Læknablaðið - 15.07.2005, Blaðsíða 15

FRÆÐIGREINAR / D-VÍTAMÍNBÚSKAPUR BARNA
Tafla II. D-vítamín inntaka ungbarna.
Meöal- Hundraöshlutar
Aldur n tal (pg) SD 5 10 25 50 75 90 95 RDS*
Allir 2 mán. 120 8,3 6,6 0,2 0,3 0,4 7,3 13,4 14,0 19,0
4 mán. 120 9,5 6,5 0,3 0,3 6,1 8,5 13,5 17,2 21,6
6 mán. 116 7,5 6,0 0,2 0,3 1,0 6,8 13,4 14,2 19,0 10,0
9 mán. 110 7,0 5,3 0,3 0,5 1,0 7,0 10,6 14,3 14,9 10,0
12 mán. 110 6,5 5,5 0,6 0,7 1,2 5,7 10,6 13,6 14,9 10,0
Strákar 2 mán. 58 6,8 6,3
4 mán. 59 8,4 6,2
6 mán. 57 6,7 5,9
9 mán. 57 6,5 4,8
12 mán. 53 6,3 5,12
Stelpur 2 mán. 62 9,7 6,7
4 mán. 61 10,6 6,5
6 mán. 59 8,3 6,0
9 mán. 53 7,6 5,8
12 mán. 57 6,7 5,9
*RDS er ekki gefiö fyrir 0-6 mánaða börn, en samkvæmt NNR er æskilegt að ungbörnum, 4 vikna og eldri, sé gefið 10 pg/dag af D-vítamíni (2).
RDS - Ráðlagöur dagsskammtur. NNR - Nordic nutrition recommendations - Norrænar ráðleggingar um næringarefni.
að skrá sérstaklega gerð eða tegund matar, að láta
fylgja skráningunni uppskriftir af heimatilbúnum
réttum og að skrá alla drykkjar- og vítamíninntöku.
Dagmæðrum, leikskólakennurum og grunnskóla-
kennurum var einnig leiðbeint eftir atvikum. Á
Stór-Reykjavíkursvæðinu voru fjölskyldur þátttak-
enda heimsóttar og þeim leiðbeint um framkvæmd
rannsóknarinnar, en fjölskyldur þátttakenda annars
staðar á landinu fengu skriflegar leiðbeiningar, auk
þess sem upplýsingar voru veittar símleiðis.
Útrcikningar næringarefna
Útreikningar í rannsókn á mataræði íslenskra ung-
barna og rannsókn á mataræði tveggja ára barna
voru unnir í Comp-Eat-Nutrition System (Carlson
Bengston Consultants Ltd, London). Upplýsingar
um ungbarnafæði voru fengnar frá framleiðanda.
íslenski gagnagrunnurinn um næringarefnainnhald
(Rannsóknarstofnun Landbúnaðarins) var megin-
undirstaða útreikninganna, auk gagnagrunna frá
Danmörku (Levnedsmiddeltabeller 1989, Stor-
kpkkencentret Levnedsmiddelstyrelsen), Svíþjóð
(Livsmedelstabell, Statens Livsmedelsverk), Bret-
landi (The Composition of Foods, McCance
and Widdowson, Royal Society of Chemistry)
og USA ( USDA Nutrient Laboratory: USDA
Nutrient Database for Standard Reference). D-
vítamín í brjóstamjólk var reiknað út frá magni
brjóstamjólkur og breski gagnagrunnurinn lagður
til grundvallar við ákvörðun á D-vítamíninni-
haldi í brjóstamjólkinni. í rannsókn á mataræði
sex ára barna voru útreikningar unnir í forriti
Manneldisráðs; ICEFOOD. Tveir gagnagrunnar
Tafla III. Inntaka lýsis og AD dropa hjá ungbörnum og börnum.
Aldur AD dropar Lýsi AD-dropar og/eöa lýsi
2 ja mánaða 61% i% 62%
4 ra mánaða 67% 3% 68%
6 mánaða 52% 13% 65%
9 mánaða 25% 45% 67%
12 mánaða 7% 42% 49%
2ja ára 60%
6 ára 40%
voru undirstaða þeirra útreikninga; íslenski gagna-
grunnurinn um efnainnihald matvæla (ÍSGEM)
og gagnagunnur Manneldisráðs um samsetningu
algengra rétta og skyndibita á íslenskum markaði.
Niðurstöður
Matarœði íslenskra ungbarna
Tafla II sýnir að meira en fjórðungur ungbarnanna
fékk ekki helming af RDS og stór hluti þess hóps
náði ekki skilgreindum lægri mörkum D-vítamín-
inntöku (2,5 pg/dag). Dreifing á neyslu var mjög
mikil þar sem hún náði frá 0,2 pg/dag upp í meira
en 23 pg/dag á fyrsta æviárinu.
í töflu III koma fram upplýsingar um inntöku
barnanna á lýsi og AD dropum og þar má sjá að
milli 60 og 70% barnanna tóku inn D-vítamín á
fyrsta ári. Við 12 mánaða aldur lóku tæplega 50%
barnanna inn lýsi eða AD dropa og fengu þessi
börn að meðaltali 10,4 pg/dag af D-vítamíni í sínu
fæði. Börnin sem ekki tóku lýsi eða AD dropa
fengu umtalsvert lægra magn D-vítamíns úr sínu
fæði, eða að meðaltali 2,7 pg/dag.
Læknablaðið 2005/91 583