Morgunblaðið - Sunnudagur - 27.10.2013, Síða 8

8 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 27.10. 2013
Vesturlönd veita mikla fjármuni til að-stoðar í þróunarlöndum þótt ýmsumþyki lítið aðhafst.
Það er sjálfstæð umræða hvort og þá hve
mikið gagn eða ógagn slík fjárframlög gera.
Það blasir þó við að ef slík framlög eru frá
einni ríkisstjórn til annarrar hljóta þau að hafa
sömu annmarka og önnur ríkisafskipti. Þetta á
ekki síst við ef stjórnvöld í viðtökulandinu lúta
ekki reglum og því aðhaldi sem lýðræðið þó
veitir.
Samanburður á framlagi einstakra ríkja til
þróunarmála er stundum villandi því hann er
eingöngu byggður á framlögum ríkjanna en
ekki einstaklinga og frjálsra félagasamtaka.
Ýmis sjálfstæð samtök safna fé til skyn-
samlegra verkefna eins og skóla og heilbrigð-
isþjónustu í þróunarlöndum. Það hlýtur að
koma til álita að gefa almenningi á Vest-
urlöndum fremur svigrúm til að styrkja slíka
starfsemi en að ríkið reki stórar þróunarstofn-
anir fyrir skattfé. Hver króna verður aðeins
gefin einu sinni og það sem íslenska ríkið tek-
ur af mönnum í skatta nýtist ekki í annað á
meðan.
Við eigum hins vegar einnig kost á því að
rétta íbúum þróunarlanda hjálparhönd án þess
að það kosti okkur bein fjárútlát. Ekkert bend-
ir raunar til annars en að við myndum hafa
góðan hag af því einnig.
Íslenska ríkið leggur tolla á vörur sem koma
frá löndum utan Evrópska efnahagssvæðisins.
Þetta er alfarið ákvörðun Íslendinga. Íslenska
ríkið beinir með öðrum orðum fólki frá því að
kaupa vörur frá þróunarlöndunum og raunar
einnig iðnvæddum löndum eins og Bandaríkj-
unum, Kanada og Japan. Þetta þýðir að hvorki
íslenskir neytendur né framleiðendur í þróun-
arlöndunum njóta að fullu þess ávinnings sem
hindrunarlaus viðskipti milli þeirra gætu gefið.
Það er óskiljanlegt að mismuna til að mynda
leikfangaframleiðanda eftir því hvort hann er
staddur í Frakklandi eða Senegal með því að
leggja 10% toll á þann síðarnefnda en ekki á
hinn. Ofan á ýmsar vörur bætast svo einnig
vörugjöld og svo að lokum næst hæsti virð-
isaukaskattur í heimi.
Þetta tíðka þó Vesturlönd almennt. Ísland er
ekki eitt um það, en gæti gengið á undan með
góðu fordæmi. Verslun og viðskipti eru besta
þróunaraðstoðin. Ekki einungis vegna tekn-
anna heldur einnig óbeint með því að efla þær
grunnstoðir þjóðfélagsins sem svo sárlega
vantar í mörgum þróunarríkjum, virðingu fyrir
eignarréttinum og skilning á friðsamlegum við-
skiptum með eignarheimildir.
Besta þróunaraðstoðin
* Menn eru almennt já-kvæðir í garð aðstoðarvið þróunarríkin. Flestir
vilja jú hjálpa. Millifærsla
frá einni ríkisstjórn til ann-
arrar er hins vegar ekki
besta hjálpin.
ÚR ÓLÍKUM ÁTTUM
Sigríður Ásthildur
Andersen
sigga@sigridurandersen.is
Vegaframkvæmdirnar á Álftanesi
yfir Gálgahraun voru til umfjöllunar
á samfélagsmiðlinum Facebook í
vikunni. Sindri Freysson rithöf-
undur sagði í
stöðuuppfærslu í
vikunni: „Til ham-
ingju Vegagerð rík-
isins: Á einu
augnabliki tókst
ykkur með hjálp lögreglunnar að
þúsundfalda tölu þeirra sem vilja
friða Gálgahraun.“
Baggalúturinn og fjölmiðlamað-
urinn Bragi Valdimar Skúlason
gerði handtöku Ómars Ragn-
arssonar að umtalsefni: „Ég nenni
ekki að vera með í
þjóð sem hand-
tekur Ómar Ragn-
arsson,“ sagði
hann í stöðuupp-
færslu í vikunni.
