Fréttablaðið - 15.06.2013, Qupperneq 18

15. júní 2013 LAUGARDAGUR| SKOÐUN | 18
Sigurður Ingi Jóhanns-
son sjávarútvegsráð-
herra hefur lagt fram
frumvarp á Alþingi um
lækkun veiðigjaldsins
á komandi fiskveiðiári.
Samkvæmt frumvarpinu
verður veiðigjaldið 9,8
ma.kr en núverandi lög
gera ráð fyrir veiðigjaldi
upp á 13,8 ma.kr á kom-
andi fiskveiðiári.
Veiðigjaldið á að
tryggja að þjóðin njóti
sanngjarns hluta þess
auðlindaarðs sem sjávar auðlindin
skilar. Gjaldið á að vera eins
konar leigugjald fyrir afnota-
réttinn af auðlindinni. En hversu
hátt er eðlilegt leigugjald? Besta
leiðin til þess að komast að því
væri að bjóða afnotaréttinn upp.
Það væri markaðsleið til þess
að ákvarða leigugjaldið. En það
er ekki gert og því er nauðsyn-
legt að meta eðlilegt leigugjald
á annan hátt. Ein leið til þess
er að meta auðlindaarðinn út
frá afkomu greinarinnar. Það
má gera með því að líta á tekjur
útgerðarinnar, draga frá allan til-
kostnað, laun, viðhald og annað
þess háttar og draga svo einnig
frá eðlilegan arð af því fé sem
útgerðin hefur lagt í reksturinn.
Þegar auðlindaarðurinn er
metinn á þennan hátt kemur
í ljós að hann var 56 ma. kr. á
árinu 2011 (á verðlagi ársins
2012). Á árunum 2008-2010 var
hann á bilinu 38-46 ma.kr. Hér
miða ég við að útgerðin fái 8%
arð af því fé sem hún
leggur í rekstur inn.
Þorskkvóti hefur vaxið
talsvert síðan árið 2011.
Það bendir til þess að auð-
lindaarðurinn verði mun
hærri á komandi fisk-
veiðiári. Á móti kemur
að verð á bolfiski hefur
lækkað. En það er þó enn
hátt í sögulegu samhengi
og svipað því sem það var
árið 2010.
Ef við gefum okkur það
varfærnislega mat að auð-
lindaarðurinn verði jafn mikill
á komandi ári og árið 2011 gerir
frumvarp sjávarútvegsráðherra
ráð fyrir því að einungis tæplega
18% af auðlindaarðinum í sjávar-
útvegi renni til þjóðarinnar en
ríflega 82% renni til útgerðar-
innar. Í raun er ríkisstjórnin að
veita útgerðinni 46 ma.kr afslátt
af eðlilegu leigugjaldi af afnota-
réttinum af auðlindinni á kom-
andi fiskveiðiári.
Hagkvæm tekjulind
Forsvarsmönnum ríkisstjórnar-
innar er tíðrætt um slæma
stöðu ríkissjóðs. Í þessu ljósi
er sérstak lega skrítið að ríkis-
stjórnin skuli ákveða að lækka
veiðigjaldið. Veiðigjaldið er lang-
hagkvæmasta tekjulind ríkis-
sjóðs. Flestir skattar eru vinnu-
letjandi og draga því þrótt úr
hagkerfinu. Þetta á ekki við
um veiðigjaldið (og auðlinda-
gjöld almennt). Það er vegna
þess að veiðigjaldið er einungis
lagt á umframhagnað – þ.e.
hagnað umfram þann hagnað
sem útgerðin þyrfti til þess að fá
eðlilegan arð af því fé sem lagt
hefur verið í reksturinn. Þar sem
gjaldheimtunni er hagað með
þessum hætti hefur hún ekki
áhrif á hegðun fyrirtækjanna
(nema hvað þau greiða vitaskuld
lægri arðgreiðslur til eigenda
sinna). Með öðrum orðum, jafn
margir fiskar verða dregnir úr
sjó og jafn mikil verðmæti búin
til úr þeim hvort sem veiðigjald-
ið er tíu ma.kr eða þrjátíu ma.kr.
