Morgunblaðið - Sunnudagur - 20.10.2013, Blaðsíða 4

4 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20.10. 2013
Vilhjálmur Egilsson er ósammála
því mati Jóns Torfa Jónassonar
prófessors að ekki sé eins augljóst
út frá byggðasjónarmiði að starf-
rækja háskóla á Bifröst og á Ak-
ureyri eða Hólum.
„Ég sé ekki muninn á þessu. Hér
á Bifröst og í byggðarlaginu öllu
nýtur margt fólk góðs af staðsetn-
ingu skólans og börn nemenda eru
kjarninn í grunnskólanum á Varma-
landi. Þannig að
mjög mörg störf
hafa orðið til á
svæðinu út af Há-
skólanum á Bif-
röst, bæði beint og
óbeint. Meginmálið
fyrir skólann er
eigi að síður að
standa sig í sam-
keppni við aðra háskóla og veita
mikilvæga þjónustu fyrir atvinnu-
lífið og samfélagið allt.“
Það á ekki að beita reglu-
strikuaðferðum
Að álit Vilhjálms gegnir sama máli
um háskólana á Akureyri og Hól-
um. „Þeir hljóta að vilja vera til
vegna námsins sem þeir bjóða upp
á og þjónustu við samfélagið en
ekki vegna staðsetningarinnar einn-
ar og sér. Það er röng nálgun. Það
á ekki að vera gustuk að reka há-
skóla.“
Spurður hvort hann sjái mögu-
leika á því að sameina einhverja há-
skóla í landinu segir Vilhjálmur for-
gangsverkefni að skoða hvern skóla
fyrir sig og meta hvort þeir séu
sjálfbærar stofnanir hver á sínu
sviði og hvort þeir hafi sérstöku
hlutverki að gegna.
„Þá er ekki hægt að beita ein-
hverjum reglustrikuaðferðum á það
hvort skólarnir eru of margir eða of
fáir. Ekkert leiðir það betur í ljós
en samkeppnin.“
Bryndís Hlöðversdóttir, þáverandi
rektor, við brautskráningu nemenda
frá Bifröst síðastliðið vor.
Samkeppni
brýnni en
staðsetning
Jón Torfi
Jónasson Ekki náðist í Illuga Gunn-
arsson mennta- og menning-
armálaráðherra vegna þess-
arar umfjöllunar í gær en
Sirrý Hallgrímsdóttir, aðstoð-
armaður hans, segir þróun
háskólamála í heild sinni í
skoðun í ráðuneytinu og nið-
urstöðu þeirrar vinnu sé að
vænta seint á þessu ári. Ýmsir
möguleikar munu vera þar til
skoðunar, meðal annars
fækkun og sameining skóla.
Að sögn Sirrýjar er sameining
Háskóla Íslands
og Háskólans í
Reykjavík ekki
einn af kost-
unum sem
eru til um-
ræðu. Því
hafi ráð-
herra
þegar lýst
yfir.
EKKI STENDUR TIL AÐ
SAMEINA HÍ OG HR
Þ
að er fráleit hugmynd
að sameina Háskóla
Íslands og Háskólann
í Reykjavík. Sam-
keppnin milli þessara
tveggja skóla er bráðnauðsynleg
fyrir íslenskt samfélag. Hún þýðir
að atvinnulífið fær fólk með mun
fjölbreyttari bakgrunn út úr há-
skólunum,“ segir Vilhjálmur Eg-
ilsson, rektor Háskólans á Bif-
röst, en Jón Torfi Jónasson,
prófessor við Háskóla Íslands,
lýsti því sjónarmiði hér í Sunnu-
dagsblaði Morgunblaðsins fyrir
viku að styrkur yrði að sameina
þessa tvo skóla. „Spyrja má sig
hvort þessir skólar séu nægilega
ólíkir til að starfa hvor við hlið
annars í ekki stærra samfélagi,“
sagði Jón Torfi.
Vilhjálmur er algjörlega ósam-
mála þessu. Hann segir enga til-
viljun að Háskólinn í Reykjavík
hafi verið settur á laggirnar á
sínum tíma. Þá hafi nefnilega
verið áberandi að Háskóli Íslands
sinnti ekki þörfum atvinnulífsins.
Það þurfti nýjan háskóla til.
„Þetta þekki ég vel því ég vann í
tíu ár að undirbúningi stofnunar
Háskólans í Reykjavík meðan ég
var framkvæmdastjóri Versl-
unarráðs Íslands. Það að sameina
þessa skóla nú yrði afturhvarf til
fortíðar,“ segir Vilhjálmur.
Þurfa að fylgja
þörfum atvinnulífsins
Hann segir Háskóla Íslands alls
ekki hafa sinnt þörfum atvinnu-
lífsins sem skyldi fyrir tilkomu
Háskólans í Reykjavík og Há-
skólans á Bifröst en hafi bætt
ráð sitt í seinni tíð. „Hvers
vegna er það? Jú, auðvitað út
af samkeppninni. Háskólar
þurfa að vera í stöðugri
naflaskoðun til að fylgja eftir
þörfum atvinnulífsins. Meðan Há-
skóli Íslands var einn á mark-
aðnum gat hann bara í rólegheit-
um þróast út frá sínum eigin
forsendum. Það er ekki hollt.
