmu og okkur fjöl- skylduna þegar þið amma kynnt- ust. Betri afa hefðum við ekki getað fengið og þú og amma vor- uð alltaf ákaflega samrýnd hjón. Það var mikið ævintýri að fá að heimsækja ykkur hjónin á Djúpa- vogi, í stóra fallega húsið ykkar „Véberg“. Þú fórst með okkur í göngutúra um bæinn og að heim- sækja fólk, því þú varst mikil fé- lagsvera og hafðir yndi af því að vera í góðum félagsskap. Þegar þið amma fluttuð svo til Reykja- víkur fengum við að kynnast þér enn betur. Fræðimaður, kennari, dugnaðarforkur, ósérhlífinn, öð- lingur og félagsvera, þetta eru nokkur fátækleg orð sem lýsa þér. Það var gaman og fróðlegt að spjalla við þig, enda varstu með stálminni og ekki í rónni fyrr en réttar upplýsingar voru komnar fram. Þú varst oft kallaður Valgeir fyrsti. Sú nafngift er tilkomin vegna þess að árið 1986 þegar Valgeir var 62 ára gamall þá var hann sá fyrsti sem gekkst undir hjartaaðgerð hér á landi. Í viðtali sem birtist við hann fjórtán árum seinna er sagt að hann sé við góða heilsu. Hann gangi daglega um hálftíma leið í Breiðholtslaugina, þar sem hann syndi nokkur hundruð metra áður en hann gangi heim aftur. Auk þess spili hann brids tvisvar í viku með fé- lögum sínum. Valgeir segir sjálf- ur í viðtalinu að eftir aðgerðina „geti hann skammast yfir vond- um spilum án þess að fá fyrir hjartað“. Hann segir einnig í sama viðtali „að hann hafi aldrei verið smeykur við að vera sá fyrsti, enda hafi hann treyst læknum sínum mjög vel“. Og fljótlega eftir aðgerðina var hann aftur farinn að stunda sund og ganga á fjöll. Þegar heilsan fór svo að bila á efri árum kom dugnaður Valgeirs og staðfesta vel í ljós, uppgjöf var ekki til í hans huga, alltaf tókst honum að komast aftur á fætur, sama hvað á bjátaði. Stundum hafði maður á tilfinningunni að hugurinn drægi hann Valgeir meira en hálfa leið. Við erum ein- staklega lánsöm að hafa fengið að njóta svo lengi samvista við þig, Valgeir. Við kveðjum þig með söknuði og yljum okkur við góðar minningar. Ólafía, Anna Dag- rún og Guðmundur. Valgeir kom inn í fjölskylduna 1974 þegar hann kynnist móður minni en þau höfðu verið sér til heilsubótar í Hveragerði. Þau giftust 28. des. 1974 og mamma flutti til Djúpavogs þar sem Val- geir starfaði sem kennari ásamt því að gegna ýmsum trúnaðar- störfum. Ég hef oft sagt að þó að ég hefði fengið að velja mann handa mömmu hefði ég ekki get- að valið betur. Við fjölskyldan nutum þess að heimsækja þau en Valgeir þekkti hverja þúfu á sínu heimasvæði og var fróður um menn og málefni. Á tímabili voru Valgeir og félagar með veiðirétt- indi í Vesturdalsá og buðu okkur að koma, þar komst maðurinn minn á bragðið að veiða lax, en þeir áttu eftir að eiga margar góðar stundir saman við veiðar. Valgeir og móðir mín fluttu svo suður til Reykjavíkur árið 1983 og Valgeir fór að vinna ýmis störf við Hjallaskóla og var þar til sjö- tugs. Hann fór í hjartaaðgerð 14. júní 1983, en það var fyrsta að- gerðin sem var gerð á Íslandi og var hann kallaður Valgeir fyrsti af læknunum sem framkvæmdu aðgerðina. Ég hef oft dáðst að því hvað hann var ákveðinn í að ná heilsu og var alla tíð duglegur að hreyfa sig. Móðir mín og Valgeir áttu saman góð ár, þau nutu þess að ferðast innanlands sem og ut- an. Síðastliðið ár