Hagnaður útgerðarinnar er
ævintýralegur í báðum tilvikum.
Hver króna sem ríkis stjórnin
veitir útgerðinni í afslátt af eðli-
legu leigugjaldi þýðir að hún þarf
að hækka aðra (vinnuletjandi)
skatta um eina krónu eða lækka
útgjöld ríkisins um eina krónu.
Forsvarsmenn ríkisstjórnar-
innar tala um að auka hagvöxt.
Einfaldasta leiðin til þess væri
að lækka vinnuletjandi skatta og
hækka veiðigjaldið á móti.
Veiðigjaldið er lang-
hagkvæmasta tekjulindin
SJÁVARÚT-
VEGUR
Jón Steinsson
dósent í hagfræði
við Columbia-
háskóla í New York
➜ Veiðigjaldið á að tryggja
að þjóðin njóti sanngjarns
hluta þess auðlindaarðs
sem sjávarauðlindin skilar.
Gjaldið á að vera eins konar
leigugjald fyrir afnotaréttinn
af auðlindinni. En hversu
hátt er eðlilegt leigugjald?
Skoðun visir.is
562
ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚNÍ
Brókin sem breytti lífi mínu
Bergsteinn Sigurðsson pistlahöfundur
525
LAUGARDAGUR 8. JÚNÍ
Góðan daginn, Reykvíkingar
Jón Gnarr borgarstjóri og borgarfulltrúar
Besta fl okksins
443
LAUGARDAGUR 8. JÚNÍ
Jafnréttislög eru lélegur brandari
Mikael Torfason ritstjóri
320
FIMMTUDAGUR 13. JÚNÍ
Verkaskipti
Hannes Pétursson rithöfundur
311
MÁNUDAGUR 10. JÚNÍ
Árshátíð þvermóðskunnar
Saga Garðarsdóttir pistlahöfundur
255
LAUGARDAGUR 8. JÚNÍ
Að eilífu, amen
Þorsteinn Pálsson pistlahöfundur
UMMÆLI VIKUNNAR
07.06.2013 ➜ 14.05.2013
3 m/s - raforkuframleiðsla hefst 15 m/s
Alþjóðadagur vindsins er haldinn hátíðlegur 15 júní Að því tilefni . .
tökum við á móti gestum í dag kl. 12-16 við fyrstu vindmyllur okkar
á „Hafinu“ fyrir norðan Búrfell. Þangað er aðeins um 1 ½ klst. akstur
frá höfuðborgarsvæðinu og tilvalið að koma við í Búrfellsstöð og
kynnast vinnslu rafmagns úr endurnýjanlegum orkugjöfum.
Vindmyllur við þjóðveg 32
Starfsfólk Landsvirkjunar tekur á móti gestum og segir frá
verkefninu í dag, laugardag, kl. 12-16.
Gestastofa í Búrfellsstöð
Gagnvirk sýning um endurnýjanlega orkugjafa.
Opið alla daga kl. 10-17.
„Ég spyr […] hvort Orku-
stofnun þurfi ekki að skerpa
verulega á sínu eftirlits-
hlutverki gagnvart þessum
háhitasvæðum?“
Lilja Rafney Magnúsdóttir var meðal þing-
manna sem spurði um vanda virkjunar-
innar á nefndarfundi í vikunni.
„Ef ekkert verður gert mun framleiðslan
halda áfram að minnka, jafnvel nokkuð hratt.“
Bjarni Bjarnason, forstjóri Orkuveitunnar, tjáði sig um Hellisheiðarvirkjun fyrr í vikunni.
Fréttablaðið greindi frá því að virkjunin er langt undir væntingum og getu.
„Við viljum síst að fólk geri skjólstæðingum sínum
óleik við úrlausn sinna mála.“
Barnaverndarstofa hefur áhyggjur af starfi samtakanna Vörn fyrir börn
og kannar starfsemina. Páll Ólafsson hjá Barnaverndarstofu segir málafl okkinn
mjög viðkvæman og því sé verið að skoða málin.