Morgunblaðið - 23.11.2013, Qupperneq 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. NÓVEMBER 2013
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson, Sigtryggur Sigtryggsson, ritstjorn@mbl.is Viðskipti Agnes Bragadóttir, vidskipti@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is Íþróttir
Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Guðrún Hálfdánardóttir, Sunna Ósk Logadóttir netfrett@mbl.is, Smartland Marta María Jónasdóttir, smartland@mbl.is Umræðan | Minningar | Bréf til blaðsins mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
kynntu þér
málið!
SIÐMENNT
w w w . s i d m e n n t . i s
Siðmennt styður trúfrelsi og
aðskilnað ríkis og kirkju
Trúfrelsi
Skíðasvæðið í Hlíðarfjalli ofan Akureyrar var
opnað almenningi í gær. Um þrjátíu manns biðu
við stólalyftuna Fjarkann þegar hleypt var í
hana kl. 16. Fjórir fyrstu farþegarnir fóru með
forláta borða upp, en Guðmundur Karl Jónsson
forstöðumaður svæðisins hafði látið útbúa borð-
ann með viðeigandi dagsetningu. Frá vinstri eru
Emil Þór Arnarsson, Einar Gunnlaugsson, Sæv-
ar Andri Jóhannsson og Sigurandri Gunnarsson.
Með forláta borða í fyrstu ferðinni með Fjarkanum
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Skíðasvæðið í Hlíðarfjalli opnað
Kristinn Ingi Jónsson
kij@mbl.is
Efnahagsleg áhrif háskólanna í
Borgarbyggð, Háskólans á Bifröst
og Landbúnaðarháskóla Íslands, eru
að minnsta kosti um 965 milljónir
króna á ári eða um 14% af öllum at-
vinnutekjum á svæðinu.
Fram kemur í mati Vífils Karls-
sonar, hagfræðings hjá Samtökum
sveitarfélaga á Vesturlandi, að efna-
hagsleg áhrif Háskólans á Bifröst,
með margfeldisáhrifum, nemi 465
milljónum króna á ári og að áhrif
Landbúnaðarháskólans nemi 509
milljónum króna. „Efnahagsleg áhrif
skólanna á samfélagið eru því mjög
umtalsverð og þá einkum á Borgar-
byggð,“ segir Vífill í samtali við
Morgunblaðið.
Innan menntamálaráðuneytisins
eru hugmyndir uppi um að sameina
Landbúnaðarháskólann Háskóla Ís-
lands en rætt hefur verið um að há-
skólastarfið á Hvanneyri falli undir
verkfræði- og náttúruvísindasvið
HÍ.
Háskólar hafa aðdráttarafl
Vífill og Magnús Birgir Jónsson,
fyrrverandi rektor Landbúnaðarhá-
skólans, hafa unnið samantekt fyrir
Borgarbyggð þar sem þeir benda á
mikilvægi dreifðs háskólanáms. Víf-
ill segir að háskólar hafi jákvæð áhrif
á mannfjöldaþróun svæða og að
staðsetning þeirra geti virkað sem
hvati fyrir ungt fólk til að vera um
kyrrt eða setjast að heima í héraði.
„Þá hafa háskólar alltaf bein og
óbein efnahagsleg áhrif með starf-
semi sinni þar
sem nemendur og
starfsmenn leiða
til ákveðinna
margföldunar-
áhrifa sem neyt-
endur og skatt-
greiðendur.“
Dæmi um þetta
sé flutningur og
stofnun rann-
sóknastofnana og
fræðasetra í nágrenni háskóla.
Vífill bendir enn fremur á að gæta
þurfi að stöðu kvenna. „Ég sá það
óvenjulega mynstur í doktorsritgerð
minni að konur eru miklu næmari
fyrir öllum áhrifaþáttum, svo sem
lækkun launa og atvinnuleysi. Sé
ekkert í boði fyrir þær eða betra
annars staðar flytja þær brott og
karlarnir fylgja þeim á eftir. Þar sem
konur eru mun fleiri en karlar í há-
skólanámi virðast þær veðja á að
menntunin skili þeim þeirri velferð
sem þær sækjast eftir,“ nefnir hann.
Því sé ljóst að störf við háskóla henti
konum. „Að einhverju leyti getur
maður því sagt að byggðamál séu í
raun jafnréttismál.“
Samkvæmt fjárlagafrumvarpi eru
fjárveitingar til Landbúnað-
arháskólans og Háskólans á
Bifröst skornar niður. Að
sögn sveitarstjóra Borgar-
byggðar hefur sveitarstjórnin
fundað með þingmönnum
kjördæmisins og þá hafa
fulltrúar úr sveitar-
stjórninni átt fundi
með menntamála-
ráðherra.