Fyrrverandi samstarfskona Óm-
ars, þingkonan Elín Hirst, setti
þessa stöðuuppfærslu á sinn vegg:
„Að Ómar Ragnarsson minn kæri
samstarfsmaður til margra ára og
föðurlandsvinur yrði handtekinn á
Íslandi hefði ég aldrei ímyndað mér
fyrir að standa fast á skoðun sinni
sem umhverfissinni. Þetta fer ekki
vel í mig. Ekki endilega sammála en
við verðum að leysa málin hér á
landi í friði og með rökræðu. Þetta
minnir á atburði á Söguöld.“
Andri Snær Magnason rithöf-
undur lagði meðal annars þetta til
málanna í vikunni: „Lögregla, her-
menn og aðrir eru
ekki bara að vinna
vinnuna sína. Þeir
eru menn með
samvisku og lúta
yfirstjórn með
samvisku og vilja. Ekkert er verra
en samfélag sem getur beitt lög-
reglu þegar stjórnmálamenn vilja
valta yfir fólk með valdi. Ef Vega-
gerðin og Garðabær hafa klúðrað
friðsamlegri lausn á máli og það er
komið fyrir dómstóla – á lögreglan
ekki að stuðla að eyðileggingu á
náttúruverðmætum með því að
fjarlægja og handtaka heiðarlegt
fólk.“
AF NETINU
Lúðrasveit Ohio-háskóla í Bandaríkjunum er
engin venjuleg lúðrasveit. Yfir fjórar milljónir
manna hafa nú skoðað myndband á Youtube
þar sem sveitin líkir meðal annars eftir „tungl-
gangi“ Michaels Jacksons í sérstakri 11 mín-
útna syrpu tileinkaðri poppgoðinu sáluga. Með
því að ganga eftir fyrirfram ákveðnum leiðum
og blása í hljóðfærin um leið nær sveitin að
láta sem goðið sjálft líði um íþróttaleikvanginn
en alls taka 192 blásarar þátt. Syrpan var sett
upp í hálfleik þegar ruðningslið Ohio-háskóla
tók á móti liði frá Iowa. Myndbandið má skoða
á Youtube með því að slá inn leitarorðið Ohio
State Marching Band.
Algengt er að lúðrasveitir eða svokallaðar „marching bands“ sýni listir sínar á ruðningsvellinum.
Metnaðurinn í sýningum er þó ekki alltaf svona mikill.
AFP
Tunglganga Jacksons
Myndlistarmaðurinn Ólafur Elíasson fékk
The Goslarer Kaiserring eða keisarahring
þýsku borgarinnar Goslar í vikunni við hátíð-
lega athöfn. Dómnefndin fór fögrum orðum
um Ólaf og hans verk af þessu tilefni.
Þá var tilkynnt í vikunni að Ólafur hlyti
Eugene McDermott-verðlaunin sem MIT-
háskólinn í Bandaríkjunum veitir. Verðlauna-
féð nemur 100.000 dölum, um 12 milljónum
króna, auk þess sem verðlaunahafinn fær
vinnuaðstöðu í skólanum, sýningar eru kost-
aðar á verkum hans og honum boðið að halda
fyrirlestur.
Verðlaunin eru veitt listamönnum sem
þykja setja markið hátt og skara fram úr á
sínu sviði. Í tilkynningu segir að listsköpun
Ólafs nái að hafa áhrif á veruleikann og líf.
Meðal fyrri verðlaunahafa eru Gustavo
Dudamel og Jeff Wall og I.M. Pei.
Meðal þeirra sem fengið hafa keisarahring Gosl-
ar eru Christo og Rosamunde Trockel. John
Baldessari fékk hringinn á síðasta ári.
AFP
Ólafur
heiðraður
Vettvangur