Fréttablaðið - 11.05.2013, Blaðsíða 22

11. maí 2013 LAUGARDAGUR| HELGIN | 22
Aleksandra Wójtowicz er fyrsti inn-flytjandinn á Íslandi til að ganga í lögregluna. Hún er frá Póllandi en fluttist hingað til lands árið 1998. Móðir hennar hafði þá flutt á undan börnum sínum eftir erfið-
leika sem á fjölskyldunni dundu í kjölfar
fráfalls föður hennar. „Við misstum allt á
tveimur dögum. Húsið, pabba og allar eigur
okkar,“ útskýrir Aleksandra. Hún segir
mikil vægt að fólk sem flytjist á milli landa
skilji ekki drauma sína eftir í heimalandinu
heldur haldi sínu striki og sé ákveðið í að ná
settu marki.
Fráfall föður og flutningar
„Ég flutti hingað 1996 og bjó lengst á Eski-
firði eða í 13 ár. Ég ætlaði ekkert endilega
að ílengjast hér,“ segir Aleksandra, sem nú
er 32 ára. Hún kynntist fljótlega mannin-
um sínum og þau stofnuðum til fjölskyldu.
Hann er skólastjóri í Tónlistarskólanum
á Eskifirði og býr þar með yngri börnun-
um þeirra. Sjálf býr Aleksandra í Reykja-
vík með elsta stráknum, en sá nemur mat-
reiðslu. Aleksandra segist ekki ókunn þessu
fjölskyldumynstri en oft geti það þó tekið á
að búa ekki öll saman.
Móðir Aleksöndru flutti til Íslands á undan
börnunum til þess að vinna, fyrir rúmum
tuttugu árum síðan.„Mamma flutti fyrst ein í
burt til þess að halda öllu saman. Hún neydd-
ist til þess, þar sem lífið sem við þekktum í
Póllandi breyttist hratt og varð skyndilega
mjög erfitt. Við misstum húsið okkar og svo
pabba okkar og allar eigur okkar á aðeins
tveimur dögum. Mamma var hörkudugleg
og ótrúleg hetja. Hún fórnaði sér fyrir fjöl-
skylduna. Hún var líka mjög hörð á því að
við systkinin kláruðum menntaskólann í Pól-
landi og fyrir það eigum við henni þakkir
skildar. Við komum því hingað systkinin koll
af kolli eftir að hafa lokið náminu.“
Úr frystihúsi á slökkviliðsbíl
Aleksandra var átján ára við komuna til
Íslands. Hún byrjaði að vinna sem au pair
en síðan þá hefur hún unnið ýmiss störf,
allt frá frystihússtörfum til barnagæslu og
skrifstofustarfa. Nú síðast vann hún í tvö
ár sem slökkviliðs- og sjúkraflutningakona
í Fjarðabyggð.
„Þegar ég lauk skólanum var erfitt að fá
vinnu innan lögreglunar. Ég fór því og lærði
sjúkraflutninga til viðbótar. Það var svo í
fyrra sem ég sótti um í alþjóðadeildinni hjá
Ríkislögreglustjóra og fékk loks starfið sem
ég þráði. Ég er alveg ótrúlega ánægð með
það.“
Lögregluskólaganga Aleksöndru var
henni ekki auðveld, en hún segist hafa það
að leiðarljósi að gefast aldrei upp. „Íslenska
er ekki auðveld að læra og hvað þá lögfræði
á íslensku,“ segir Aleksandra og skellir upp
úr. „En ég gafst aldrei upp. Á einhverjum
tímapunkti hélt ég að ekkert yrði úr þessu
hjá mér og að ég gæti aldrei orðið lögga. Það
virtist allt of erfitt en það er mér til happs
að vera mjög ákveðin. Ég er líka svo heppin
með góðan stuðning ástvina.“
Í byssuleikjum úti í skógi
Lögregludrauminn hefur Aleksandra borið
með sér frá í æsku. Hún segist ekki hafa
verið gefin fyrir pjatt og prjál sem barn og
fundið sig illa í leik með öðrum stúlkum.
Þess í stað hafi hún stundað byssuleiki
grimmt með drengjunum á svæðinu. „Ég
hef alla tíð borið mikla virðingu fyrir lög-
regluþjónum og sem lítil stelpa í Póllandi
leit ég mikið upp til þeirra. Ég var mjög
strákaleg og var alltaf í byssuleikjum úti
í skógi með strákunum en vildi ekki leika
mér með dúkkur. Ætli það sé ekki þaðan
sem draumur inn er sprottinn. Mér fannst
aðdáunar vert hve lögreglumenn eru hjálp-
samir og góðir og það var því langþráður
draumur minn sem rættist þegar ég hóf að
starfa innan lögreglunnar.“
Karllægur heimur lögreglunnar
Í nýútkominni ársskýrslu Ríkislögreglu-
stjóra kemur fram að konur gegni aðeins
litlum hluta þeirra starfa sem í boði eru
innan lögreglunnar. Konur innan lög-
reglunnar eru aðeins um fjórtán prósent.
Hæsta hlutfall kvenna er á meðal lögreglu-
fulltrúa en það lægsta á meðal stjórnenda.