Fjölbreytni er öllum samfélögum
nauðsynleg.“
Á þessum tíma hafði Verzl-
unarskóli Íslands starfrækt
tölvuháskóla, þar sem boðið var
upp á tveggja ára nám í tölv-
unarfræði, og Vilhjálmur segir
þann skóla hafa séð fyrirtækjum
fyrir mannafla til að reka tölvu-
kerfi þeirra. „Á sama tíma var
Háskóli Íslands með allt aðra
stefnu varðandi nám í tölv-
unarfræði sem helgaðist ekki síst
af allskonar múrum. Maður hafði
hreinlega á tilfinningunni að til-
gangurinn væri að fella nemendur
en ekki skila þeim með haldgóða
menntun út í samfélagið. Hefði
Háskóli Íslands áfram verið ein-
ráður á þessum markaði og hald-
ið áfram að útskrifa tölvunarfræð-
inga á þeim hraða sem hann var
að gera hefði þess séð stað í hag-
tölum á Íslandi. Fólkið sem
Tölvuháskóli Verzlunarskóla Ís-
lands brautskráði hefur margt
hvert orðið lykilfólk í íslensku at-
vinnulífi. Það nám rann síðar inn
í Háskólann í Reykjavík.“
Óeðlilega mikið fall
Vilhjálmur hefur sömu tilfinningu
gagnvart laganáminu í Háskóla
Íslands. Áhöld séu um það hvort
skólinn hafi yfir höfuð áhuga á
því að brautskrá nemendur.
„Gríðarlegt fall í almennri lög-
fræði í Háskóla Íslands hefur
lengi verið umhugsunarefni. Ein-
ungis 10% sem þreyta prófið í
þessum grunnkúrsi í fyrsta sinn
ná settu lágmarki. Er það vegna
þess að allur þorri laganema er
svona treggáfaður eða er eitthvað
að kennsluaðferðunum? Í mínum
huga hlýtur síðarnefnda skýringin
að eiga við. Það getur ekki verið
eðlilegt að standa að kennslu með
þessum hætti.“
Vilhjálmur segir mikilvægt að
háskólar meðhöndli nemendur
sína sem einstaklinga og persónur
en ekki bara sem kennitölur. „Ég
held að það sé mikil þörf á slíkri
nálgun, þess vegna eiga HR og
Háskólinn á Bifröst brýnt erindi.“
Áherslan í Háskólanum í
Reykjavík og Háskólanum á Bif-
röst er á viðskiptalögfræði. Það
er tilfinning Vilhjálms að Háskóla
Íslands hafi tekist að vega að
þeirri áherslu með því að setja
lögmannsprófið upp á sínum for-
sendum. „Lengi var það þannig
að enginn mátti mennta lögfræð-
inga nema Háskóli Íslands. Núna
er það þannig að það má helst
enginn mennta lögfræðinga nema
eins og Háskóli Íslands. Hann
rígheldur í sína aðferðafræði.
Maður setur stórt spurningamerki
við þetta enda finnst mér áhersla
á viðskiptalögfræði eiga fullan
rétt á sér. Ef gagnrýna má okk-
ur og HR fyrir eitthvað í þessu
sambandi er það að hafa neyðst
til að sveigja aðeins frá þessari
áherslu að kröfu HÍ. Stefna okk-
ar hér á Bifröst er að mennta
lögfræðinga í því að hafa manna-
forráð, í skattamálum, viðskipta-
samningum og því sem snýr að
eftirlitsiðnaðinum. Þetta eru þætt-
ir sem skipta höfuðmáli í öllum
fyrirtækjum, stórum sem
smáum.“
Vilhjálmur segir Háskóla Ís-
lands einnig hafa verið á villigöt-
um varðandi menntun viðskipta-
fræðinga. „Það reyndi ég á eigin
skinni. Eftir fjögurra ára cand.
oecon.-nám við Háskóla Íslands
fór ég utan til Bandaríkjanna í
framhaldsnám og þá var það nám
lagt að jöfnu við BA/BS-gráðu,
sem er þriggja ára nám. Námið í
HÍ var með öðrum orðum á
skjön við það sem þekktist ann-
ars staðar. Háskólinn í Reykjavík
og Háskólinn á Bifröst byrjuðu
strax að útskrifa nemendur með
BA/BS-gráðu eftir þrjú ár og það
varð til þess að Háskóli Íslands
breytti sínu viðskiptafræðinámi.
Hefðu þessir skólar ekki komið
til sögunnar væri Háskóli Íslands
án efa ennþá fastur í sínu úrelta
fjögurra ára námskerfi.“
Morgunblaðið/Kristinn
Ekki gustuk að reka háskóla
ÝMIS SJÓNARMIÐ ERU UPPI VARÐANDI ÞRÓUN HÁSKÓLA Á ÍSLANDI EN NOKKUÐ HEFUR VERIÐ RÆTT UM SAMEININGU
ÞEIRRA, EKKI SÍST HÁSKÓLA ÍSLANDS OG HÁSKÓLANS Í REYKJAVÍK. VILHJÁLMUR EGILSSON, REKTOR HÁSKÓLANS Á BIF-
RÖST, SEGIR ÞAÐ FRÁLEITA HUGMYND ENDA SÉ EKKERT EINS HOLLT FYRIR ÍSLENSKT HÁSKÓLAKERFI OG SAMKEPPNI.
* Fyrst menn vilja sameina háskóla má þá ekki alveg einssameina kjörbúðir og dagblöð. Hafa bara eitt af hverju.Er það ekki hagkvæmast? Vilhjálmur Egilsson rektor Háskólans á BifröstÞjóðmálORRI PÁLL ORMARSSON
orri@mbl.is
Sirrý
Hallgrímsdóttir
Frá brautskráningu kandídata við
Háskóla Íslands fyrr á þessu ári.