Morgunblaðið - Sunnudagur - 20.10.2013, Blaðsíða 12

12 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20.10. 2013
D
agurinn líður Önnu Margréti
seint úr minni en það var
hvítasunnudagur, 29. maí, ár-
ið 1955. Það var lagt af stað
frá New York í afleitu veðri,
rigningu og roki, að kvöldi þann 28. maí. Gat
ferðin tekið allt frá tólf tímum og upp í sex-
tán, eftir veðri. „Það voru nú sextán tímar,
oftast, og ef veðrið var ekki nógu gott þurftu
þeir að lenda í Gander eða Goose Bay,“ segir
Anna Margrét. Vélin Hekla var af gerðinni
Skymaster DC4, fjögurra hreyfla og tók 56-
58 farþega.
„Við fórum alltaf að kvöldi til frá New
York, í myrkri, og þetta kvöld var vont verð-
ur og ausandi rigning og farþegarnir bara
komu um borð. Ég tók sérstaklega eftir
einni konu, hávaxinni í svartri regnkápu,
víðri, en ekkert annað sérstakt við hana.
Konan tók sér sæti aftarlega,“ segir Anna
Margét. Vélin var full og haldið var af stað.
Lenda þurfti í Gander á Nýfundnalandi til
eldsneytistöku og tók það um klukkustund.
Farþegar fengu að teygja úr sér og fengu
kaffisopa í bragga þar, áður en haldið var af
stað á ný.
Hélt á nýfæddu barni
„Við Siggý (Sigríður Gestsdóttir yfirflug-
freyja) tókum sína vaktina hvor, vorum bún-
ar að svæfa farþegana með mat og drykk,“
segir Anna Margrét og hlær. „Við ákváðum
að hún myndi leggja sig fyrst og hún reyndi
að sofna á gólfinu, en ég sat aftast í vélinni á
kistu, hjá klósettunum og var með lítið borð
og ljóstíru, annars var bara myrkur,“ lýsir
hún. „Og þar sem ég sit þar heyri ég stunur
úr baðherberginu, en ég hafði séð konuna í
svörtu regnkápunni fara þar inn. Það liðu
nokkrar mínútur og þá heyri ég meiri stun-
ur. Mér finnst þetta dálítið undarlegt þannig
að ég banka á dyrnar og það er opnað.
Blasti þá við mér ótrúleg sjón. Þar situr
konan á klósettinu með nýfætt barn í fang-
inu!“ segir Anna Margrét. Barnið grét ekki
en var á lífi. „Konan horfði á mig biðjandi
augum, hún bara gat ekki sagt neitt,“ segir
hún.
Flugmennirnir fyrst vantrúa
Anna Margrét fór og vakti Siggý sem lét
flugmennina vita en þá var yfirflugstjóri
Kristinn Olsen. „Hann ætlaði náttúrulega
fyrst ekki að trúa okkur, og þeir hlógu
bara,“ rifjar hún upp. Siglingafræðingurinn,
Halldór Ólafsson, var fenginn til að skilja á
milli hjá móður og barni og háttsettur norsk-
ur herforingi bauð fram aðstoð sína, en þeir
höfðu báðir verið viðstaddir fæðingar áður.
„Svo var svo heppilegt að það var koja í eld-
húsinu, hjá flugstjórnarklefanum, og þangað
fórum við með konuna og barnið og gátum
lagt þær, og Siggý spurði mig hvort ég væri
ekki bara til í að vera hjá þeim og hún
skyldi hugsa um farþegana. Þá var veðrið
orðið enn verra, mikil ókyrrð á meðan flogið
var í gegnum skýin,“ segir hún. Flugstjórinn
lækkaði flugið úr níu þúsund fetum í fimm
þúsund, en vélar af þessari gerð voru ekki
búnar þrýstibúnaði og þurftu konan og barn-
ið að fá nægilegt súrefni, en stúlkan var afar
lítil. Flugstjórinn tilkynnti öðrum vélum og
flugstöðinni í Reykjavík um þessa ein-
kennilegu stöðu, en fæstir af farþegunum
vissu neitt á þessum tímapunkti, enda flestir
í fastasvefni.
