Morgunblaðið - Sunnudagur - 03.11.2013, Side 46

46 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 3.11. 2013
H
vers vegna eru allir á Íslandi
svona unglegir?“ spyr Indra
Nooyi þegar hún heilsar
mér í bakherbergi Þjóðleik-
hússins. Ég hvái og lít aftur
fyrir mig til að ganga úr skugga um að hún
sé örugglega að tala við mig. Sannarlega.
Ég hlæ vandræðalega enda hefur enginn
slegið mér gullhamra af þessu tagi lengi.
„Er það kuldinn eða loftið?“ heldur Nooyi
áfram. „Ætli það sé ekki vatnið og fisk-
urinn,“ segir Andri Þór Guðmundsson, for-
stjóri Ölgerðarinnar, sem situr til borðs með
okkur. Hann tekur af mér ómakið enda
augljóst að ég er ennþá í of miklu uppnámi
til að svara spurningunni. Nooyi brosir sínu
breiðasta. Í ræðu sinni á hátíðarfundi Öl-
gerðarinnar, í tilefni af hundrað ára afmæli
fyrirtækisins, fyrr um daginn ræddi hún
fjálglega um að stjórnendur fyrirtækja yrðu
að hegða sér eins og þeir væru af holdi og
blóði en ekki settir saman á verkstæði. Í
orði sem á borði, það stafar hlýja frá þess-
ari hávöxnu og brosmildu konu.
Indra Nooyi er bæði stjórnarformaður og
forstjóri PepsiCo, eins stærsta matvælafyr-
irtækis í heimi og það sætir tíðindum að
hún sé hingað komin. Ísland er agnarsmár
markaður fyrir fyrirtæki sem veltir 7.800
milljörðum króna á ári og hefur um þrjú
hundruð þúsund manns í vinnu. Hvers
vegna ætli Nooyi hafi samþykkt að taka
þátt í afmælishátíð Ölgerðarinnar?
„Nú, mér var boðið,“ svarar hún hlæjandi.
– En það er ekki sama hvernig það er
gert?
„Það er alveg rétt. Boðskortið var í raun
myndband. Ákaflega vandað myndband, þar
sem fyrirtækið og landið voru kynnt í máli
og myndum. Þetta var ekki eins og hvert
annað viðskiptaboð, það var persónulegt og
bræddi í mér hjartað. Þegar samstarfsaðili
PepsiCo hefur metnað og deilir sýn okkar
skiptir engu máli hvort hann er stór eða
smár. Þess vegna vildi ég koma. Gat satt
best að segja ekki beðið eftir að koma.“
Fyrsta „ósnortna“ landið
– Þú talaðir mjög fallega um Ísland í ræðu
þinni á hátíðarfundinum og veist greinilega
sitt af hverju um okkur. Hvaðan kemur
þessi áhugi?
„Eldri dóttir mín er við nám í umhverfis-
vísindum og jarðfræði og hefur dvalist við
bergrannsóknir bæði á Íslandi og Græn-
landi. Hún hefur talað mjög fallega um
þessi lönd, ekki síst hreinleika þeirra og el-
ur þá von í brjósti að enginn spilli þeim.
Hún notar orðið „ósnortið“ um Ísland og ég
minnist þess ekki að hafa komið til slíks
lands áður. Ég var ekki fyrr komin hingað
en dóttir mín hringdi til að spyrja hvernig
mér litist á og ég svaraði um hæl að ég
fyndi strax muninn á loftinu og umhverfinu.
Ég hef heldur aldrei sótt fámennari þjóð
heim. Það er umtalsverður munur á Íslandi
og Indlandi í því tilliti.“
– Það er önnur tenging, en í ævisögu
þinni kemur fram að þú sért fædd daginn
sem Halldór Laxness hlaut Nóbels-
verðlaunin í bókmenntum.
„Það er ótrúleg tilviljun. Ævisagan er
raunar ekki skrifuð með mínu samþykki,
þannig að þessi tenging er ekki frá mér
komin. Ef til vill er ég Halldór Laxness
endurborinn?“ segir hún hlæjandi. „Ég verð
þó að viðurkenna að ég hef ekki lesið neitt
eftir hann. Vonandi á ég það eftir.“
Á undan okkar samtíð
– Snúum okkur þá að PepsiCo. Þú varst
með mjög skýra sýn fyrir fyrirtækið þegar
þú tókst við sem forstjóri og stjórnar-
formaður.
„Ég hafði unnið hjá fyrirtækinu í ellefu
ár og þekkti það eins og lófann á mér.
Hafði þess utan komið að ýmsum stórum
ákvörðunum áður en ég varð forstjóri, svo
sem kaupunum á Tropicana og Quaker
Oats. Allt var það gert með sama markmið
að leiðarljósi, að auka áhersluna á heilsu-
samlegri vörur. Stefnan lá fyrir, það þurfti
bara að skerpa á henni og láta heimsbyggð-
ina vita. Þetta verkefni kom í minn hlut og
þegar ég lít til baka sé ég að við vorum lít-
ið eitt á undan okkar samtíð. Þessar
áherslur eiga ennþá betur við nú en þá.
Þegar ég ferðast vítt og breitt um heim-
inn sé ég að samstarfsaðilar okkar eru að
gera þetta líka, hver með sínu lagi. Það
gleður mig. Þetta snýst ekki um það hvern-
ig risafyrirtæki eins og PepsiCo eyða sínum
peningum, heldur hvernig þau afla þeirra.
Því ábyrgari sem starfsemin er þeim mun
betra.“
– Frammistöðuloforð PepsiCo til fjárfesta
er að leggja hart að sér til að skila af sér
stöðugum hagnaði á sjálfbæran og ábyrgan
hátt. Þið vinnið út frá hugmyndafræðinni
„frammistaða með tilgang“. Er þetta lykil-
atriði?
