Morgunblaðið - 08.08.2014, Blaðsíða 14

SVIÐSLJÓS
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
Framkvæmdir hafa staðið yfir í sum-
ar á bænum Syðra-Skörðugili í
Skagafirði. Þar hefur fjölskyldan
undir merkjum Urðarkattar ehf.
stundað loðdýrarækt í rúm 30 ár og
nú hefur reksturinn undið það mikið
upp á sig að brýn þörf var komin fyrir
stækkun. Bygging á 1.600 fermetra
skála er langt komin hjá Knúti
Aadnegaard byggingarmeistara, en
alls eru skálarnir á búinu orðnir sex.
Urðarköttur er næststærsta loð-
dýrabú landsins, með um 3.700 læður
og alls 18 þúsund dýr á fóðrum, en er
jafnframt orðið með veltuhæstu býl-
um í Skagafirði þótt aðrar búgreinar
séu taldar með. Árleg velta á búinu er
um 150 milljónir króna.
En Skörðugilsbændur eru ekki að
stækka bústofninn heldur fyrst og
fremst að bæta aðstöðu til skinna-
verkunar og vegna vinnslu á vörum
úr minkafitu. Stofnuð var sérstök
vörulína um þá framleiðslu er nefnist
Gandur. Þær vörur hafa verið að slá í
gegn, en um er að ræða græðandi
smyrsl fyrir fólk, er nefnist Sárabót,
og fyrir hesta og aðrar skepnur, er
nefnist Sárasmyrsl. Einnig er komin
á markað leðurfeiti fyrir reiðtygi og
útivistarfatnað úr leðri sem þarf að
verja vel. Við þróun á þessum vörum
hefur það komið sér vel að fjöl-
skyldan býr yfir langri reynslu af
hrossarækt.
Fjölskyldufyrirtæki
„Við nýtum minkafituna í þessar
afurðir og höfum fengið gríðarlega
góð viðbrögð. Upphaflega var þetta
hugsað sem græðandi smyrsl fyrir
hesta en síðan fengum við fregnir af
fólki sem hafði góða reynslu af þessu,
til dæmis psoriasis-sjúklingum, og við
héldum vöruþróuninni áfram í þá
átt,“ segir Einar Eðvald Einarsson,
sem heldur utan um rekstur Urðar-
kattar ásamt fjölskyldu sinni; eigin-
konunni Sólborgu Unu Pálsdóttur og
foreldrunum Ásdísi Sigurjónsdóttur
og Einari E. Gíslasyni. Ásdís og Ein-
ar eldri hafa verið ötul í þróun
smyrslanna en einnig hafa synir
þeirra, Sigurjón Pálmi dýralæknir og
Elvar hrossabóndi, gefið góð ráð.
Leðurfeitin er nýjasta afurð
Urðarkattar, en að sögn Enars var
hún kynnt á síðasta Landsmóti hesta-
manna og hlaut góðar viðtökur.
„Vöruþróunin hefur tekið sinn
tíma,“ segir Einar, en Urðarköttur
hefur verið í samvinnu við Matís og
fengið styrki frá Tækniþróunarsjóði
Rannís, Vaxtarsamningi Norður-
lands vestra, Impru og Framleiðni-
sjóði landbúnaðarins.
„Við höfum líka verið með fólk í
vinnu við að tína íslenskar jurtir og
þurrka en minkafitunni hefur verið
blandað saman við,“ segir Einar, en
þegar mest lætur starfa 12-14 manns
á Syðra-Skörðugili.
„Þetta er skemmtilegur vaxtar-
sproti með skinnaframleiðslunni,
gaman að geta nýtt það sem fellur til,
en alls eru það um 12 tonn á ári,“ seg-
ir hann, en olían verður til við verkun
skinnanna. Áður var þessu hent.
„Þetta er feiknagóð fita, mjúk og
græðandi og smýgur vel inn í hör-
undið.“
Sem fyrr segir er nýi skálinn hugs-
aður sem liður í að stækka aðstöðu
fyrir skinnaverkun og búa til betri að-
stöðu fyrir vinnslu fitunnar. Urðar-
köttur hefur tekið að sér verkun fyrir
önnur loðdýrabú en aðstaðan í fram-
leiðslu smyrslanna er farin að
þrengja verulega að í kjallaranum hjá
foreldrum Einars. Hann segir hins
vegar engin áform uppi í bili um að
fjölga dýrum á búinu. „Þetta er fín
stærð á alþjóðamælikvarða,“ segir
hann og er bjartsýnn fyrir hönd loð-
dýraræktenda þrátt fyrir verðlækk-
un á skinnamörkuðum. Aukning á
heimsframboði milli áranna 2013 og
2014 var rúmar 20 milljónir skinna,
fór úr 60 í 82 milljónir, sem var meira
en markaðurinn gat þolað, og segir
Einar það koma í ljós í haust á næsta
uppboði í Kaupmannahöfn hvort
verðið haldi áfram að lækka.
„Spurningin er hversu tekur lang-
an tíma að vinda ofan af þessu. Við
sjáum ekkert bakslag í tískuheim-
inum. Við erum að framleiða góð
skinn og verðið er eins gott og hægt
er að fá, en er engu að síður komið
undir framleiðslukostnað.“
Afurðir úr minkafitu slá í gegn
 Loðdýrabændur á Syðra-Skörðugili í Skagafirði stækka minkabúið  Fjölga ekki dýrum en bæta
aðstöðu til skinnaverkunar og framleiðslu afurða úr minkafitu  Eitt veltuhæsta búið í Skagafirði
Morgunblaðið/Björn Jóhann
Loðdýrabóndi Einar Eðvald Einarsson með eina af þeim 3.700 læðum sem eru í ræktun hjá fjölskyldufyrirtækinu Urðarketti á Syðra-Skörðugili.
Skörðugil Einar með minkahúsin í baksýn. Stækkunin er langt komin.
14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 8. ÁGÚST 2014
Tunguhálsi 7 110 Reykjavík 554 1989 www.gardlist.is
Trjáfelling
og stubba-
tæting
FJARLÆGJUM LÍTIL SEM
STÓR TRÉ OG TÆTUM
TRJÁSTOFNA.
Við búum yfir mikilli reynslu og frábærum
tækjakosti þegar kemur að því að fella
stór sem smá tré. Stubbatætarinn er svo
frábær lausn til þess að losna við
trjástofna sem standa eftir í garðinum.
Einar og fjölskylda verða á
handverkshátíðinni á Hrafna-
gili í Eyjafjarðarsveit um
helgina, þar sem smyrslin
verða til sýnis og sölu.
Smyrslin fást einnig í
ákveðnum verslunum Lyfju, í
verslunum Líflands, hjá Top-
Reiter í Reykjavík, Knapanum
í Borgarnesi og verslunum
Kaupfélags Skagfirðinga að
sjálfsögðu. Nánari upplýsingar
um afurðirnar;
Sárabót og Sára-
smyrsl, og eig-
inleika
þeirra
er að
finna á
vefsíð-
unni
gandur.is.
Gandur á
Hrafnagili
SMYRSL ÚR MINKAFITU