Morgunblaðið - Sunnudagur - 27.10.2013, Blaðsíða 56

BÓK VIKUNNAR Allar sögurnar um Emil í Kattholti eftir
Astrid Lindgren eru komnar í eina bók. Ekkert barn má fara á mis
við sögurnar um þennan geðuga unga prakkara.
Bækur
KOLBRÚN BERGÞÓRSDÓTTIR
kolbrun@mbl.is
Bækur og bókmenntir eru ekki það
sama, eins og metsölulistar sýna svo
iðulega. Lífsstílsbækurnar sem raða
sér á metsölulista ein af annarri og
boða skjóta lausn á offituvanda flokk-
ast alveg örugglega ekki undir bók-
menntir. Þær segja hins vegar sitthvað
um þrá manna eftir skyndilausnum. Sú
sem þetta ritar þráir nú bara helst að
góð skáldverk velti þessum bókum úr
efstu sætum metsölulista.
Ein besta bókin sem nú er á mark-
aði mun líklega alls ekki komast á met-
sölulista eins og hún ætti svo vel skilið.
Undir vernd stjarna heitir sú bók og
geymir ljóð úr ýmsum heimshornum
sem Jón Kalman Stefánsson valdi og
þýddi.
Það er greinilegt að Jón Kalman
hefur lagt mikla alúð í ljóðavalið, sem
er svo gott að það er eiginlega hafið
yfir gagnrýni.
Það sést líka svo
vel að ljóðin eru
valin af manni
sem er ákaflega
elskur að skáld-
skap.
Höfundar
ljóðanna eru
átján. Fyrsta
skáldið sem á ljóð
í bókinni er hinn
pólski Adam Za-
gajewski og eftir að hafa lesið ljóð
hans er ein fyrsta hugsunin sem flögr-
ar að manni: „Af hverju hefur þessi
maður ekki fengið Nóbelsverðlaunin?“
Og svo sér maður í stuttum og grein-
argóðum eftirmála Jóns Kalmans að
höfundurinn hafi einmitt ósjaldan verið
orðaður við Nóbelsverðlaunin. Svo rek-
ur hvert skáldið annað, þar á meðal
Langston Hughes, höfundur ljóðsins
Blökkumaðurinn, sem hlýtur að hafa
áhrif á þá sem það lesa, og þá til hins
betra.
Og svo er Charles Bukowski og hið
stórskemmtilega ljóð hans Þeir og við
þar sem Hemingway, Faulkner, Ger-
trude Stein og fleiri rithöfundar sitja á
tali meðan faðir Bukowskis segir að
þetta aðgerðalausa lið ætti að fá sér
vinnu og móðir hans óskar þess að
þessi sami hópur fari nú að þegja.
Þetta er ískrandi fyndið ljóð. Þarna er
kona sem er eitt besta ljóðskáld Breta,
Jo Shapcott, sem eins og Jón Kalman
segir yrkir stundum undurfurðuleg
ljóð, en einmitt það er svo heillandi.
Ljóðaunnendur eiga að hlaupa út í
búð og kaupa Undir vernd stjarna.
Orðanna hljóðan
BÓK
ÞEIRRA
LJÓÐELSKU
Jón Kalman Stefánsson.
Nikký og slóð hvítu fjaðranna er nýbarnabók eftir Brynju Sif Skúla-dóttur sem Salka gefur út, en
þetta er fyrsta bók höfundar. Um efni bók-
arinnar segir Brynja Sif: „Aðalpersónan er
Nikký, ellefu ára stelpa sem býr með
mömmu sinni í Reykjavík. Sagan gerist að
sumri til þegar þær ferðast saman til Zürich
í Sviss. Nikký er mjög kraftmikil og skap-
mikil stelpa, með einstaka dularfulla hæfi-
leika. Í Zürich kynnist hún meðal annars
sirkuskonunni Mandönu, götustráknum Zak
og dularfulla garðyrkjudvergnum herra
Kurz. Síendurtekið dreymir hana draum sem
leiðir hana áfram. Hún er rétt komin til
Zürich þegar hún lendir í óvæntu og spenn-
andi ævintýri sem verður til þess að hún
lærir að beita dularfullum hæfileikum sínum
og fær svör við því hver hún er og hvar
rætur hennar liggja.“
Bókin um Nikký er fyrsta bókin sem kem-
ur út eftir Brynju Sif en hún segist hafa
skrifað sögur og ljóð sem séu ofan í skúffu.
„Það er gríðarlega góð og skemmtileg til-
finning að fá útgefna bók eftir sig,“ segir
hún. „Ég er fyrst og fremst þakklát fyrir
þetta tækifæri. Ég fékk mikla hvatningu frá
mínum nánustu. Bæði fjölskyldunni og vin-
um, en mamma mín er oft sú fyrsta sem les
yfir fyrir mig, enda þori ég að sýna henni
allt. Hennar aðstoð er ómetanleg. Einnig
þurfti bókaforlag sem trúði á mig og kon-
urnar hjá Sölku gerðu það.“
Af hverju er Sviss sögusvið bókarinnar?
„Í sjö ár bjó ég ásamt manninum mínum
og börnum okkar í litlu þorpi við landamæri
Sviss og Þýskalands, nálægt Zürich. Síðustu
átta ár höfum við verið búsett á Íslandi en
erum nú nýflutt til Uppsala í Svíþjóð, þar
sem ég vinn við ritstörf og markþjálfun.
