Læknablaðið - 15.07.2003, Síða 34

FRÆÐIGREINAR / BEINÞÉTTNI KVENNA
Table IV. Multivariable regression analysis among selected factors and BMD* in 70-
year-old lcelandic women.
6 95% Cl P R2 (%)
Lumbar spine R! = 0.130 Number of leisure walks per week -0.004 -0.01 - 0.004 0. 38 0.3
Number of other exercise sessions per week 0.01 0.001 - 0.02 0. 07 1.3
Lean mass 0.00001 0.000007 - 0.00002 0.00 8.7
Fat mass 0.004 0.0001 - 0.006 0.01 2.9
Femoral neck R2 = 0.168 Number of leisure walks per week 0.001 -0.003 - 0.006 0.57 0.1
Number of other exercise sessions per week 0.005 -0.002-0.02 0.15 0.9
Lean mass 0.000009 0.000006 - 0.00001 0.00 13.6
Fat mass 0.002 0.0005 - 0.003 0.01 2.6
Total hip R2 = 0.244 Number of leisure walks per week 0.003 -0.002 - 0.008 0.23 0.6
Number of other exercise sessions per week 0.006 -0.001 - 0.008 0.09 1.2
Lean mass 0.00001 0.000009 - 0.00002 0.00 18.3
Fat mass 0.004 0.002 - 0.006 0.00 6.4
Total body R2 = 0.148 Number of leisure walks per week -0.002 -0.007 - 0.002 0.37 0.3
Number of other exercise sessions perweek 0.008 0.002 - 0.01 0.01 2.5
Lean mass 0.000008 0.000006 - 0.00001 0.00 12.0
Fat mass 0.0007 -0.0008 - 0.002 0.37 0.3
* BMD: Bone Mineral Density.
Table V. Multivariable regression analysis among occupational activity (housework
included) and BMD* in 70-year-old lcelandic women.
P 95% Cl P
Femoral neck Occupational activity age 20-29 years -0.0069 -0.028 - 0.015 0.53
Occupational activity age 30-44 years -0.0063 -0.030 - 0.018 0.60
Occupational activity age 45-65 years -0.0022 -0.026 - 0.022 0.86
Current occupational activity -0.0150 -0.042 - 0.012 0.28
Lumbar spine Occupational activity age 20-29 years -0.0071 -0.041 - 0.027 0.68
Occupational activity age 30-44 years -0.0069 -0.045 - 0.031 0.72
Occupational activity age 45-65 years -0.0106 -0.049 - 0.028 0.59
Current occupational activity -0.0256 -0.069 - 0.018 0.25
Total hip Occupational activity age 20-29 years -0.0028 -0.026 - 0.022 0.85
Occupational activity age 30-44 years 0.0012 -0.025 - 0.028 0.93
Occupational activity age 45-65 years 0.0068 0.020-0.034 0.62
Current occupational activity 0.0027 -0.027 - 0.033 0.86
Total body Occupational activity age 20-29 years 0.0032 -0.017 - 0.023 0.75
Occupational activity age 30-44 years 0.0022 -0.020 - 0.024 0.85
Occupational activity age 45-65 years -0.0020 -0.024 - 0.020 0.86
Current occupational activity -0.0007 -0.026 - 0.025 0.96
Regression coefficients, confidence intervals (Cl) and p values were adjusted for body mass index, years
since menopause and duration of smoking.
* BMD: Bone Mineral Density.
sem mældir voru. Fyrir beinþéttni í lendhrygg og
heildarbeinagrind var tilhneiging til neikvæðrar
fylgni. Þetta eru svipaðar niðurstöður og Coupland
og samstarfsaðilar (23) fengu, þar sem neikvæð en
ómarktæk fylgni var milli fjölda og lengd gönguferða
og beinþéttni í hrygg. Hins vegar fundu umræddir
marktæka jákvæða fylgni milli gönguhraða og bein-
þéttni í lærhnútum og heildarbeinagrind. Hér ber að
geta um takmarkanir DEXA mælinga sem felast í því
að hjá eldri einstaklingum getur verið minna um
beingadda í liðbolum sem getur valdið falskri hækk-
un á beinþéttni í lendhrygg.
Því miður var hvorki spurt um lengd né ákefð
gönguferða kvennanna í okkar rannsókn. Hins vegar
voru aðeins 17 konur (6,9%) sem fannst hreyfing sín
vera erfið/svitnuðu, nokkuð sem mætti nota sem við-
mið um að ekki hafi verið gengið af mikilli ákefð.
íhlutunarrannsóknir á konum eftir tíðahvörf hafa
sýnt fram á að rösk ganga geti hægt á beintapi í lær-
legg en ekki lendhrygg (24, 25). Þegar öðrum æfing-
um sem gefa hærri gagnkrafta en ganga (til dæmis
skokki og tröppugangi) hefur verið bætt inn í þjálfun-
aráætlun hefur verið unnt að auka beinþéttni í lær-
leggshálsi, lendhrygg og heildarbeinagrind (26). Það
er því líklegt að ganga, jafnvel rösk ganga, veiti ekki
nægilegt álag til þess að hafa jákvæð áhrif á bein-
þéttnina á klínískt mikilvægustu stöðunum fyrir eldri
konur. I rannsókn okkar fannst hins vegar fylgni milli
fjölda gönguferða á viku og þess hversu mikla hæð
konurnar höfðu misst frá 25 ára aldri. Sams konar
niðurstöður hafa áður fengist i sama aldursflokki (27)
en ekki er útilokað að ástæður þessa kunni að vera
þær að konur sem hafa óþægindi af beinþynningu í
hrygg eru ef til vill síður líklegar til þess að stunda
mikla göngu.
Niðurstöður varðandi sambandið milli annarrar
hreyfingar en göngu og beinþéttni voru jákvæðar
fyrir heildarbeinagrind (p=0,01). Þar að auki var til-
hneiging til jákvæðrar fylgni milli annarrar hreyfing-
ar eingöngu og beinþéttni lendhryggs (p=0,07) og
nærenda lærleggs (p=0,09). Þetta samræmist niður-
stöðum annarra rannsókna þar sem líkamsþjálfun
hefur haft jákvæða fylgni við beinþéttni (9,11,12). Sú
staðreynd að konurnar í okkar rannsókn voru aðeins
spurðar um það hversu oft í viku þær stunduðu aðra
hreyfingu en göngu en ekki um hvers konar hreyf-
ingu, hve lengi og af hve mikilli ákefð, gerir túlkun
niðurstaðna erfiða. Þó má eins og áður ráða af svör-
um um hvort konunum fannst hreyfingin erfið/svitn-
uðu að ekki hafi verið um mikla ákefð að ræða. Aðr-
ar rannsóknarniðurstöður hafa gjarnan verið byggð-
ar á iðkunarskala sem byggður er á fjölda, lengd og
ákefð mismunandi æfinga á viku (9).
Afar fáar konur stunduðu hreyfingu mjög oft.
Meðalfjöldi gönguferða var innan við þrjár á viku og
meðalfjöldi annarrar líkamsþjálfunar var um einu
sinni í viku. Rúm tuttugu prósent kvennanna stund-
»
590 Læknablaðið 2003/89