hefur Valgeir dvalist á hjúkrunarheimilinu Skógarbæ þar sem hann hefur notið góðrar aðhlynningar, en úr Skógarbæ er innangengt í Ár- skóga þar sem heimili þeirra er og var það ómetanlegt fyrir þau bæði að geta flakkað á milli. Lát- inn er ljúfur drengur, þetta sagði Valgeir þegar vinur okkar lést og þetta á einnig við um hann. Bless- uð sé minning hans. Rannveig og Pálmar. Á kveðjustund langar okkur að rifja upp nokkrar minningar sem við eigum um Valgeir. Hann kom inn í líf okkar þegar þau amma giftu sig 28. desember 1974. Næstu árin bjuggu þau saman á Djúpavogi, þangað var alltaf gaman að koma og ekki síðra að fá að dvelja hjá þeim nokkrar vik- ur á sumrin. Valgeir var alltaf tilbúinn að snúast með okkur systur, fara í bíltúr og skoða kett- ina hennar Anotníu, heimaln- ingana á nálægum bæ eða taka okkur með í kaupfélagið eða í aðr- ar útréttingar. Í minningunni er það efst í huga okkar hvað hann var ein- staklega góður okkur barnabörn- unum og hvað við áttum gott að eignast þennan frábæra afa. Eftir að þau fluttu suður urðu stund- irnar fleiri með þeim. Ofarlega í huga okkar er bíltúr sem við fór- um með Valgeiri og ömmu þegar við systur vorum um tvítugt, ekið var um Vatnsleysuströnd og við fræddar um æskuslóðir ömmu. Það var aldrei komið að tómum kofunum hjá Valgeiri, hann var hafsjór af fróðleik og hafði ein- stakt lag á að miðla þekkingu sinni. Við flytjum kveðju frá Siggu móður okkar sem minnist Valgeirs með virðingu og þökk. Við biðjum góðan guð að gæta ömmu. Anna Beta og Harpa. Föðurbróðir minn, Valgeir G. Vilhjálmsson, lést að morgni hins 20. september eftir langa og við- burðaríka ævi, áttatíu og níu ára að aldri. Nítján árum fyrr, 20. september 1993, bauð ég vinum, vandamönnum og samstarfsfólki á ýmsum vettvangi til afmælis- fagnaðar. Gestir mínir í kennara- stétt samglöddust mér mjög er þeir áttuðu sig á að Valgeir væri náfrændi minn. Hann væri svo skemmtilegur vinnufélagi. Ég hafði þá ekki kynnst Valgeiri að ráði. Þó hafði ég hitt hann á Djúpavogi er ég dvaldi þar barn tvö sumur. Valgeir hafði verið skólastjóri þar um skeið en var orðinn almennur kennari. Hann undi því vel en ekki var laust við að hann þætti setja ofan. Síðar fóru sögur af umsvifum hans, hann var hreppstjóri, oddviti og altmuligmann í Djúpavogshreppi og engum ráðum var þar ráðið um skeið nema hann kæmi að. Fjóra einhleypa föðurbræður og aðra fjóra fjölskyldumenn átti ég á þessum bernskuárum. Sú skipan var hluti af óbreytanlegri heimsmynd barnsins. Síðar fór svo að þrír hinna einhleypu festu ráð sitt, þeirra á meðal Valgeir. Þeir eignuðust konur og stjúp- börn; fjölskyldur sem hlúðu að þeim á efri árum. Þeim urðu þó ekki öllum löng efri árin. Flesta mæddi þá hjarta- og æðasjúk- dómar sem drógu suma þeirra til dauða fyrir aldur fram. En ekki Valgeir. Hann varð fyrir valinu fyrstur manna til að gangast und- ir kransæðaaðgerð á Íslandi og var síðan stundum nefndur Val- geir fyrsti. Læknar hans sögðu hann valinn mannkostanna vegna. Valgeir kvæntist Önnu Magn- úsdóttur þegar liðið var á ævi hans, og fór snemma á eftirlaun. Þau fluttust suður, og Valgeir gerðist gangavörður í Hjallaskóla í Kópavogi og sá skemmtilegi vinnufélagi sem ég frétti svo óvænt af. Valgeir var ekki bang- inn við að