Læknablaðið - 15.07.2005, Blaðsíða 47

UMRÆÐA & FRÉTTIR / LÆKNINGAMINJASAFN
fyrir meira en 2000 árum og enn er þörf á að ítreka
það”. I Legene og samfundet (Oslo 1986) segir
0vind Larsen, fyrrverandi prófessor í félagslækn-
isfræði í Osló, að eitt mikilvægasta hlutverk læknis-
ins sé og hafi verið hið samfélagslega. Læknar beri
fyrst og fremsl skyldur til þess að gera samfélagið
betra og heilsusamlegra með orðunt og athöfnum
byggðunt á læknisfræðilegri þekkingu. Það sé ekki
þeirra að reisa minnismerki og gunta af fortíðinni
heldur láta verkin tala.
í umsjón annarra aðila en heilbrigðisstétta. Vitund Nesstofa til Itœgri, hús
unt heilbrigt líferni nær til margra ólíkra þátta og lyfjafrœðinga til vinstri.
er ekki eingöngu á forræði og ábyrgð einstakra Ljósm. -ÞH.
fagstétta heilbrigðisgeirans heldur einnig einstak-
linganna sjálfra og samfélagsins í heild.
Með því að skilgreina hlutverk Nesstofu og
næsta nágrennis, þar á nteðal Lyfjafræðisafns
og hugsanlega sérstaks Lækningaminjasafns, á
þessum forsendum og tengja starfsemina við
fræðslu- og upplýsingamiðstöð unt heilbrigðis-
mál fyrir almenning væri arfi Jóns Steffensen
vel varið. Ástæða væri til að hafa samvinnu við
Það er með þessari nálgun sem hægt er að svara
spurningunni um læknaminjasafn við Nesstofu
játandi. Með því að standa að rekstri og uppbygg-
ingu fræðslu- og niinjaseturs unt lieilbrigðisniál í
nútíð og fortíð í eða við Nesstofu, í sanivinnu við
lleiri aðila, væri Læknafélag íslands að standa
undir þessum samfélagslegu skylduni og halda á
lofti merki íslcnskra lækna allt frá dögum Hrafns
Svcinbjarnarsonar. Fræðslu- og minjasetur unt heil-
brigðismál sem setti ntanneskjuna í öndvegi gæti
þjónað skólurn, stofnunum og öllunt almenningi
að því gefnu að það væri byggt upp í tengslum við
þessa aðila og markmiðin væru skýr. Fræðslu unt
heilbrigðismál hefur ætíð verið vel tekið á íslandi
og hún hefur mjög líklega haft meiri áhrif til bættr-
ar heilsu landsmanna en beinar læknisaðgerðir.
Áhersla á fræðslu unt heilbrigðismál hefur frá fyrstu
tíð ráðist af því viðhorfi að njóti maðurinn réttrar
fræðslu taki hann skynsamlegar ákvarðanir og líf
hans beinist inn á æskilegar brautir. Heilbrigðismál
verður að skoða í víðum skilningi og tengja við sam-
félag nútímans. Ekki ntá gleyma því að lengi vel var
læknisfræði nátengd náttúrufræði og þar með um-
hverfismálum, og enn í dag er fjölmargt í daglegu
lífi sem á sér heilbrigðisfræðilegar forsendur en er
ýmsar stofnanir eins og Landlæknisembættið,
Lýðheilsustöð, ÍSÍ og fyrirtæki, auk fagfélaga heil-
brigðisstétta og áhugafélög sem tengjast viðfangs-
efninu. Væntanlega þarf að byggja hús í nágrenni
Nesstofu og þar yrðu að sjálfsögðu geymdar minjar
úr heilbrigðissögunni en fyrst og fremst væri þar
safn þekkingar og miðstöð miðlunar um heilbrigð-
ismál eins og var hjá Bjarna Pálssyni við upphaf
íslenskrar heilbrigðisþjónustu fyrir tæpum 250
árurn síðan.
Danir styrkja Nesstofu
Endurbygging Nesstofu stendur nú yfir
og er unnið að því að gera upp þann hluta
hússins sem skilinn var eftir á sínunt tíma.
Þar er um að ræða íbúð fyrsta landlækn-
isins í austurhluta hússins ásamt loftinu.
Gert er ráð fyrir að endurbyggingunni
ljúki í árslok 2006. Framkvæmdaáætlun
hljóðar upp á liðlega 20 milljónir króna
og hlotnaðist Þjóðminjasafninu danskur
styrkur til að kosta endurbygginguna.
Styrkurinn nemur tveimur milljónum
danskra króna sem samkvæmt gengi
dagsins eru 21.400.000 íslenskar krónur.
Hann kentur frá einunt gildasta menning-
arsjóði Danmerkur, Augustinerfonden,
og er nokkur saga að segja frá þvf
hvernig styrkveitinguna bar að. Þannig
var að á síðastliðnu hausti hafði danski
læknirinn Povl Riis samband við Tómas
Árna Jónasson fyrrverandi formann
Læknafélags íslands og skýrði honurn frá
samræðum sem hann hafði átt við stjórn-
armenn í Augustinerfonden. Povl er
ráðgjafi stjórnarinnar á sviði heilbrigð-
isrnála og eftir einn fundinn var farið að
spjalla sarnan. Talið barst þá að göntlu
steinhúsunum sem Danakóngur lét reisa
á Islandi á 18. öld og kom í ljós að stjórn-
armenn þekktu til þeirra. Höfðu þeir
áhuga á að stuðla að varðveislu þessara
húsa þar sem þau væru hluti af sögu
danska nýlenduveldisins.
íslandsvinurinn
Povl Riis gerir það
ekki endasleppt
við íslenska menn-
ingu.
Tórnas sendi Povl nánari upplýsingar
um Nesstofu og fékk þau skilaboð til baka
að sjóðsstjórnin hefði sýnt því áhuga að
styrkja endurbygginguna. Þeir Tómas og
Sigurbjörn Sveinsson formaður LI gengu
þá á fund Margrétar Hallgrímsdóttur
þjóðminjavarðar og greindu henni frá
þessunt áhuga. Hún sendi umsókn til
sjóðsins og svo fór að stjórnin ákvað að
styrkja endurbygginguna með þeirri fjár-
hæð sent Þjóðminjasafnið áætlaði að hún
myndi kosta. -ÞH
Læknablaðið 2005/91 615