Fréttablaðið - 11.05.2013, Blaðsíða 12

11. maí 2013 LAUGARDAGURSKOÐUN
F
yrir sautján árum voru innflytjendur á Íslandi rétt
tæp sex þúsund en í dag eru þeir fimmfalt fleiri,
næstum þrjátíu þúsund. Það er Hagstofa Íslands
sem heldur skrá yfir það fólk sem flytur hingað.
Óhætt er að fullyrða að aðlögun nýrra Íslendinga að
samfélagi okkar hafi að mestu heppnast frábærlega.
Í Reykjavík einni býr fólk af 130 þjóðernum. „Þetta er
tilbreyting sem reynir meira á hæfni okkar sem fólks til
samskipta,“ sagði Jón Gnarr
borgarstjóri í viðtali við
Fréttablaðið í síðasta mánuði.
Hann sagði okkur hér á landi
ekki undanskilin breytingum
á samfélagsmynd flestra
nútímasamfélaga, en þau
verða æ fjölmenningarlegri.
„Ég fagna því að við séum þátttakendur í fjölmenningunni
og tökum vel á móti fólki sem vill búa hér,“ sagði borgar-
stjórinn.
Jón Gnarr er borgarstjóri í borg sem hefur álíka hátt hlut-
fall innflytjenda og Kaupmannahöfn. Einn af hverjum tíu
Reykvíkingum er innflytjandi. Samt hafa innflytjendur hér
í borg ekki átt í sömu erfiðleikum og nýir borgarar Kaup-
mannahafnar. Þar hafa oft brotist út óeirðir og í Danmörku
hafa stjórnmálaflokkar meira að segja sótt mikið fylgi frá
kjósendum út á hatur gegn útlendingum.
Við erum blessunarlega laus við vandræði nágrannaþjóða
okkar þegar kemur að innflytjendum á Íslandi. Hér leggjast
allir á eitt, yngri sem eldri Íslendingar, við að byggja hér
upp fallegt fjölmenningarsamfélag.
Pólverjar eru stærsti innflytjendahópurinn hér á landi.
Í Fréttablaðinu í dag er skemmtilegt viðtal við Aleksöndru
Wójtowicz, sem starfar sem lögreglufulltrúi við alþjóðadeild
ríkislögreglustjóra. Hún flutti til Íslands átján ára gömul
fyrir sautján árum þegar hér voru einungis um sex þúsund
innflytjendur. Síðan þá hefur hún líkt og svo margir aðrir
Íslendingar unnið í fiski og á leikskóla en er nú lögreglu-
fulltrúi.
Á vordögum fékk hópur ungra Pólverja sem kalla sig
Projekt Polska samfélagsverðlaun Fréttablaðsins í flokknum
Til atlögu gegn fordómum. Ungu krakkarnir sem mynda
þann hóp vilja sjálfir axla ábyrgð á því að bæta hag sinn hér
á landi. Þeir vinna að aðlögun og bættum aðstæðum inn-
flytjenda og vilja að auki kynna íslenska menningu í Póllandi
og pólska menningu hér á landi.
Stundum heyrum við frásagnir af fordómum og hatri í
garð útlendinga á Íslandi. Slíkt ber að taka mjög alvarlega
og á ekki að líðast. Við megum samt ekki gleyma að minnast
á það sem vel hefur heppnast. Fjölmenningin blómstrar á
Íslandi og við höfum nær öll tekið henni fagnandi líkt og
borgarstjórinn í Reykjavík. Við eigum að vera stolt ef fólk
vill flytja hingað og freista gæfunnar. Það er gott að búa á
Íslandi og við eigum að bjóða það fólk sem hingað vill flytja
velkomið. Ótti við útlendinga er ástæðulaus.
Einn af hverjum tíu Reykvíkingum er innflytjandi:
Fjölmenningin
blómstrar á Íslandi
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is og Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is
MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is DÆGURMÁL: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
SPOTTIÐ
AF KÖGUNARHÓLI ÞORSTEINS PÁLSSONAR
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
Mikael
Torfason
mikael@frettabladid.is
Fjármálakreppan hefur víða dregið úr tiltrú á alþjóðasam-vinnu. Að sama skapi hefur einangrunarhyggju vaxið
fiskur um hrygg. Í einstökum ríkj-
um Evrópusambandsins hafa við-
horfsbreytingar af þessu tagi skerpt
átakalínur í pólitík.
Þegar heimskreppan skall á fyrir
og eftir 1930 urðu viðbrögðin svip-
uð. Víðast hvar urðu þeir ofan á
sem vildu láta við það sitja að búa
að sínu. Kjörorðin voru höft og
þjóðernis hyggja. Eftir síðari heims-
styrjöldina varð
mönnum ljóst að
þeir höfðu ekki
borið gæfu til
að velja þá braut
sem leiddi til
hagsældar.
Deilurnar
nú eru ekki
nákvæm eftir-
mynd þess sem þá gerðist. Heim-
urinn hefur einfaldlega breyst of
mikið til þess. En þær snúast í eðli
sínu um það sama. Lykillinn að
kosningasigri Framsóknarflokksins
á dögunum var til að mynda boð-
skapurinn um að höftin séu þunga-
vopn Íslendinga í glímu þeirra við
erlend fjárplógsöfl.
Þessi boðskapur er aftur gott
dæmi um hvernig skammtíma-
sjónarmið verða smám saman ráð-
andi. Bráðabirgðaráðstöfun til nokk-
urra mánaða er allt í einu orðin að
vopni sem enginn sannur Íslending-
ur má efast um. Þannig umbreytast
höftin auðveldlega í haldreipi fyrir
þjóðernis hyggju.