lækka enn í tign, en nú vorum við bæði orðin skólafólk og ræddum saman sem kollegar. Hann sagðist sakna þess í nýja skólanum að fólk settist niður í hádegishléi og spjallaði. Þá voru skólar tvísettir, sum börn komu í skólann að morgni og fóru heim um hádegi en önnur komu eftir hádegið. Kennararnir voru mæð- ur sem fengu aðeins leikskólavist fyrir börn sín hálfan daginn ef þær voru í sambúð. Þær sóttu því börnin í hádegishléinu. Þetta virðist leiftur úr fjarlægri fortíð en þó er aðeins um hálfur annar áratugur síðan þessi skipan mála var aflögð. Valgeir sannaði skemmtileg- heit sín árið 1996 er Kristín Ei- ríksdóttir móðir mín varð áttræð. Veislan var haldin í stofunni hjá mér og slegið upp í dans á ull- arteppinu. Valgeir hélt þá uppi fjörinu og dansaði við allar stelp- ur, allt frá sex ára að áttræðu ekkjunum, mágkonum sínum. Margir sem dönsuðu í þeirri veislu eru horfnir yfir móðuna miklu en minningin lifir um gleði- stundina sem fólk færði hvert öðru þetta marskvöld og Valgeir átti svo stóran þátt í. Önnu skal þakkað hve efri ár Valgeirs urðu honum góð. Hvíli hann í friði. Kristín Bjarnadóttir. Haustlauf féllu hljóðlega af trjánum í túninu heima austan- lands og svanirnir kvökuðu trega- fullt á dánardegi aldraðs frænda míns, hinn 20. september. Í ald- argamalli afmælisdagabók heim- ilisins átti erindi Steingríms Thorsteinssonar við daginn: Fagra haust, þá fold ég kveð, faðmi vef mig þínum. Bleikra laufa láttu beð að legstað verða mínum. Já, Valgeir var mikill afmæl- ismaður og lét aldrei hjá líða – heldur ekki í heilsuhremmingum efri ára – að minnast merkisdaga ættingja sinna. Aðrir munu að líkindum gera grein fyrir æviat- riðum hans, en ég vil með örfáum fátæklegum orðum þakka sam- fylgd hans og frændsamleg tengsl. Valgeir var heimilismaður, ungur barnakennari, á fyrstu ár- um ævi minnar, þegar minnið er rétt að byrja að vakna. Upptendr- uð áhuga kenndi örfáum árum eldri systir þeirri litlu að lesa og hafði það metnaðarfulla takmark að hún fengi 5 við fimm ára af- mæli um vor. Fyrirætlunin olli þó sárum vonbrigðum, þar sem ein- kunnin, eftir gamla, gráa þétt prentaða lestrarprófið, reyndist 4,9! Þó nokkur tími leið, þar til uppgötvaðist að hér var að líkind- um um hvatningu að ræða. Alltaf mátti gera ögn betur. Valgeir var kennari af gamla skólanum, vildi vera trúr vörður góðs málfars. Flámæli, rangar beygingar, latmæli og aðrar mis- þyrmingar málsins þoldi hann illa. – Nær að halda að enginn hafi flámæltur farið úr barnaskóla hjá Valgeiri þar austanlands um miðja síðustu öld. Hafi hann þökk fyrir það, hvað sem líður fagnað- arboðskap um eðlilega þróun tungumála, þar sem allt telst rétt vera, ef nógu oft og af mörgum endurtekið. Ef ekki er borin virð- ing fyrir málreglum fara aðrar siðareglur að líkindum sömu leið. Valgeir var tryggur vinur átt- haga sinna, en undi annars hag sínum vel, hvar sem hann var heimilisfastur og ávann sér hvar- vetna vinsældir og góða virðingu. Vildi mjög gjarnan leysa úr margskonar vanda, var mikill fé- lagsmálamaður í dreifbýli fyrri áratuga. Önnu Magnúsdóttur, ágætri eiginkonu Valgeirs, og fjölskyldu, svo og ættmennum, sendum við systurnar einlægar samúðar- kveðjur og þökkum samfylgd og samveru á gleði- og sorgarstund- um. Ég læt