Læknablaðið - 15.07.2000, Side 57

UMRÆÐA & FRÉTTIR / SAMEINING SJÚKRAHÚSA
það myndi ekki aðeins heyra læknadeild Háskóla ís-
lands heldur einnig námsbrautir í hjúkrun (sem varð
sjálfstæð deild 1. júlí síðastliðinn) og sjúkraþjálfun.
Auk þess yrði væntanlega skipulegt samstarf við heil-
brigðisvísindadeild Háskólans á Akureyri þar sem
kennd er hjúkrun og iðjuþjálfun og við Tækniskóla
Islands þar sem kennsla meinatækna og röntgen-
tækna fer fram.
Grundvöllur alls þessa starfs er viðhengi við lög
um Háskóla Islands sem sett voru í fyrra. Þar segir
meðal annars: „Innan tveggja ára frá gildistöku laga
þessara skulu menntamálaráðherra og heilbrigðis-
ráðherra hafa komið sér saman um reglur um starfs-
tengsl prófessora læknadeildar við heilbrigðisstofn-
anir. Þar til slíkt samkomulag hefur náðst skulu gilda
um það efni ákvæði 38. gr. laga um Háskóla íslands,
nr. 131/1990.“ Þessi endurskoðun hefur verið í gangi
og er á forræði stjórnvalda. Eins og ég sé þetta mun
þessi endurskoðun hafa mikil áhrif á allt ferlið.
Þetta er formlega hliðin og orð eru til alls fyrst.
Það er búið að lýsa yfir vilja til að stofna háskóla-
sjúkrahús og að það nafn hafi eitthvert innihald. Síð-
an geta menn velt því fyrir sér hvaða kröfur á að gera
til slíks sjúkrahúss. Þótt ekki sé neins staðar að finna
formlega yfirlýsingu um að sett skuli á fót heilbrigðis-
vísindadeild háskóla þá held ég að mér sé óhætt að
segja að sú hugmynd eigi sér víðtækan stuðning.
Sumir vilja gera þetta hratt, jafnvel á einu ári, þótt ég
efist nú um að það sé raunhæft. Hins vegar sé ég fyrir
mér að þegar fram líða stundir muni það verða slík
deild sem taki upp samstarf við sjúkrahúsið og að við
það verði til háskólasjúkrahús."
Vantar rannsóknarstefnu
- Þarf ekki að skilgreina mörkin milli klíníkur,
kennslu og rannsókna upp á nýtt í þessari nýju stofn-
un? Verður það ekki að vera á hreinu hvenær menn
eru að gera hvað?
„Jú, vandinn er sá að rannsóknarstefna spítalans
hefur í rauninni aldrei verið skilgreind. Rannsóknir
hafa byggst á áhugasömu fólki sem vill rannsaka
þetta eða hitt. Það er í sjálfu sér ágætt en það hefur
skort upp á samræmi milli rannsókna og fjármagns-
flæðis. Styrkveitingar frá Rannís og fleiri sjóðum hafa
runnið í verulegum mæli til starfsfólks á spítalanum
án þess að um það hafi gilt nein heildstæð stefna. Við
þetta bætist að læknadeildin hefur verið efnalega
vanbúin.
Það sem gera þarf er að reyna að finna út hversu
mikill hluti af rekstrarfé spítalans fer í rannsóknir og
hvað fer í klíníska starfsemi. Þetta hefur víða verið
gert erlendis og við gætum eflaust fundið einhver lík-
ön til að nota hér. Þar er mikill munur á milli spítala
og ég hef séð tölur sem sýna að hlutur rannsókna sé á
bilinu 3-25%. Á þessu getur verið mikill munur og
það er mikilvægt að vita hver hlutföllin eru hjá okkur.
En til þess að sýna hver hlutföllin eru hér á landi
þá er áætlað að rekstrarkostnaður spílalans sé tæp-
lega 20 milljarðar króna en rekstrarfé læknadeildar
er um 230 milljónir króna á ári. Klínísk kennsla
læknanema hefst á þriðja ári og stendur yfir í fjögur
ár og það er ljóst að stærstur hluti kostnaðarins við
hana fellur á spítalann, þótt læknadeild greiði laun
prófessora og annarra fastráðinna kennara. Þetta
hefur hins vegar aldrei verið reiknað út og ég veit
ekki hvort það er hægt með fullri nákvæmni. En við
þurfum að reyna að nálgast það hvernig kostnaður-
inn skiptist þó ekki væri til annars en að vita hvar
hver stendur.“
Gísli Einarsson fram-
kvœmdasljóri kennslu og
frœða á Landspítala
háskólasjúkrahúsi.
Grá svæði
- Kallar þetta ekki á það að vinnutími lækna sé betur
skilgreindur? Nú starfa margir læknar á mörgum víg-
stöðum í senn: sem sjúkrahúslæknar, kennarar og
jafnvel í rannsóknum í samstarfi við einkafyrirtæki
eða rannsóknarsjóði úti í bæ.
„Jú, það þarf að skilgreina rannsóknimar betur og
draga skarpari skil á milli gmnmannsókna, klínískra
rannsókna og annarra rannsókna sem geta verið þar
mitt á milli. Meginreglan ætti að vera sú að kostnaður
sem er umfram venjulegan klínískan kostnað spítalans
falli á styrktaraðila rannsóknarinnar. Sums staðar
erlendis er haldið mjög fast utan um þetta. Ef læknar
taka sýni sem eru umfram það sem réttlætist af sjúkra-
húsdvölinni þá verða þeir að greiða kostnað við þau af
rannsóknarfé. En svo eru til klínískar rannsóknir sem
hafa það markmið að rannsaka aðferðir sem spítalinn
beitir í klínísku starfi sínu. Þær rannsóknir er eðlilegt
að greiða af klínísku rekstrarfé sjúkrahússins."
- En það vilja alltaf verða til grá svæði þegar verið
Læknablaðið 2000/86 527