Morgunblaðið - 21.12.2013, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 21. DESEMBER 2013
tofrandi jolagjafir
Kringlan 4-12 | s. 577-7040 • loccitane.com
VERBENA GJAFAKASSI
Jólatilboð: 6.350 kr.
Andvirði: 7.850 kr.
Sápa 100 g - 680 kr. | Ilmpoki 35 g - 1.110 kr.
Sturtusápa 250 ml - 2.230 kr. | Húðmjólk 250 ml - 3.830 kr.
.. ‘
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Einstaklingar ættu að íhuga vandlega
hvort þeir taki út séreignarsparnað
áður en þeir ná lífeyrisaldri, enda get-
ur séreignarsparnaður verið veruleg
viðbót við eftirlaunagreiðslur á efri
árum. Þeir sem
greiða í lífeyris-
sjóð alla starfsæv-
ina geta vænst
þess að fá um
35%-45% af loka-
launum þegar þeir
fara á eftirlaun.
Séreignin bætist
þar við.
Gunnar Bald-
vinsson, formaður
Landssamtaka líf-
eyrissjóða, vekur aðspurður athygli á
þessu í tilefni af nýjum tölum um út-
tektirnar sem birtar eru hér til hliðar.
Gunnar segir þörfina fyrir viðbót-
arlífeyrissparnað aldrei hafa verið
meiri en núna.
Meðalævin að lengjast
,,Búist er við að meðalævi lands-
manna haldi áfram að lengjast og
mannfjöldaspár gera ráð fyrir að á
næstu áratugum muni fjöldi
ellilífeyrisþega tvöfaldast á sama tíma
og einstaklingum á vinnualdri fyrir
hvern ellilífeyrisþega fækkar um
helming. Einstaklingar geta því ekki
búist við að ríkið verði aflögufært til
að bæta við eftirlaunin og verða því
sjálfir að byggja upp eignir og sparn-
að til að greiða eftirlaun,“ segir Gunn-
ar um þróun mála næstu áratugina.
Alls hafa rúmlega 88 milljarðar
verið teknir aukalega út af séreign-
arsjóðum síðan sérstök úttekt sér-
eignarsparnaðar var heimiluð í árs-
byrjun 2009. Til samanburðar námu
almennar greiðslur úr séreignarlíf-
eyrissjóðum tæplega 40 milljörðum á
árunum 2008-2012.
Ákvörðunin um sérstakar úttektir
séreignarsparnaðar var tekin í kjölfar
efnahagshrunsins 2008 og fól hún í
sér að einstaklingum sem ekki voru
komnir á lífeyrisaldur var heimilað að
taka út hluta séreignarsparnaðar. Þá
var þeim sem komnir voru á lífeyr-
isaldur heimilað að taka hann út í einu
lagi. Áttu úttektirnar að létta róður-
inn á erfiðum tímum í atvinnulífi þjóð-
arinnar. Þegar úttektin var samþykkt
með lögum í mars 2009 var leyft að
taka út að hámarki 111 þúsund í 9
mánuði. Tók það gildi 1. apríl 2009. Á
Þorláksmessu 2009 samþykkti Al-
þingi að lækka heimildina í 109 þús-
und á mánuði en lengja úttektartím-
ann í 23 mánuði. Tók það gildi 1.
janúar 2010. Nýjar reglur tóku svo
gildi 1. janúar 2011, þegar úttektin
var hækkuð í 417 þúsund í að hámarki
12 mánuði. Hinn 1. október 2013 var
tíminn lengdur í 15 mánuði og var það
endurnýjað 1. janúar 2013 til ára-
móta. Reglurnar hafa svo enn á ný
tekið breytingum með því að heim-
ildin hefur verið hækkuð í 750 þúsund
krónur í að hámarki 12 mánuði.
Séreignin hluti af leiðréttingu
Umræddar heimildir hafa skilað
ríki og sveitarfélögum umtalsverðum
skatttekjum. Sá er munurinn á þess-
um úttektum og þeim sem gert er ráð
fyrir í boðaðri leiðréttingu á íbúða-
lánum að þar verður lántökum heimilt
að greiða 500 þúsund krónur af sér-
eignarsparnaði inn á höfuðstól íbúða-
lána í þrjú ár, alls 1,5 milljónir.
Á það samtals að skila 70 milljarða
króna lækkun á höfuðstól íbúðalána.