sem kveðju fylgja ljóða- túlkun mína um haustlaufið, haustmyrkrið yfir okkur og hina eilífu von. Sjá lauf sem fölnuð falla endalaust sem fögur hryndi mynd er brothætt var í vor sem leið; hún horfin er í haust. Um himinhvelin stjörnusteinar falla; um stundarbil er jörð á skuggans valdi. Oss sorgin sækir heim og dauðinn alla, en sýn að eilíf verndarhönd þá haldi um hnetti geims og líf, svo hlý og traust, og himnagarðar bleikra laufa svar. (Rainer Maria Rilke.) Kristín Sigfinnsdóttir. Nýlega er látinn á sjúkrastofn- un í Reykjavík gamall vinur minn og starfsfélagi til margra ára, Valgeir Gunnlaugur Vilhjálms- son. Valgeir fæddist 13. september 1923 í Neskaupstað, þar sem hann ólst upp í stórum systkina- hópi. Foreldrar hans voru Kristín Árnadóttir og Vilhjálmur Stef- ánsson, bæði úr Norðfirði. Eftir barnaskólanám í Nes- kaupstað fór Valgeir í Alþýðu- skólann á Eiðum og var þar í tvo vetur, 1939-41. Eftir nám í Eiða- skóla tók hann að sér kennslu í litlum skóla í Helgustaðahreppi í Suður-Múlasýslu í tvo vetur. Að þeim starfsárum loknum fór hann í Kennaraskóla Íslands og lauk kennaraprófi vorið 1946. Eftir kennarapróf gerðist Valgeir skólastjóri við Barnaskólann á Djúpavogi og gegndi því starfi í þrjá vetur, 1946-48 og aftur 1949- 50. Hætti þá skólastjórn, en starf- aði áfram sem kennari við skól- ann til ársins 1983, að undantekn- um einum vetri sem hann dvaldist í Noregi og kynnti sér skólamál. Samstarfsmenn vorum við Val- geir frá hausti 1955 þar til hann flutti til Reykjavíkur haustið 1983. Bar aldrei skugga á þetta samstarf okkar, enda Valgeir hjálpsamur og alltaf tilbúinn að taka á sínar sterku herðar þann baggann, sem þyngri var. Lengst af tímanum á Djúpa- vogi bjó Valgeir í leiguhúsnæði á ýmsum stöðum í þorpinu. Var það óhagkvæmt fyrir hann, því brátt hlóðust á hann auk kennslunnar ýmis trúnaðarstörf, sem vinna þarf í hverju sveitarfélagi. Upp úr 1970 réðst Valgeir í að byggja sér einbýlishús í þorpinu á fallegum stað undir Bóndavörðu, þar sem hinn tignarlegi Búlands- tindur blasir við úr stofugluggan- um og fiskibátar renna sér skammt undan að hafnarbryggj- um. Um svipað leyti kynntust þau Valgeir og Anna Magnúsdóttir, bæði komin á efri ár, hún ekkja sem átti uppkomin börn. Þau ákváðu að eyða efri árunum sam- an, gengu í hjónaband og fluttu inn í nýja húsið, Véberg. Þar bjuggu þau í nokkur ár. Þegar þau fluttu til Reykja- víkur seldu þau húsið og keyptu sér íbúð í Seljahverfi. Eftir nokk- ur góð ár í Flúðaseli fluttu þau á hjúkrunarheimili í Árskógum í Reykjavík. Það er tilfinning okkar, vina Valgeirs, að hjá góða hjúkrunar- fólkinu í Árskógum hafi Valgeir síðustu stundirnar notið allrar þeirrar hlýju og aðhlynningar, sem hægt er að veita þeim, sem eru að kveðja þennan heim. Fyr- ir það innilegar þakkir. Við hjón- in vottum Önnu og ættingjum samúð og þakkir fyrir liðin ár. Ingimar og Erla. Litist maður um á kunnugleg- um slóðum leita augun strax að ákveðnum kennileitum. Það er svolítið eins með mannsævina, horfi maður til baka standa upp úr ákveðnar persónur sem verða sem kennileiti á ævivegi manns. Þetta á við um kæran vin Valgeir G. Vilhjálmsson er lést nú 20. september og mig langar að minnast nokkrum orðum. Haustið 1976 réðum við okkur tveir grallaraspóar