Morgunblaðið - Sunnudagur - 26.10.2014, Blaðsíða 57

inni; í Full House Event frá sama ári sjást
þrír listamenn hlaupa fram hjá tveimur fugla-
hræðum og mynda fullt hús eins og í póker
og Ljóð, hestur og lestur er ljósmynd af
manni að lesa við borð og við hlið hans er
hestur. Þegar á leið urðu verkin heim-
spekilegri, hlaðnari dýpri vísunum og má
segja að þau hafi náð ákveðnum hátindi með
síðasta ljósmyndaverki þessa tímabils, Mount-
ain frá 1980/82. Þar sést listamaðurinn liggja
á beði úr grjóti og torfi með hauga af skóm,
brauði og bókum yfir sér; eins konar tákn-
mynd fyrir líf Íslendinga í þúsund ár. Lista-
safn Íslands keypti Mountain fyrir fimm árum
fyrir tíu milljónir króna og er það dýrasta
verk sem safnið hefur keypt.
Þegar haft er á orði við Sigurð að verkin
séu vissulega ljóðræn en í þeim sé líka ríku-
legur húmor, þá segir hann húmorinn hafa
komið ómeðvitað inn í þau. Þá sé mikilvægur
munur á því að hlæja að brandara, sem sé
hollt og mikilvægt, eða því að „hlæja sig inn í
listaverk“.
Hann segir að þótt við hlæjum að yndis-
legum brandara þá séum við enn á sama stað
þegar við hættum að hlæja en þegar við hlæj-
um okkur inn í myndlistarverk hreyfumst við
og erum komin á örlítið annan stað þegar
hlátrinum lýkur en þegar hann hófst.
Út úr þessu á réttum tíma
– Gerðirðu uppkast að verkunum á sínum
tíma eða vannstu þau hratt á staðnum?
„Þau voru alls ekki spontant,“ segir Sig-
urður. „Ég gerði skissurnar þó aðeins í hug-
anum. Meðgöngutíminn gat verið mjög langur
og það var algengt að ég gerði svona fjögur
verk á ári. Þú veist hvernig þetta er; maður
er ekki að hugsa um verkið í 24 tíma á sólar-
hring en maður kallar það upp í huganum og
snýr því á haus …
Þetta eru sviðsetningar. Þrífóturinn var
alltaf fastur eins og ég vildi hafa hann, ekkert
hreyfður, og ég hafði alltaf einhvern með mér
sem „stand-in“ þegar ég var að stilla mynd-
unum upp, til að sjá hvernig allt félli inn í
rammann. Síðar fór ég að láta taka pólaroid-
myndir af mér í stellingunni sem ég vildi hafa,
Ineke konan mín aðstoðaði mig við það. Og
það var allt samkvæmt væntingum og mynd
sem ég hafði þróað í huganum, sett á haus,
bætt við, tekið af aftur, rétt eins og maður
gerir með leir.
Þegar á leið fóru verkin að verða meiri
skúlptúr. Röðin endar á myndinni Mountain
og það var hún sem sendi mig út úr þessari
fótógrafíu. Þá tók við fimmtán ára skúlptúr-
tímabil. Dramatískir og póetískir skúlptúrar,
fígúratífir þó.“
– Var það rökrétt þróun, að skipta frá ljós-
myndaverkum í þrívíða skúlptúra?
„Mér fannst ég ekki hafa breyst neitt.
Þetta voru vissulega vinsæl verk og fólk
spurði mig hvað hefði valdið þessari breyt-
ingu, en ég tók varla eftir henni sjálfur.“ Sig-
urður bætir við að kallinn sem var í ljósmynd-
unum – hann sjálfur – hafi þó verið farinn úr
verkunum. „Það er alltaf réttur tími til að
koma og réttur tími til að fara. Ég fór út úr
þessu á alveg réttum tíma.“
Flest ljósmyndaverk Sigurðar frá áttunda
áratugnum eru svarthvít en sum einnig í lit.
Þetta eru yfirleitt frekar litlar ljósmyndir
enda var tækni til að stækka ljósmyndir mikið
upp ekki jafngóð og í dag.
„Það er mín skoðun, og flestra annarra, að
ljósmyndirnar mínar séu ekkert sérstakar
sem ljósmyndir. Venjulegur blaðaljósmyndari
hefur til að mynda meira vald á miðlinum en
ég; ég er ekki að segja mér þetta til hóls
heldur til að undirstrika að mér fannst ég
vera að gera skúlptúr eða ljóð, ég gerði mér
grein fyrir því að ég væri ekki ljósmyndari.
Það er ekki að ég hafi elskað að gera klaufa-
legar ljósmyndir.“ Hann brosir.
– Þurftu þessar ljósmyndir nokkuð að vera
tæknilega fullkomnar?
„Neinei. Ég líkti þessum ljósmyndum
stundum við myndaalbúm, eins og frá ferða-
lagi, en í staðinn fyrir að þær sýndu ferðalag
voru þessar myndir eins og vörður, eins og
reynsla eða póesía. En það er eins gott að ég
lét taka myndir af þessari reynslu því annars
væru verkin ekki til núna.“
Og honum finnst að enn í dag standi verkin
fyrir sínu.
„Já, mér finnst gaman að sjá þau aftur,“
segir Sigurður. „Þau vekja skemmtilega tíma-
settar minningar.“
„Andi þessara verka hér er
ákveðin póesía, tilvist og
ást, vangaveltur um dauð-
ann og lífið; allt eru þetta
umfjöllunarefni sem fyrn-
ast ekki í mannheimi,“ seg-
ir Sigurður Guðmundsson.
* Þessi verk voru næröll sköpuð í Hollandi.Og umsögnin sem ég fékk
oft þar var hvað ég færi
vel með íslenskt landslag!
Morgunblaðið/Einar Falur
26.10. 2014 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 57
Um helgina lýkur í Listasafni
Íslands og Listasafni Sig-
urjóns Ólafssonar yfirlits-
sýningunni „Spor í sandi“
með verkum myndhöggvarans Sig-
urjóns frá árunum 1936-1982. Sýn-
ingarstjórinn Birgitta Spur verður
með leiðsögn um sýninguna á sunnu-
dag kl. 14.
2
Leikfélag Kópavogs frum-
sýnir leikritið „Elskhugann“
eftir Harold Pinter á sunnu-
dagskvöld, kl. 20, í Leikhús-
inu Funalind 2. Leikstjóri er Örn Al-
exandersson og Arnfinnur
Daníelsson og Anna Margrét
Pálsdóttir leika.
4
Athyglisverð leiksýning, Lífið
- stórskemmtilegt drullu-
mall, er sýnd í Tjarnarbíói
þessa dagana. Rýnir Morgun-
blaðsins mælir með sýningunni; gaf
henni fjórar stjörnur og segir hana
yndislega.
5
Áhugaverð sýning á verkum
bandaríska ljósmyndarans
Lauren Greenfield, „Stelpu-
menning“, stendur yfir í
Ljósmyndasafni Reykjavíkur á 6. hæð
Grófarhússins. Á laugardag og sunnu-
dag kl. 13.30 verður kunn heimildar-
kvikmynd Greenfield, Drottning
Versala, sýnd á skjá á sýningunni.
3
Viðamikil Hallgrímshátíð
stendur yfir í Hallgrímskirkju
um helgina, með fjölbreyti-
legum tónleikum, málþingum
og sýningum. Á laugardag klukkan 18
verður opnuð sýning Sigtryggs
Bjarna Baldvinssonar myndlist-
armanns, 360 dagar í Grasagarðinum.
MÆLT MEÐ
1