Morgunblaðið - Sunnudagur - 19.05.2013, Blaðsíða 51

19.5. 2013 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 51
Leitin að bátnum var samtaka
verk vinahópsins. „Það fóru allir
að spyrjast fyrir og svo mundi
Davíð Þór Jónsson vinur minn
eftir trébáti sem kunningi okkar
var að vandræðast með. Ég
hringdi í hann og það reyndist
hinn fullkomni bátur, nákvæmlega
jafnstór og í Hollywood-myndinni.
Ég keypti hann á slikk, 100 þús-
und-kall, og svo var hann fluttur
til Stykkishólms.“
Og nú kom Ingibjörg Sigur-
jónsdóttir, kærasta Ragnars, til
sögunnar. Þegar þau Ragnar
voru nýbyrjuð saman fyrr í vetur
var hann að velta fyrir sér hvern
hann gæti fengið til að gera upp
bátinn. Niðurstaðan var óneit-
anlega svolítið dæmigerð fyrir
litla Ísland. Ingibjörg leit á hann
og sagði: „Pabbi á skipa-
smíðastöð.“
Gömlu trébátarnir
Það kom á daginn, Sigurjón
Jónsson faðir hennar rekur
Skipavík í Stykkishólmi og þar
starfar einn reyndasti trébáta-
smiður landsins, Ásgeir Árnason.
„Hann er einn síðasti trébáta-
smiðurinn sem lærði að smíða
trébáta með gamla laginu á Ís-
landi,“ segir Ragnar. „Skipavík
hefur þá sérstöðu að búa til tré-
báta meðfram öðru og það var
mikil upplifun að fylgjast með
handverkssmiðum sem kunna til
verka gera upp bátinn, en Magn-
ús Jónsson vann það með honum.
Það þurfti að skipta um öll botn-
þilin, smíða mastur og stefni, og
setja vél í bátinn. Þetta tókst á
tveim mánuðum.“
Ragnar fylgdist með framgangi
verksins og þegar kom að því að
skrautmála bátinn mætti hann
ásamt Ingibjörgu, Önnu Hrund
Másdóttur og Lilju Gunn-
arsdóttur, sem öll eru með há-
skólagráðu í föndri, eins og hann
orðar það. „Áður var báturinn
grunnmálaður af Kidda [Hjörleifi
Kristni Hjörleifssyni] og hann var
helvíti ánægður að vera fenginn
til að mála fyrir Feneyja-
tvíæringinn!“ segir Ragnar íbygg-
inn.
Hann segir bátinn líkan fyr-
irmyndinni. „Nema mér finnst
gaman að þetta sé súðbyrðingur
sem er propsaður upp í að verða
Hollywood-skemmtibátur. Honum
er ekkert breytt fyrir utan stefn-
ið og mastrið. Þetta er menning-
arsögulegur gripur, því ekki eru
margir eftir af gömlu íslensku
trébátunum. Það er algjör synd
að mönnum hafi verið greitt úr
úreldingarsjóði fyrir að eyðileggja
menningarverðmætin þegar til
stóð að nýmóðinsvæða flotann.
Það hafði í för með sér prakt-
ískar en ömurlegar afleiðingar.“
Fleiri íslenskir listamenn
Sýningin fer fram í Arsenale,
hinu gamla vopnabúri þar sem
alþjóðlega sýningin er jafnan
haldin á Feneyjavíæringnum.
„Þetta var mesta vopnaverksmiðja
endurreisnarinnar, enda voru
Feneyingar mesta heimsveldi mið-
alda og réðu heiminum út frá
þessu vopnabúri með skipaflot-
anum,“ segir Ragnar.
Herskipunum var hleypt af
stokkunum í skipakvínni Gagi-
andre og þar verður sýning
Ragnars haldin. „Mig minnir að
þar hafi verið framleitt eitt her-
skip á viku, þannig að þetta var
eins og fyrirrennari Ford-
færibandsins, ótrúleg afköst fyrir
eina verksmiðju á 16. öld. Þetta
er ofboðslega falleg skipakví,
teiknuð af Sansovino sem lagði
líka grunninn að Markúsar-
torginu. Það er gaman að skipið
haldi úr hinni dásamlegu Skipavík
yfir í Gagiandre, sem er ábyggi-
lega sögulegasta skipasmíðastöð
sem er ennþá uppistandandi.“
Þetta er í fyrsta skipti sem ís-
lenskum listamanni býðst að taka
þátt í stóru alþjóðlegu sýningunni
á Feneyjatvíæringnum, en Sig-
urður Guðmundsson tók þátt í
sýningu á áttunda áratugnum
sem oft er talað um sem und-
anfara hennar. Og það verður
nóg af íslenskum listamönnum í
Feneyjum í ár, því Katrín Sig-
urðardóttir verður fullrúi Íslands
í íslenska skálanum og svo verð-
ur Gjörningaklúbburinn með
hliðarsýningu í Feneyjum.
