Morgunblaðið - Sunnudagur - 03.11.2013, Blaðsíða 4

4 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 3.11. 2013
Margra grasa kennir að vonum
í afmælisblöðum Morgunblaðs-
ins gegnum tíðina. Árið 1973
herma nokkrir Eyjapeyjar af
ferðum sínum um Evrópu en
megintilgangur þeirra var að
klífa Mont Blanc.
„Í Nice í Frakklandi lentu
Halldór Ingi og Bjarni [föður-
nafna ekki getið] á rússnesk-
þýzkri magadansmey. Hún átti
íbúð og dýrindis demant á cas-
ino. Hún var að fara í bað á
ströndinni, þegar hún datt um
strákana og bauð þeim hús-
næði. Takk Scheving. Þeir
gistu í þrjá sólarhringa, en hún
dansaði. Þetta var almenni-
legasta kona.“
Í afmælisblaðinu 1933 ritar
Valtýr Stefánsson ritstjóri
„nokkur orð um blaða-
mennsku“. Segir þar meðal
annars af unglingspilti sem
ráðinn var fréttaritari við dag-
blað í smáborg einni á Eng-
landi. „Hann átti að annast inn-
anbæjarfréttir,“ skrifar Valtýr.
„Fáum dögum seinna brann
stórhýsi í bænum. Honum láð-
ist að geta þess í blaðinu. Hann
var rekinn samdægurs. En áð-
ur en hann komst út úr dyr-
unum, hafði hann borið fram þá
afsökun sína, að um húsbrun-
ann hefði honum ekki dottið í
hug að skrifa, því um hann
hefði hvert mannsbarn í
bænum vitað.“
Nennti að mæta
1993 er fjallað um gott gengi
Sigrúnar Hjálmtýsdóttur sópr-
ansöngkonu í hlutverki Gildu í
Rígólettó í Stora Teatern í
Gautaborg. Samstarfsfólkið
heillaði Diddú þó ekki upp úr
skónum. „Þegar samstarfs-
fólkið sá að ég gat sungið, þá
slaknaði á spennunni, sem
gestir hljóta að finna fyrir.
Annars fannst mér svolítill leti-
bragur á starfsfólkinu. Það er
auðvitað allt fastráðið og mér
fannst það fremur áhyggju-
laust um vinnuna. Það var
hissa á mér hvað ég nennti að
mæta á æfingar sem ég var
ekki með í.“
Sigrún Hjálmtýsdóttir, Diddú.
Morgunblaðið/Þorkell
Almenni-
legasta
kona
Á níræðisafmæli Morgun-
blaðsins fyrir tíu árum hafði
forsíða blaðsins tekið nokkr-
um breytingum. Innlendum og
erlendum fréttum var blandað
saman. „Fleiri setuliðsmenn
falla í Írak,“ var fyrirsögn aðal-
fréttarinnar en fyrir neðan
mynd af bandarískum her-
manni gráum fyrir járnum var
frétt þess efnis að allir 23
nemendurnir úr 8., 9. og 10.
bekk í Grunnskóla Siglu-
fjarðar, sem tóku þátt í undan-
keppni fatahönnunarkeppni
grunnskólanna,
hefðu komist í
úrslit í keppn-
inni. Alls kom-
ust 68 í loka-
keppnina af
öllu landinu.
„Siglfirðingar
munu því eiga
þriðja hvern
keppanda í úr-
slitunum,“
stóð í fréttinni.
Morgunblaðið var aðeinsfjórblöðungur á tíu áraafmælinu 1923. Forsíðan
var í heild sinni lögð undir auglýs-
ingar og satt best að segja fátt
fréttnæmt í blaðinu. Þó kom fram
að eigendur Lambastaða hefðu á
bæjarstjórnarfundi farið fram á það
að Reykjavíkurbær tæki þátt í að
kosta merkjaskurð milli jarðanna
Eiðis og Lambastaða. Í framhalds-
sögunni, Á ferð með björg-
unarsystrum, hermdi af gamalli
skinhoraðri konu sem lá undir gam-
alli, grárri ábreiðu. Á baksíðu voru
fleiri auglýsingar, þar á meðal frá
Herluf Clausen sem bjó að prýði-
legu símanúmeri, 39.
Jónasarliðið og sósíalistar
1933 voru auglýsingar ennþá alls-
ráðandi á forsíðu Morgunblaðsins.