Aleksandra segist ekki finna fyrir for-
dómum vegna uppruna síns í starfi sínu.
Hún finni þó meira fyrir því að vera kona í
karlastétt. „ Það er augljóslega aðeins erf-
iðara að vera kona í karlastétt þótt það hafi
ekki mikil áhrif á mig persónulega. Þeir
hafa svolítið valdið innan stéttarinnar.“
Aðspurð segist Aleksandra ekki vita
hvers vegna konur sæki síður fram innan
lögreglunnar en segir það ef til vill tengj-
ast samfélagsgerðinni og gömlum gildum.
„Kannski liggur áhugi kvenna ekki í
þessa átt. Þetta er ekki fjölskylduvænt starf
og oft hættulegt. Mér finnst skrítið að það
séu ekki fleiri lögreglukonur. Ég sjálf beið
eftir að börnin stækkuðu og fór þá af stað
og gerðist lögga. Það er nefnilega ríkt í
okkur konunum að vilja hugsa um börnin
okkar fyrst og fremst og þetta tengist ef til
vill þessum gömlu gildum.“
Fordómar eitur fjölmenningar
Það dylst engum að Ísland er orðið að fjöl-
menningarsamfélagi. Þróunin var hröð og
hingað fluttust þúsundir Pólverja á mjög
skömmum tíma. Því miður virðast for-
dómar gagnvart útlendingum ennþá vera
til staðar.
Aleksandra segir þó að hún hafi ekki
orðið mikið vör við fordóma samfélagsins
í sinn garð og ef eitthvað slíkt hafi komið
fyrir hafi hún látið það sem vind um eyru
þjóta. Fordómar séu af hinu illa, eitur fjöl-
menningarinnar.
„Ég er mjög heppin hvað þetta varðar.
Ég hef heyrt af mjög ljótum fordómum og
pólskir vinir mínir hafa lent í ýmsu mis-
fallegu. Mér finnst það auðvitað hrylli-
legt en mín tilfinning er samt sú að það sé
almennt mjög vel tekið á móti útlending-
um hér á landi og það er vel.“ Hún segir
að málefnum nýbúa á Íslandi sé mjög vel
háttað innan félagslega kerfisins þar sem
margt er gert til að hjálpa fólki að aðlagast
og komast hratt inn í samfélagið. Einnig séu
allar upplýsingar mjög aðgengilegar. „Það
er nær allt til á pólsku, sem er æðislegt, og
ég veit það bara í gegnum vinnuna mína
að margt gott starf er unnið. Ég veit það
líka manna best að það er ekki auðvelt að
aðlagast nýju samfélagi, þvert á móti fannst
mér ég sjálf rekast á veggi. Það fór reyndar
svolítið eftir því hvar ég bjó hverju sinni en
stundum þurfti ég alveg á öllum kröftunum
mínum að halda. Ég hætti samt ekkert að
reyna og það er svo mikilvægt, að gefast
ekki upp. Þetta hefst allt á endanum,“ segir
Aleksandra.
Allt öðruvísi fátækt í Póllandi
Um ástandið í Póllandi segir hún að það fari
svolítið eftir landshlutum hversu gott eða
slæmt fólkið hafi það.
„Ég reyni að fara heim til Póllands á
hverju ári að heimsækja fólkið mitt. Það
fer eftir því hvaða hluta Póllands þú skoðar
hvort ástandið sé orðið betra en var. Sumir
segja það betra, aðrir eru mjög svartsýnir
og margir af þeim sem hafa búið hér vilja
koma aftur til Íslands. Það er allt öðruvísi
fátækt í Póllandi en hérna og mér finnst
varla að hér sé kreppa í samhengi við það
sem ég þekki þaðan. Þetta er allt öðruvísi.“
Aleksandra er mjög hörð á að ekki megi
gefast upp þó móti blási. Hún segir það ríkt
á meðal útlendinga í nýjum samfélögum að
leggja drauma sína á hilluna.
„Það skiptir ekki máli hver maður er
eða hvar maður býr. Við eigum alls ekki að
leggja draumana okkar til hliðar. Við eigum
ekki að gefast upp en ég veit að margir gera
það. Ég er lifandi sönnun þess að þetta er
allt hægt ef þú vilt það nógu mikið. Allt
getur orðið yndislegt.“
María Lilja
Þrastardóttir
maria@frettabladid.is
Alltaf dreymt um að vera lögga
Aleksandra Wójtowicz fluttist hingað til lands fyrir sautján árum. Hún er frá Póllandi en fjölskylda hennar kom til Íslands í
von um betra líf eftir erfiðleika í heimalandinu. Hún hefur frá barnæsku verið ákveðin í því að gerast lögreglukona.
ALEXANDRA WÓJTOWICZ Byrjaði að vinna sem au pair á Íslandi. Síðan þá hefur hún unnið ýmis störf, meðal annars í frystihúsi, við barnagæslu og á skrifstofu. Nú á löggustarfið hug hennar allan. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI

Ég var mjög strákaleg og var alltaf í byssuleikjum úti í skógi
með strákunum en vildi ekki leika mér með dúkkur. Ætli það sé
ekki þaðan sem draumur inn er sprottinn.
Aleksandra Wójtowicz