Læknablaðið - 15.07.2000, Blaðsíða 22

T
FRÆÐIGREINAR / KRABBAMEINSLÆKNINGAR
áhrif geta komið fram vegna fækkunar ósérhæfðra
kirtilfrumna í brjóstavef og þar með fækkunar á þeim
frumum sem eru líklegar til þess að verða krabba-
meinsfrumur. Mikil hækkun á sykursterum á með-
göngu og hækkun á estríól sem keppir við estrógen
um viðtaka getur einnig hamlað vexti krabbameins-
frumna (13,14). Á seinni stigum þróunar krabba-
meinsins geta hin háu estrógengildi á meðgöngu ver-
ið hvetjandi með því að örva þær frumur til illkynja
vaxtar sem þegar hafa tilhneigingu til þess (15).
Með vaxandi nýgengi brjóstakrabbameins og
hækkandi barneignaaldri kvenna eykst þörfin á vitn-
eskju um tengsl brjóstakrabbameins við meðgöngu
og bameignir eftir greiningu brjóstakrabbameins.
í þessari rannsókn var lifun íslenskra kvenna sem
eignuðust börn eftir greiningu brjóstakrabbameins
borin saman við lifun kvenna sem ekki eignuðust
börn eftir greiningu. Slík rannsókn getur hjálpað til
við að gefa svar við þeirri spurningu hvort ráða eigi
konum frá því að eignast börn eftir greiningu brjósta-
krabbameins.
Efniviður og aðferðir
í úrtakshópinn voru valdar konur yngri en 50 ára,
sem greinst höfðu með brjóstakrabbamein á árunum
1927-1992 og eignast börn eftir greiningu.
Fyrir hvert tilfelli var til viðmiðunar reynt að finna
þrjár konur sem greinst höfðu með brjóstakrabba-
mein en höfðu ekki eignast börn eftir greiningu. Voru
þær paraðar við tilfellin eftir stærð æxlis og eitlaíferð
auk greiningarárs og fæðingarárs með fjögurra ára
fráviki. Einnig urðu viðmiðin að hafa verið á lífi
þegar viðkomandi tilfelli eignaðist barn eftir grein-
ingu. Þegar um fleiri en þrjú viðmið var að ræða fyrir
hvert tilfelli vom þau viðmið valin sem stóðu næst til-
fellinu í greiningar- og fæðingarári.
Upplýsingar um sjúklinga komu frá Krabbameins-
skrá Krabbameinsfélags Islands og upplýsingar um
barneignir voru fengnar úr Fæðingarskráningu á ís-
landi, Ættaskrá Krabbameinsskrárinnar og frá Erfða-
fræðinefnd Háskóla íslands.
Upplýsingar um stærð æxlis og eitlaíferð fengust
frá Rannsóknastofu Háskóla Islands í meinafræði.
í þeim tilfellum þar sem upplýsingar um æxlis-
stærð, holhandareitla- og fjarmeinvörp voru ónógar
var þeirra upplýsinga leitað í sjúkraskrám og enn-
fremur skoðuð sýnisgler ef æxlisstærð var áfram óviss.
Endapunktur rannsóknarinnar var dauði af völd-
um sjúkdómsins eða 31. desember 1998, eftir því hvor
dagsetningin kom á undan. Upplýsingar um dánar-
orsök fengust hjá Krabbameinsskrá Krabbameinsfé-
lags Islands og Hagstofu íslands.
Lifun var reiknuð samkvæmt Kaplan Meier að-
ferð og samanburður á lifun var gerður með Log
rank-prófi.
Leyfi til rannsóknarinnar var fengið hjá tölvu-
nefnd.
Table I. Distríbution of cases and controls according
to matching variables, given in percentages of the
total number ofcases and controls.
Cases Controls
% (n=14) % (n=33)
Tumour size (cm)
<2 57 61
> 2 < 5 29 33
> 5 14 6
Positive lymph nodes
No 64 61
Yes 29 30
Unknown 7 9
Year of diagnosis
1957-1970 57 52
1971-1987 43 48
Age at diagnosis
<37 50 48
38-45 50 52
ára með brjóstakrabbamein, þar af eignuðust 29
(3,5%) konur börn í kjölfarið.
Fyrir níu konur sem greindust fyrir 1950 voru
ónógar upplýsingar um stigun krabbameinsins. Fyrir
fjórar konur fundust engin viðmið og tvær voru
bamshafandi þegar þær greindust. Fyrir þau 14 tilfelli
sem eftir voru fundust uppfylltu 33 viðmið pörunar-
skilyrðin.
Miðgildi greiningaraldurs tilfellanna var 37 (27-
41) ár og miðgildi tímans sem leið milli greiningar og
fæðingar 43 (10-62) mánuðir.
Tvær konur greindust með æxli sem var stærra en
5 cm, fjórar á bilinu 2-5 cm og átta undir 2 cm. í þrem-
ur tilvikum þurfti að endurmeta sýnisgler til að finna
út æxlisstærð og tókst þannig að meta stærð æxlisins.
Þrjár konur höfðu eitlameinvörp en 10 voru án eitla-
meinvarpa. Fyrir eitt tilfelli var ekki hægt að komast
cases ofwomen diagnosed
with breast cancer who
later became pregnant and
33 breast cancer patients
who did not become
pregnant after diagnosis.
i
496 Læknablaðið 2000/86