Gerjun í utanríkispólitíkinni
Önnur birtingarmynd umræð-unnar í vestrænum hag-sældarríkjum er vaxandi
andstaða við aðhaldsaðgerðir í
ríkis fjármálum og peninga málum.
Þegar þjóðir hafa eytt um efni
fram er auðvelt að ala á óánægju
með klassísk íhaldsúrræði.
Þessar aðstæður hafa byggt brýr
í pólitíkinni milli ólíkra afla sem
lengi hafa eldað grátt silfur. Marg-
ir þeirra sem áður töldu aðhalds-
aðgerðir í efnahagsmálum vera lög-
mál til að laga þjóðarbúskapinn að
raunverulegum aðstæðum líta nú
svo á að þær séu verkfæri alþjóða-
samfélagsins gegn þeim ríkjum
sem höllum fæti standa. Rök geta
staðið til þess að fara hægt í að-
lögun ríkisútgjalda eins og áætl-
un Alþjóðagjaldeyrissjóðsins hér
gerði ráð fyrir. Einu geta þær
þjóðir sem dregist hafa aftur úr í
framleiðni þó ekki skotið á frest.
Það er að gera nauðsynlegar kerfis-
breytingar. En þær geta líka verið
sársaukafullar í byrjun. Reynslan
sýnir á hinn bóginn að langvarandi
bráðabirgðaráðstafanir verða mót-
sagnakenndar og ómarkvissar.
Spurningin er hvort þjóðernis-
umræðan í Evrópu og víðar verð-
ur Þrándur í Götu nauðsynlegra
kerfis breytinga af því að þær
eru taldar eiga rætur í alþjóða-
samvinnu eins og aðhalds-
aðgerðirnar. McKinsey-skýrslan
sýndi að framleiðni í íslenskum
þjóðarbúskap stendur langt að baki
því sem best gerist.
Til að ráða bót á þeim vanda
þarf margs konar kerfisbreyting-
ar, meðal annars í peningamálum,
til að tryggja meiri samkeppni og
jöfn samkeppnisskilyrði. Þeir tveir
flokkar sem nú mynda nýja ríkis-
stjórn sögðu á liðnu kjörtímabili að
langtímasjónarmið í þeim efnum
yrðu að víkja fyrir þeirri brýnu
nauðsyn að krafsa sig út úr ástand-
inu.
Niðurskurður og kerfi sbreytingar
Viðskiptakerfi heimsins ræður miklu um hagsæld á Íslandi. Efnahagsleg
markmið verða því aldrei slitin
frá utanríkispólitíkinni. Þegar
viðreisnin tók við af höftunum
á sínum tíma var strax farið að
huga að stöðu Íslands í efnahags-
og viðskiptasamvinnu Evrópu.
Í dag erum við aðilar að innri
markaði Evrópusambandsins,
sem ákveður lagaumgjörð efna-
hagsstarfseminnar. En sá bögg-
ull fylgir skammrifi að við höfum
ekki mynt sem gjaldgeng er á
þeim markaði, hvað þá víðar.
Í heimi örra breytinga er
óbreytt staða í utanríkispólitík
ávísun á stöðnun. Þá vill enginn
kannast við að vera formælandi
einangrunarstefnu. Síðan er í
aðalatriðum deilt um tvær leiðir.
Önnur byggir á hugmynda-
fræði sem forseti Íslands hefur
mótað öðrum fremur. Hún felst í
því að auka tengslin við Kína og
Indland en leggja minni áherslu
á Evrópu og Bandaríkin. Sú
leið kallar ekki á neinar kerfis-
breytingar.
Framsóknarflokkurinn fylgir
þessari hugmyndafræði alfar-
ið og Sjálfstæðisflokkurinn að
miklu leyti. Utanríkisstefnan
gerjast nú á þennan veg.
Hin leiðin er að byggja á því
sem fyrir er og stíga nýtt skref í
samvinnu við þær þjóðir sem við
höfum átt samleið með til þessa.
Þar skiptir gjaldgeng mynt mestu
máli. Hún yrði afgerandi kerfis-
breyting sem kallaði á mikinn
aga í hagstjórn. Sjálfstæðisflokk-
urinn gaf forystuhlutverk sitt á
þessu sviði eftir. Samfylkingin
reyndi að ná pólitískri forystu um
þessa leið. En það mistókst með
öllu af mörgum ástæðum.
Fyrir vikið er engin alvöru
breið pólitísk forysta fyrir því að
halda áfram á þeirri braut í utan-
ríkisviðskiptapólitíkinni sem
mótaðist í kjölfar viðreisnarinn-
ar, þó að margir séu þess fýsandi.
En þar gæti auðvitað byrjað gerj-
un líka. Viljum við horfa fram eða
halda áfram að krafsa?
Að krafsa eða horfa fram
S E L T J A R N A R N E S B Æ R
UMSÓKNIR UM LISTSÝNINGU
Óskað er eftir umsóknum um sýningahald í Eiðisskeri, sýningarsal
Seltirninga, vegna sýningarhalds frá september 2013 til júní 2014.
Eiðissker er sýningarsalur Seltirninga á Eiðistorgi og staðsettur inn
af Bókasafni Seltjarnarness. Salurinn er lánaður endurgjaldslaust til
sýnenda.
Með umsóknum skulu fylgja með myndir af verkum, ferilskrá og lýsing á
fyrirhugaðri sýningu.
Frekari upplýsingar veitir Soffía Karlsdóttir sviðsstjóri menningar- og
samskiptasviðs Seltjarnarness í netfangið soffia@sletjarnarnes.is
eða í síma 595-9100.
Umsóknir skulu berast fyrir 15. júní 2013.
Menningarsvið Seltjarnarnesbæjar.