Rætur mínar eru íslenskar en ég þekki það
vel að búa og lifa í útlöndum og það ratar
að vissu leyti í þessa bók. Hugmyndin að
bókinni vaknaði þegar ég var á gangi í
Zürich og sá mann á miðri brú sem veifaði
hvítri fjöður.“
Yfirnáttúrlegir hæfileikar koma við sögu í
bókinni. Trúirðu á slíkt?
„Ég er auðvitað Íslendingur og mér finnst
það hluti af menningu minni að trúa á fleira
en það sem hönd á festir. Pabbi kveikir allt-
af ljós hjá álfunum í sveitinni okkar á gaml-
ársdag og lætur það loga yfir á nýárið. Ég
er viss um að álfarnir í sveitinni okkar eru
ánægðir með það. Það er ljóst að ég trúi á
ævintýri. Ég sé ævintýrin alls staðar.“
Brynja Sif vinnur nú að nýrri bók um
Nikký. „Næsta ævintýri hennar kom upp í
huga minn og mér finnst Nikký eiga það
skilið að það sé skrifað meira um hana,“
segir Brynja Sif. „Ég las mikið sem barn og
fannst einstaklega gaman að framhalds-
sögum. Ég man að þegar ég las birtust ótal
myndir í huga mínum þannig að viðkomandi
bók hefði allt eins getað verið kvikmynd. Ég
vil skrifa bækur sem börnum finnst svo
spennandi og grípandi að þau vilji halda
áfram að lesa. Undanfarið hef ég heimsótt
skóla með verkefni sem ég kalla Ævintýrið í
mér, en þar kynni ég Nikký og slóð hvítu
fjaðranna sem er ævintýrið í mér þessa
dagana og fæ að heyra hugmyndir krakk-
anna um þeirra ævintýri. Í kjölfarið myndast
skemmtilegar og fjörugar umræður. Sem
höfundur vil ég eiga þátt í að virkja sköp-
unarkraftinn hjá börnum og fá þau til að
lesa. Þegar við setjumst niður og lesum not-
um við ímyndunaraflið til að skapa okkar
eigin heim.“
MAÐUR Á MIÐRI BRÚ SEM VEIFAÐI HVÍTRI FJÖÐUR KVEIKTI HUGMYND AÐ BÓK
Sér ævintýrin alls staðar
„Sem höfundur vil ég eiga þátt í að virkja sköpunarkraftinn hjá börnum og fá þau til að lesa,“ segir
Brynja Sif Skúladóttir sem hefur sent frá sér fyrstu bók sína og er byrjuð að skrifa aðra.
Morgunblaðið/Kristinn
BRYNJA SIF SKÚLADÓTTIR HEFUR
SENT FRÁ SÉR FYRSTU BÓK SÍNA,
SEM ER VIÐBURÐARÍK BARNABÓK
ÞAR SEM DULARFULLIR HÆFILEIKAR
KOMA VIÐ SÖGU.
Ef ég hugsa um uppáhaldsbækurnar í bókaskápnum lendi ég í ljóða-
bókahillunum. Ég fékk óskaplegan áhuga á ljóðum fyrir löngu og
sökkti mér í ljóðahafið og er ekki enn kominn úr kafinu. Ég hef alltaf
góðan bunka á náttborðinu sem ég hristi til á mán-
aðarfresti. Og fyrir tilviljun er ein uppáhalds-
ljóðabókin mín núna efst í bunkanum; Guðlausir
menn eftir Ingunni Snædal. Ég varð ástfanginn af
þeirri bók þegar hún kom út. Gyrðir Elíasson er
alltaf hjá mér. Af handahófi tek ég út úr skápnum
Mold í Skuggadal, töfrandi bók sem ég get lesið
endalaust. Annars fylla Gyrðir og Siggi Páls eina
hillu og hafa Geirlaug Magnússon á milli sín. Og
þegar ég minnist á Sigga Páls kemur fyrsta bókin
hans, Ljóð vega salt, upp í hugann. Ég fer í gott skap og langar í
Sana-sol. Þorsteinn frá Hamri og Hannes P. eru alltaf á nátt-
borðinu. Þeir eru bestir rétt áður en maður slekkur ljósið og þá á
maður aðeins að lesa eitt ljóð og lesa það oft. Stundum les ég Dag
Sigurðarson. En það er með hann eins og The Doors; maður verð-
ur að vera í stuði þegar maður grípur Dag. Þar var ég eftir Þórð
Helgason er yndi. Svo eru auðvitað Steinn, Stefán Hörður,
Gerður Kristný, Þorgeir Sveinbjarnar, Jón Óskar og Nóttin á
herðum okkar …
Las loksins Veröld sem var í sumar. Starkaður á Karls-
stöðum, Harry Hole, Bör Börsson, Tarzan, Martin Beck og
Þórður kakali eru líka vinir mínir. Það er gott að eiga góða vini.
Í UPPÁHALDI
EYÞÓR ÁRNASON
SVIÐSSTJÓRI OG
LJÓÐSKÁLD
„Ég fékk óskaplegan áhuga á ljóðum fyrir löngu og sökkti mér í ljóðahafið
og er ekki enn kominn úr kafinu,“ segir Eyþór Árnason.
Morgunblaðið/RAX
Ingunn Snædal
56 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 27.10. 2013