Þingmönnum var þar ráðlagt að
drekka eftirmiðdagskaffið í Odd-
fellowhúsinu og miðasala auglýst á
Haust-dansleik KR. Ekki fylgdi
sögunni á hvaða tíma sólarhringsins
hún átti að fara fram! Aðalfrétt
dagsins var um samninga Jónasar-
liðs Framsóknarflokksins og sósíal-
ista um stjórnarmyndun. Blaðið tal-
ar um leynilega fundi og „nokkuð
síðan að hjer í blaðinu var ljóstrað
upp þessu leynimakki, en Alþýðu-
blaðið brást þá illa við og þverneit-
aði“.
Morgunblaðið var aftur á póli-
tískum nótum á þrítugsafmælinu
1943. „Forsætisráðherra, dr. juris
Björn Þórðarson lýsti yfir því á Al-
þingi í gær, að ríkisstjórnin væri
fylgjandi stofnun lýðveldis á Íslandi
hvenær sem væri,“ sagði í frétt á
forsíðu. Þarna voru erlendar fréttir
farnar að hasla sér völl á forsíðu
blaðsins og í einkaskeyti frá Reuter
til Morgunblaðsins er hermt af
Moskvuráðstefnunni, þar sem boðuð
var samvinna aðila eftir stríð.
Ætla Sovétmenn
að nota Íslendinga?
Fertugsafmæli Morgunblaðsins,
1953, bar upp á mánudag en þá
kom blaðið alla jafna ekki út. Af
þessu hátíðlega tilefni kom þó út
blaðauki sem helgaður var afmæl-
inu. Þar var fátt annarra frétta.
Sama var uppi á ten-
ingnum á fimmtugs-
afmælinu, 1963.
„Ætla Sovétmenn
að nota Íslendinga
sem millilið í til-
raunum sínum til að
ná yfirráðum yfir nátt-
úruauðlindum ýmissa
Afríkuríkja?“ spurði
Morgunblaðið í aðal-
frétt á baksíðu 2. nóv-
ember 1973. Heimildin
var eitt virtasta blað
Bretlands um efna-
hagsmál. „Er fylgirit
þetta eingöngu sent áskrifendum,
og samkvæmt reglum blaðsins má
ekki vitna til þess eða prenta upp
úr því. Þess vegna getur Morgun-
blaðið ekki birt nafn heimildar
sinnar.“
Innlendar fréttir komust ekki á
forsíðu Morgunblaðsins á þessum
árum nema þær sættu þeim mun
meiri tíðindum. Á sjötugsafmæli
blaðsins, 1983, gerðist það en greint
var frá því með fimmdálka fyrir-
sögn að sex mönnum hefði verið
bjargað en sjö farist er þýska leigu-
skipið Kampen frá Hamborg sökk
um 22 sjómílur austsuðaustur af
Dyrhólaey kvöldið áður. Öll áhöfn
skipsins, sem var þýsk, náðist um
borð í nærstödd fiskiskip með að-
stoð björgunarsveita Varnarliðsins,
sem sendi tvær þyrlur og eina
Hercules-vél á slysstaðinn að beiðni
Slysavarnafélags Íslands.
Mismunandi vaxtakjör
Á áttræðisafmæli blaðsins 1993
fjallaði aðalfréttin á baksíðu um
mikil viðskipti á verðbréfamarkaði
deginum áður í kjölfar tilkynningar
stjórnvalda um aðgerðir í vaxta-
málum og vextir lækkuðu. „For-
maður Félags fasteignasala segir
viðbúið að verðleggja þurfi fast-
eignir á staðgreiðsluverði út frá
áhvílandi lánum vegna þeirra
mörgu og mismunandi vaxtakjara
sem væru á fasteignalánum.“
SETULIÐ OG
SIGLFIRÐINGAR
Frá merkjaskurði að
verðbréfaviðskiptum
MORGUNBLAÐIÐ FAGNAR ALDARAFMÆLI SÍNU UM HELGINA. AF ÞVÍ TILEFNI ER VIÐ HÆFI AÐ RIFJA Í STUTTU MÁLI UPP
HVAÐ VAR HELST Í FRÉTTUM Á FYRRI STÓRAFMÆLUM, FRÁ TÍU ÁRA AFMÆLINU 1923 TIL NÍRÆÐISAFMÆLISINS 2003.
* Árshraði verðbólgunnar miðað við verðbreytingar ífebrúar-maí á þessu ári var 132%.Albert Guðmundsson fjármálaráðherra í Morgunblaðinu 2. nóvember 1983. ÞjóðmálORRI PÁLL ORMARSSON
orri@mbl.is