Læknablaðið - 15.07.2005, Blaðsíða 25

FRÆÐIGREINAR / HRÖRNUN í AUGNBOTNUM
Mynd 4. Amsler-kort við ellihrömun.
ir þetta til varanlegs sjóntaps miölægt í sjónsviöi
sem sjúklingar upplifa sem gráan eða svartan blett
í miðju sjónsviðs. Svokallað Amsler-kort er notað
til að meta og greina aflögun á sjón. Það er rúðu-
strikað blað sem sjúklingurinn horfir á og sér þá
hvort línurnar eru beinar eða skakkar/bylgjóttar
(sjá mynd 4).
Við klíníska skoðun á augnbotnum sjást drusen
og litþekjubreytingar og flekkótt hrörnun í litþekju
og sjónhimnu við þurra hrörnun (Geographic
Atrophy), en við vota hrörnun (Exudative AMD)
sést bjúgmyndun og oft blæðing og útfellingar í
miðgróf, sjá myndir 5 og 6. Bjúgmyndunin er oft-
ast sú sem veldur aflögun á sjón.
Rannsóknaraðferðir
Full augnskoðun felur í sér nákvæma sjónmælingu,
þrýstingsmælingu og skoðun augnbotna í raufar-
lampa með vfkkuð sjáöldur. Á þennan hátt má
greina forstig sjúkdómsins og þurra rýrnun. Vota
hrörnun þarf að rannsaka nánar með æðamynda-
töku af augnbotnum. Til þess eru notuð tvenns-
konar skuggaefni, Fluroescein (flúrskímu) og
Indocyanine green, sjá myndir 7 og 8. Litarefni er
sprautað í æð og því næst teknar augnbotnamyndir
með stafrænni tækni. Á þennan hátt má skoða
æðanetið í sjónhimnu og choroid æðaþekjunni,
greina og skipuleggja meðferð.
Við greiningu á æðamyndunum má flokka æða-
net undir sjónhimnu í tvennt: Klassískt útlit með
vel afmarkaðan leka undir sjónhimnu sem birtist
snemma í myndaröðinni og (Occult) hulið útlit
sem er illa afmarkaður leki undir sjónhimnu sem
birtist seinna, sjá myndir 9 og 10. Við góð skilyrði
má greina tilfærandi æðastofna með Indocyanine
green skuggaefni og þannig ráðast beint að rótum
vandans. Ný tækni OCT (optical coherence tomo-
Mynd 5. Discoid ör-
myndun.
Mynd 6. Geografísk at-
rophy eða þurr rýrnun.
Mynd 7. Fluorescein œða-
myndataka afeðlilegum
augnbotni.
Mynd 8. ICG œðamynda-
taka afvotri ellihrörnun.
Læknablaðið 2005/91 593