nýskriðnir úr menntaskóla sem kennara aust- ur á Djúpavog. Segja má að það hafi verið ærið aukaálag á þá aldavinina, Valgeir og Ingimar skólastjóra, að setja okkur inn í kennsluna. Veturinn varð eftir- minnilegur og ekki síst vegna þess að báðir voru þessir snill- ingar miklir persónuleikar, hvor með sínum hætti. Ávallt var gott að leita til þeirra og ætíð gefin góð ráð og leyst úr hlutunum. Valgeir var íhugull með afbrigð- um og ekki alltaf hægt að ná sambandi strax. Hann stóð þá gjarnan þungt hugsi og spjallaði jafnvel við sjálfan sig. En svarið kom þó alltaf um síðir, kannski í lok frímínútna eða í þeim næstu: ha, já það er best að klára það strax, ef um eitthvað slíkt hafði verið spurt. Þegar þessir tímar rifjast upp finnst manni hreint undarlegt eða öllu heldur undursamlegt hversu vel þeir félagar hugsuðu um okkur nýju karlana. Okkur var boðið í mat og á spilakvöld heimavið og farið á kennaraþing í Breiðdal. Voru hér aðrir tímar en nú? Var þetta önnur kynslóð en sú er nú lifir? Spilaður var lomber, sagðar góðar sögur og jafnvel þegið himnabrauð frá Önnu. Vinátta okkar hélst í gegnum árin, eftir að við fjölskyldan sett- umst að hér í Hafnarfirði og þau Anna í Flúðaseli í Reykjavík. Var það ávallt ánægjulegt þegar Anna og Valgeir litu til okkar en þó of sjaldan. Við komum einnig í Flúðaselið þar sem þau hjónin höfðu búið sér fallegt heimili. Valgeir var margvís og fróður um sína heimabyggð, bæði Aust- firðina en einnig sérstaklega Djúpavog þar sem hann hafði lagt svo mikið af mörkum á há- tindi starfsævi sinnar, gegnt fjöl- mörgum trúnaðarstörfum og oft mörgum samtímis: kennari, skólastjóri, gjaldkeri kaup- félagsins, sveitarstjóri svo eitt- hvað sé nefnt. Hinn fylgdist með af áhuga fram til æviloka og ávallt var hægt að frétta það helst ef eftir var leitað. Síðastliðið haust hafði ég sam- band við Önnu og spurði um Val- geir. Ætíð var stutt í húmorinn hjá þeim báðum og svaraði Anna að bragði: Hann Valgeir minn, hann er nú genginn í klaustur. Hún átti þá við að hann hefði ver- ið lagður inn á Sankti Jósefs hér í Hafnarfirði en við búum þar við hliðina. Voru því hæg heimatökin að kíkja til hans og hitti ég Önnu þá gjarnan líka. Margt var skraf- að og skraflað og rifjaðar upp gamlar sögur, og var Valgeir ætíð jafn minnugur og tær í hugsun. Síðustu árin hafa Anna og Val- geir búið í Árskógum í Reykja- Valgeir G. Vilhjálmsson Morgunblaðið birtir minningargreinar endurgjaldslaust alla útgáfudaga. Skil | Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar eru vinsamlega beðnir að nota innsendikerfi blaðsins. Neðst á forsíðu mbl.is má finna upplýsingar um innsendingarmáta og skilafrest. Einnig má smella á Morgunblaðslógóið efst í hægra horninu og velja viðeigandi lið. Skilafrestur | Sé óskað eftir birtingu á útfarardegi þarf greinin að hafa borist á hádegi tveimur virkum dögum fyrr (á föstudegi ef útför er á mánudegi eða þriðjudegi). Þar sem pláss er takmarkað getur birting dregist, jafnvel þótt grein hafi borist innan skilafrests. Lengd | Hámarkslengd minningargreina er 3.000 slög. Lengri greinar eru eingöngu birtar á vefnum. Hægt er að senda stutta kveðju, Hinstu kveðju, 5-15 línur. Minningargreinar

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.