Áhrifa háskólanna gætir víða
 Efnahagsleg áhrif háskólanna í Borgarbyggð nema tæpum einum milljarði
króna á hverju ári  Heimamenn mótmæla skertum framlögum til skólanna
Vífill Karlsson
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Brim hf. hefur keypt hlut í græn-
lensku sjávarútvegsfyrirtæki. „Okk-
ur finnst spennandi að fara að vinna
með Grænlendingum. Það hefur ver-
ið mikill vilji hjá stjórnvöldum á
Grænlandi og Íslandi að vinna meira
saman,“ segir Guðmundur Krist-
jánsson, framkvæmdastjóri Brims.
Grænlenska fyrirtækið, Arctic
Prime Production A/S og dóttur-
félagið Arctic Prime Fisheries ApS,
er með höfuðstöðvar í Qagortog á
Suður-Grænlandi. Það rekur þrjár
fiskverkanir og gerir út tvo línubáta
og frystitogara. Guðmundur tekur
fram að þetta sé ekki stórt sjávarút-
vegsfyrirtæki á íslenskan mæli-
kvarða, velta þess svari til rúmlega
eins milljarðs króna. Stjórnandi fyr-
irtækisins er aðaleigandi þess, en
Brim eignast með kaupunum minni-
hluta í félaginu.
„Við höfum rekið fiskverkun í ára-
tugi og teljum að við getum lagt gott
til fiskvinnslunnar á Suður-Græn-
landi. Svo er aukin fiskigengd við
Grænland og vonast til að þorsk-
kvótinn verði aukinn,“ segir Guð-
mundur og segir að Brim vilji í sam-
starfi við Grænlendinga stækka
fyrirtækið og gera það öflugra til að
fylgja eftir auknum fiskveiðum.
Hann bætir því við að Íslendingar
búi yfir tækni og verkþekkingu í
fiskverkun sem örugglega sé hægt
að nýta við uppbygginguna.
Fyrstu kynni góð
Guðmundur segir of snemmt að
segja til um hvort verkefni verði fyr-
ir skip Brims eða starfsfólk á Græn-
landi. „Það á eftir að koma í ljós.
Okkur líst vel á samstarfið og fyrstu
kynni af fólki þarna eru góð. Mér
sýnist að Grænlendingar og Íslend-
ingar eigi margt sameiginlegt,“ segir
Guðmundur.
Vinna með Grænlendingum
 Brim kaupir hluti
í fyrirtæki í Qagor-
tog í Eystribyggð
Morgunblaðið/Golli
Skálaberg Guðmundur Krist-
jánsson tekur á móti nýju skipi.
Ísfisktogarinn
Helga María
AK er á heim-
leið eftir um-
fangsmiklar
breytingar og
endurbætur
sem gerðar
voru á skipinu í Alkor skipa-
smíðastöðinni í Gdansk í Póllandi.
Er reiknað með því að heimsigl-
ingin taki rúma fimm sólarhringa
og gæti skipið því komið til hafnar
í Reykjavík um miðja næstu viku.
Stjórn HB Granda tók þá
ákvörðun fyrr á þessu ári að láta
breyta Helgu Maríu úr frystitog-
ara í ísfisktogara og var skipið
komið til Póllands um mán-
aðamótin júní og júlí.
Fram kemur á heimasíðu fyrir-
tækisins að breytingarnar hafi
verið umfangsmiklar, en helsta
breytingin fólst í því að frystilest-
inni var breytt í ísfisklest og
stækkuð verulega með því að fjar-
lægja frystivélarými og tvo síðu-
tanka.
Breytingunum er ekki að fullu
lokið og enn mun því líða nokkur
tími áður en skipið fer á veiðar.
Meðal annars er eftir að setja nið-
ur nýtt vinnsludekk í skipið. Það
verk munu starfsmenn 3X Stáls
sjá um en að auki koma fleiri fyr-
irtæki að lokafráganginum á
Helgu Maríu.
Helga María AK á
heimleið eftir breyt-
ingar í Póllandi
„Þetta var mjög fjölmennur
fundur þar sem heimamenn
sögðu sínar skoðanir á mál-
efnum háskólanna í héraðinu.
Það kom skýrt fram hversu
stórt hlutverk þessir skólar
leika hér í samfélaginu,“ segir
Páll S. Brynjarsson, sveit-
arstjóri Borgarbyggðar, en um
200 manns mættu á íbúafund
síðastliðið fimmtudagskvöld.
Á fundinum var skertum fram-
lögum til háskólanna
harðlega mót-
mælt.
Leika stórt
hlutverk
FJÖLMENNUR ÍBÚAFUNDUR
Páll S.
Brynjarsson