„Algjörlega. Frammistaðan er upphaf og
endir alls. Við erum skráð fyrirtæki og hlut-
hafarnir krefjast þess að við stöndum okkur
og skilum þeim arði. Það er hins vegar ekki
sama hvernig það er gert. Það að huga að
umhverfinu og vera félagslega meðvitaður
þarf alls ekki að koma niður á rekstrinum.
Þvert á móti er það vænlegra til árangurs,
sérstaklega til lengri tíma. Það er alltént
mín sannfæring.
Það má heldur ekki gleymast að fyrirtæki
er ekki bara tæki og tól. Það er starfsfólkið
sem dregur vagninn – hin eiginlega auðlind.
Án frábærs starfsfólks er fyrirtæki einskis
virði. Þess vegna leggjum við hjá PepsiCo
svo mikið upp úr mannlega þættinum.“
Við erum engin barnfóstra
– Er þetta skýringin á því að PepsiCo hefur
vaxið og dafnað á sama tíma og heilsuvitund
fólks hefur aukist til muna?
„Það er þessum umskiptum að þakka. Í
stað þess að framleiða bara munaðarvöru
erum við í auknum mæli farin að framleiða
heilsusamlegar vörur. Markmið PepsiCo er
að framleiða munaðarvörur sem bragðast
vel og líka heilsuvörur sem bragðast vel.
Valið er neytandans. Vilji hann borða eða
drekka heilsusamlega eigum við vöruna og
vilji hann gera vel við sig eigum við líka
vöruna. Það er okkar hlutverk að framleiða
og kynna vöruna, síðan tekur neytandinn
við. Við erum engin barnfóstra.“
– Vestur-Evrópa hefur lengi verið helsta
vígi höfuðandstæðings Pepsi á gosdrykkja-
markaði. Sérðu það breytast í náinni fram-
tíð?
„Skoðaðu bara vöruúrval okkar og berðu
það svo saman við vöruúrval keppinautarins.
Pepsi býður upp á fjöldann allan af
drykkjartegundum og áherslan verður sífellt
meiri á sykurlausa drykki um heim allan.
Kaloríum hefur fækkað. Markaðurinn krefst
þess. Fyrirtæki sem einblína á sykraða
drykki eiga ekki mikla framtíð fyrir sér.
Það blasir við. Styrkur C-drykkjarins gæti
því orðið dragbítur á honum til lengri tíma
litið. Við höfum á hinn bóginn lagað okkur
skipulega að þörfum markaðarins og erum
fyrir vikið fyrirtæki framtíðarinnar. Það get-
ur verið erfitt að gera breytingar meðan vel
gengur og á vissan hátt hefur það verið
auðveldara fyrir okkur en helsta keppnaut-
inn. Hann hefur verið stærri og þar af leið-
andi þurft að heyja varnarbaráttu meðan
við höfum sótt á. Þess vegna er aðlög-
unarhæfni okkar meiri.“
Við erum
framtíðin
INDRA NOOYI, FORSTJÓRI PEPSICO, SEGIR SAMFÉLAGSLEGA ÁBYRGÐ,
HEILSUSAMLEGRI VÖRUR OG SÍÐAST EN EKKI SÍST GAMLA GÓÐA
HJARTAÐ BEITTASTA VOPNIÐ Í BARÁTTUNNI GEGN „HINUM
COLA-DRYKKNUM“ Á HEIMSVÍSU. NOOYI VAR HEIÐURSGESTUR Á
HÁTÍÐARFUNDI ÖLGERÐARINNAR Á FÖSTUDAGINN Í TILEFNI AF
ALDARAFMÆLI FYRIRTÆKISINS. HÚN HEILLAST AF LANDI OG ÞJÓÐ
OG VELTIR FYRIR SÉR HVORT HÚN SÉ NÓBELSSKÁLDIÐ ENDURFÆTT.
Texti: Orri Páll Ormarsson orri@mbl.is
Mynd: Eggert Jóhannesson eggert@mbl.is
Indra Nooyi er þekkt fyrir persónulega nálgun og stíl í starfi. Á hátíðarfundinum var upplýst
að hún ritaði foreldrum starfsmanna meira að segja bréf til að þakka fyrir framlag þeirra.
Spurð út í þessa venju sína sagði hún að þetta hefði byrjað eftir að hún sá áhuga móður
sinnar á að segja frá því hversu farsæl hún væri. Sagði hún að þegar hún væri í heimsókn hjá
móður sinni væri henni alla jafna stillt upp sem einskonar gluggaskrauti fyrir hemsóknir
ættingja, sem jafnan hrósuðu svo móður hennar fyrir að hafa staðið sig svona vel í uppeld-
inu.
Nooyi sagði að þar hefði hún áttað sig á því hversu mikilvægt það væri fyrir foreldra að fá
viðurkenningu á því hvernig börnin þeirra væru að standa sig. Oftast fengju þau ekki neinar
upplýsingar um árangur barnanna sinna í námi eða starfi eftir 18 ára aldurinn. Eitt lítið bréf,
þar sem hlutverk og mikilvægi starfsmannanna væri til umfjöllunar, gerði því oft á tíðum
mjög mikið fyrir foreldrana og það skilaði sér venjulega til starfsfólksins, enda segja flestir
að foreldrar séu mestu áhrifavaldar í lífi þeirra.
Svo sló hún á létta strengi: „Það besta við þessi bréf, sem foreldrarnir fjölrita gjarnan eða
hengja upp á vegg, er svo auðvitað það að halli starfsmennirnir einhvern tíma orði á mig er
foreldrunum að mæta.“ thorsteinn@mbl.is/orri@mbl.is
Móðurinni hrósað fyrir uppeldið
Viðtal