Hittir Dante aftur
En hvaða tilfinningar vekur það
hjá Kjartani að halda aftur til
Feneyja eftir að hafa búið þar í
sex mánuði árið 2009. „Þetta er
ofboðslega melankólískur stað-
ur,“ segir hann. „Melankólískari
en Grafarvogurinn!“
– Þá er nú mikið sagt.
„Já, þá er nú mikið sagt,“
svarar hann brosandi. „En ég
mun heilsa upp á Mikele, kaup-
manninn á horninu, og maestro
Dante, gondólaræðarann sem
kenndi mér að mála. En auðvit-
að eru Feneyjar fallegar og
dásamlegar. Þetta var bara svo
yfirþyrmandi andskoti sem við
Palli fengumst við þarna. Nú
fer maður bara sem myndlist-
armaður, setur upp verk og
skálar.“
Hann rennir kadiljáknum inn
á bensínstöðina í Stykkishólmi.
„Ég skal splæsa í bitafisk og
kókómjólk.“
Sex mánaða ævintýri
Nokkrum dögum eftir að bátn-
um var prufusiglt í Stykkis-
hólmi, þá hittumst við á kaffi-
húsi í miðborginni. „Nú er
báturinn kominn til Feneyja,“
segir Ragnar. „Það bara gekk,
þetta ferðalag!“
Hann er sýnilega svolítið
undrandi. „Ég hafði enga trú á
því að þetta myndi ganga út af
tollum og skriffinnsku á Ítalíu.
Ég er samt með enga kynþátta-
fordóma gagnvart Ítölum!“ tekur
hann fram og hlær.
Æfingar með hljómsveitinni
hefjast 24. maí og næstu þrjá
daga verða prufusiglingar á
bátnum. Forsýning verður 28.
maí og formlega opnunin 29.
maí. „Svo byrjar sex mánaða
ævintýri,“ segir Ragnar.
Það er meira að segja búið
að manna áhöfnina, en það
verða tvær sex manna hljóm-
sveitir sem ganga vaktir. Ragn-
ar hefur ekkert heyrt af ráðn-
ingu stýrimannsins þegar
viðtalið er tekið, en gerir ráð
fyrir að það hafi gengið vand-
ræðalaust.
Í miðju samtali berast síma-
skilaboð frá Kolbrúnu Bergþórs-
dóttur vegna skrifa hennar um
gamla manninn Alex Ferguson
og grenjandi knattspyrnuunn-
endur sem ættu frekar að lesa
bækur: „Mér líður eins og
Salman Rushdie!“ skrifar hún.
„Fékk póst þar sem ég var
hvött til að drepa mig! Skemmti
mér konunglega!“
Ég les póstinn fyrir Ragnar
sem hlær og segir: „Þetta eru
svo miklar kerlingar. Þetta er
74 ára gamall maður. Það er
eðlilegasti hlutur í heimi að
hann setjist í helgan stein.“
Ragnar með tónskáldinu Kjartani Sveinssyni sem samdi tónlistina í verkinu.
Það var fallegt veður í Stykkishólmi og glatt yfir heimamönnum þennan dag. Ingibjörg Sigurjónsdóttir fagnar eftir að hafa brotið kampavínsflösku á bátnum í nafnavígslunni.
Forvitnir vegfarendur fylgdust með sjósetningunni og í þeim hópi var listhneigður lögregluþjónn.
* Nema mér finnst gaman að þettasé súðbyrðingur sem er propsaðurupp í að verða Hollywood-skemmtibátur.
Honum er ekkert breytt fyrir utan stefnið
og mastrið. Þetta er menningarsögulegur
gripur, því ekki eru margir eftir af gömlu
íslensku trébátunum.“