Potaði sífellt í kinnar barnsins
„Það var ekkert handklæði til þarna, en ég
gat tekið koddaver, sem voru þá úr lérefti,
sem betur fer, og ég gat þurrkað barninu og
svo lá móðirin í kojunni með barnið í fang-
inu,“ lýsir hún. Ég stóð svo yfir þeim í fjóra
klukkutíma við kojuna til þess að halda lífi í
barninu og hugsa um veslings konuna,“segir
hún. „Mér leið ekki illa, og henni leið ekki
illa, hún var stórkostleg. Hún var mjög róleg
og sýndi mikinn hetjuskap. Hún gat ekki
sofnað neitt, brosti öðru hvoru til mín og var
svo þakklát greinilega en hún talaði ekkert,
hún var náttúrulega svo þreytt. Barnið var
alltaf alveg að sofna, en ég þorði ekki að láta
það sofna, þannig að ég potaði alltaf í kinn-
arnar á henni þegar hún lygndi aftur aug-
unum. Ég hugsaði, guð, ef hún sofnar, þá
vaknar hún kannski ekki aftur!“ Barnið var
einungis átta merkur en virtist heilbrigt að
öllu leyti. „Við vissum það bara seinna að
konan hafði verið komin átta mánuði á leið,“
segir Anna Margrét.
Áhöfnin í heimsókn á spítalann
Þegar vélin lenti í Reykjavík beið sjúkrabíll
með ljósmóður og voru þær mæðgur fluttar
á fæðingardeildina, þar sem þær dvöldu í
nokkrar vikur. Áhöfn vélarinnar fór nokkr-
um dögum seinna að heimsækja hana og
færði henni gjafir en einnig höfðu farþeg-
arnir safnað saman peningum handa móð-
urinni. Konan, Ellen Marie Danielsen, var
loftskeytamaður hjá norska flotanum og
vann á skipi sem var statt í New York. Í
þessari ferð var hún á heimleið til Noregs til
að eignast barnið, sem ákvað að drífa sig í
heiminn í háloftunum.
Engin samskipti í rúma hálfa öld
Síðan liðu 53 ár og Anna Margrét hafði enga
vitneskju fengið um mæðgurnar norsku sem
hún hafði svo oft hugsað til. Á jólafundi
Svalanna árið 2008 sat við hlið Önnu Mar-
grétar ung kona, Kristín Hauksdóttir, sem
er norsk-íslensk. Þær spjölluðu mikið saman
og Anna Margrét segir henni þá söguna um
barnsfæðinguna um borð í Heklu. „Ég sagði
Kristínu að ég hefði alla tíð vonast til þess
að ná sambandi við þetta litla barn mitt, sem
væri reyndar orðið þarna 53 ára,“ segir hún
og brosir. Kristín ákveður að hjálpa til við
að hafa upp á mæðgunum og einnig báðu
YNDISLEGIR ENDURFUNDIR
Hitti „barnið
sitt“ eftir 58 ár
LÍTIL NORSK STÚLKA ÁKVAÐ AÐ DRÍFA SIG Í HEIMINN UM BORÐ Í
LOFTLEIÐAVÉLINNI HEKLU Í NÍU ÞÚSUND FETUM FYRIR 58 ÁRUM.
ANNA MARGRÉT LÁRUSDÓTTIR VAR ÞÁ UNG FLUGFREYJA OG
HAFÐI AÐEINS STARFAÐ Í TVO MÁNUÐI ÞEGAR HÚN FÓR Í AF-
DRIFARÍKA FERÐ FRÁ NEW YORK TIL REYKJAVÍKUR. LAGT VAR AF
STAÐ MEÐ 56 FARÞEGA EN LENT MEÐ 57. ANNA MARGRÉT OG
BARNIÐ SEM FÆDDIST Í VÉLINNI HITTUST SVO AFTUR FYRIR
SKÖMMU Í FYRSTA SKIPTI EFTIR FLUGFERÐINA.
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is
Anna Margrét Lárusdóttir flugfreyja
gleymir aldrei hinum örlagaríka degi
fyrir 58 árum þegar hún kom að konu
með nýfætt barn inni á salerni flugvélar.
Anna Margrét og Hilde skoða gögn sem móðir hennar hafði geymt um fæðinguna um borð í Heklu.
Hluti áhafnar á Heklu árið 1955. Sigríður Gestsdóttir, yfirflugfreyja, Kristinn Olsen flugstjóri og
Anna Margrét Lárusdóttir flugfreyja. Fæðing stúlkubarns um borð í Heklu fyrir 58 árum er sú eina
sem vitað er um í íslenskri flugvél.
Viðtal