Gunnar segir aðspurður að úttekt-
irnar hafi ekki neikvæð áhrif á stöðu
séreignarlífeyrissjóða. Eign þeirra
hafi verið rúmir 236 milljarðar um
síðustu áramót, að viðbættum 146
milljörðum í séreignarsparnaði hjá
vörsluaðilum öðrum en lífeyrissjóð-
um, alls 382 milljarðar króna. Þá hafi
samanlögð iðgjöld numið rúmum 29
milljörðum. Úttektir síðasta árs hafi
því verið minni en innstreymið.
„Þetta hefur ekki áhrif á sjóðina og
staða þeirra er sterk. Opnun viðbót-
arlífeyrissparnaðar var gerð í sam-
ráði stjórnvalda og lífeyrissjóða og er
efnahagsaðgerð sem hefur heppnast
vel. Séreignarsjóðirnir, sem höfðu
bundið eignir til langs tíma, gátu stað-
ið undir útborgunum af því að sett var
þak á úttektarfjárhæð, auk þess að
dreifa útborgunum yfir tíma. Opnun-
in [á heimildinni] hefur því ekki haft
áhrif á eignasamsetningu og fjár-
hagslegan styrk sjóðanna.“
Tölur fyrir úttektir séreignar-
sparnaðar árið 2013 í töflunni hér fyr-
ir ofan eru sóttar í gögn frá um-
sóknarmiðlara Ríkisskattstjóra. Þær
sýna afgreiddar umsóknir um úttekt
séreignarsparnaðar. Þær geta verið
hærri en tölur Ríkisskattstjóra um
úttektir séreignarsparnaðar sam-
kvæmt skattframölum. Skýrist það af
því að sumir umsækjendur um úttekt
á séreignarsparnaði hafa ekki skilað
skattframtali og eru tekjur þeirra því
áætlaðar. Þá geta sumir umsækjend-
ur tilheyrt hópi svonefndra hand-
reiknaðra en þá vantar í sundurlið-
aðar töflur yfir tekjuskattsstofna hjá
Ríkisskattstjóra.
Taka 88 milljarða af séreigninni
 Einstaklingar hafa nýtt sérstaka heimild til úttekta á séreignarsparnaði fyrir alls 10 milljarða í ár
 88 milljarða úttektir frá 2009  Formaður Landssamtaka lífeyrissjóða minnir á mikilvægi séreignar
Morgunblaðið/Rósa Braga
Sólsetur í Reykjavík Þúsundir tóku út séreignarsparnað eftir hrunið.
Úttektir séreignarsparnaðar í milljörðum króna
Samkvæmt upplýsingum á skattframtölum*
*Heimild: Ríkisskattstjóri/Októberhefti Tíundar. Sjá www.tiund.is. Upphæðir eru í milljörðum króna á verðlagi í árslok 2012.
**Árið 2011 var leyfileg hámarksfjárhæð séreignarsparnaðar hækkuð.
***Upplýsingar frá umsóknarmiðlara RSK. Hér eru teknar með áætlaðar tölur fyrir úttektir í desember (550 milljónir).
2008 0 0 2,6 2.061
2009 23,6 39.184 16,8 10.254
2010 17,4 29.221 6,1 6.162
2011** 23,6 24.602 6,8 6.359
2012 13,7 16.996 7,2 7.849
2013*** 9,9 Ekki vitað Ekki vitað Ekki vitað
Alls 88,2 39,5 127,7
Sérstök úttekt
séreignar-
sparnaðar
Fjöldi launþega
á bak við þær
greiðslur
Greiðslur úr
séreignarlíf-
eyrissjóðum
Fjöldi
launþega á
bak við þær
greiðslur Alls
Gunnar
Baldvinsson
Gunnar Dofri Ólafsson
gunnardofri@mbl.is
Bjarni Benediktsson, fjármálaráð-
herra, segir allar líkur á að hægt
verði að ljúka þingi á tveimur til
þremur tímum. Þingi ætti því að
ljúka um hádegi í dag. Þingfundi var
frestað í gærkvöldi þangað til klukk-
an 10 í dag, en frestunin kemur til
vegna samningaviðræðna aðila
vinnumarkaðarins. Ríkisstjórnin
býður hækkun lægsta skattþreps til
að liðka fyrir samningum. Bjarni
segir hækkun persónuafsláttar ekki
hafa verið til skoðunar, en ekki væri
útilokað að ræða hana ef samið væri
til mun lengri tíma en stefnt er að.
Næsta stóra kerfisbreyting yrði
tveggja þrepa skattkerfi. „Þingfundi
var frestað vegna þess að við áttum
samtal við aðila vinnumarkaðarins,
sem hafa staðið mjög nærri því að ná
mikilvægum kjarasamningum. Til að
undirstrika að það varðar alla miklu
að skynsamlegir samningar takist þá
tefldi ríkisstjórnin fram hugmynd-
um um hvernig við gætum komið til
móts við þá og gáfum tíma til við-
bragða.“
Hækki mörk
lægsta skattþreps
Bjarni segir ríkisstjórnina hafa
boðið aðilum vinnumarkaðarins að
hækka mörk lægsta skattþrepsins,
þannig að hærri tekjur væru í lægsta
skattþrepinu. Á móti yrði eitthvað
dregið úr boðaðri lækkun skatta á
tekjur í milliþrepi, en þá átti að
lækka úr 25,8% í 25%
„Það stóð einungis eftir eins til
tveggja klukkutíma vinna til að ljúka
þingi í gærkvöldi.“ Fundi var í gær
ítrekað frestað fram eftir degi, en
var klukkan 19:30 frestað til 10:00 í
dag. „Aðilum vinnumarkaðarins
gefst því tækifæri til að láta endan-
lega reyna á það hvort þetta útspil
okkar um breytingar á tekjuskatts-
þrepunum, ásamt öðru sem þeir
semja um sín í milli, er fullnægjandi
til að ljúka málinu.“
Útspil ríkisstjórnarinnar kæmi að
sögn Bjarna þeim tekjulægri sér-
staklega til góða. Bjarni segir rík-
isstjórnina og aðila vinnumarkaðar-
ins hafa rætt á fundum í gærmorgun
hvernig hægt væri að halda verðlagi
stöðugu.
„Allir leggja mikla áherslu á að
halda verðlagi stöðugu og ýta undir
frekari stöðugleika. Það er mjög í
samræmi við stjórnarsáttmálann.
Við höfum alltaf haft það skýrt í sam-
tölum okkar við samningsaðilana
undanfarnar vikur að við teldum
ekki ástæðu til að koma frekar að
málinu en með þeim hætti sem við
höfum kynnt fyrr en samið hefði ver-
ið um kjör milli samningsaðilanna,“
segir Bjarni. Hann segir að í gær-
morgun hafi virst sem sú staða væri
uppi, og þess vegna hafi verið ákveð-
ið að fresta þinglokum. „Þetta er
alltaf háð því að aðkoma ríkisins leiði
til þess að menn geri samning.“
Hann segir kjaraviðræðurnar og
þinglokin með einhverjum hætti
samofin, og að yfirvofandi þinglok
hafi líklega ýtt á eftir viðræðum.
Gríðarlega dýr aðgerð
Gylfi Arnbjörnsson, forseti ASÍ,
segir hækkun persónuafsláttar um
1.000 krónur vera eina af kröfum
launþega. Bjarni segir það vera gríð-
arlega dýra aðgerð. „Við erum ekki
tilbúin að ræða slíkar kerfisbreyt-
ingar í tilefni af því að menn hyggj-
ast semja í eitt ár.“
Hann segir slíka hækkun ekki
hafa verið inni í myndinni, en úti-
lokar hana ekki fyrirfram ef mun
lengri samningur væri á borðinu.
Hækka lægsta þrepið
 Mun lengri samninga þyrfti til að hækka persónuafslátt
 Mörk skattþrepa hækka  Dregið úr lækkun milliþreps
Morgunblaðið/Golli
Karpað Fulltúar aðila vinnumarkaðarins funduðu stíft í gær og fram á nótt.
Valdimar Svavarsson, oddviti Sjálfstæðisflokksins í bæj-
arstjórn Hafnarfjarðar, gefur ekki kost á sér til endur-
kjörs í kosningunum í vor. Hann tilkynnti þetta í gær.
„Að vera bæjarfulltrúi er ekki fullt starf og því er oft
erfitt að sameina það öðrum hlutverkum, bæði fjöl-
skyldulífi og vinnu. Sú þróun hefur orðið síðustu ár að
aukinn þungi starfs bæjarfulltrúa hefur færst á dag-
vinnutíma, sem er áhyggjuefni þar sem það fækkar þeim
sem geta boðið sig fram til starfa fyrir bæinn. Eftir
vandlega íhugun hef ég ákveðið að gefa ekki kost á mér
til endurkjörs í kosningunum í vor,“ sagði Valdimar m.a.
Valdimar
Svavarsson
Valdimar gefur ekki kost á sér í vor