Læknablaðið - 15.09.2008, Blaðsíða 11

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
/
Ahrif eðlilegrar fæðingar
á súrefnisflutning til fósturs
Þórður
Þórkelsson12
nýburalæknir
Anton Örn
Bjarnason2
læknir
Hildur
Harðardóttir2’3
fæðinga- og
kvensjúkdómalæknir
Aðalbjörn
Þorsteinsson24
svæfinga- og
gjörgæslulæknir
Ásgeir
Haraldsson12
barnalæknir
Atli
Dagbjartsson12
nýburalæknir
Lykilorð: súrefnisflutningur,
eðlileg fæðing, valkeisaraskurður,
nýburar.
'Barnaspítali Hringsins,
Landspítala,
2læknadeild HÍ,
3kvennadeild Landspítala,
“svæfinga- og
gjörgæsludeild Landspítala.
Fyrirspurnir og bréfaskipti:
Þórður Þórkelsson,
Barnaspítala Hringsins,
Landspítala Hringbraut, 101
Reykjavík.
Sími: 543-1000, bréfsími:
543-3021.
thordth@landspitali.is
Ágrip
Tilgangur: Að kanna áhrif eðlilegrar fæðingar á
súrefnisflutning til fósturs.
Tilfelli og aðferðir: Rannsökuð voru 50 börn sem
fæddust með eðlilegri fæðingu og til viðmið-
unar 50 böm sem fæddust með valkeisaraskurði.
Mældir voru í naflastrengsblóði (bláæð og slagæð)
þættir sem segja til um súrefnisflutning til fóst-
ursins, það er: sýrustig blóðs (pH), hlutþrýstingur
súrefnis (pO,) og koltvísýrings (pCO,), súrefn-
ismettun blóðrauða (S02), súrefnisinnihald blóðs,
umframbasi, mjólkursýra, erythrópóíetín, kjörnuð
rauð blóðkorn og blóðrauði.
Niðurstöður: Ekki var marktækur munur á
súrefnisinnihaldi bláæðablóðs milli hópanna.
Hins vegar var súrefnisinnihald slagæðablóðs
marktækt lægra hjá börnunum sem fæddust með
valkeisaraskurði en hjá þeim sem fæddust eðlilega
(p<0,001). Börnin sem fæddust eðlilega voru með
marktækt lægra pH (p<0,001), minni umfram-
basa (p<0,001), hærri styrk mjólkursýru (p<0,001),
hærri styrk erythrópóíetíns (p=0,01), fleiri kjörnuð
rauð blóðkorn (p=0,004) og hærri þéttni blóðrauða
(p=0,002) í bláæðablóði en bömin sem fæddust
með valkeisaraskurði. pH var marktækt lægra
(p<0,001) og styrkur mjólkursýru hærri (p<0,001) í
slagæðablóði en bláæðablóði í báðum hópunum.
Ályktanir: (1) Eðlileg fæðing hefur í för með sér
skerðingu á súrefnisflutningi til fósturs sem veld-
ur blóðsýringu og örvun á blóðmyndandi vefi. (2)
Lækkun á súrefnisinnihaldi slagæðablóðs fósturs
er meiri við valkeisaraskurð en við eðlilega fæð-
ingu. (3) Við mat á blóðsýringu hjá barni eftir fæð-
ingu er pH og styrkur mjólkursýru í slagæðablóði
áreiðanlegri en í bláæðablóði.
Inngangur
Við eðlilega fæðingu verður skerðing á flutningi
súrefnis til fósturs, þar sem reglulegir samdættir
legsins draga úr blóðflæði til fylgju (1). Fóstrið
bregst við með aukinni framleiðslu katekólamína,
einkum noradrenalíns, sem dregur úr blóðflæði
til líffæra með tiltölulega litla súrefnisþörf, en
blóðflæði helst óbreytt og eykst jafnvel til heila,
hjarta og nýrnahettna, þar sem súrefnisþörfin
er mikil (2). Þessar lífeðlisfræðilegu breytingar
Þórkelsson Þ, Bjarnason AÖ, Haröardóttir H, Þorsteinsson A, Haraldsson Á, Dagbjartsson A
The effects of normal vaginal delivery on oxygen transport to the fetus
Objective: To evaluate the effects of normal vaginal
delivery (NVD) on oxygen transport to the fetus.
Study group and methods: Fifty newborn infants born by
NVD and as a control group 50 infants born by elective
Cesarean section (ECS) were studied. Factors reflecting
oxygen transport to the fetus were measured in venous
and arterial cord blood: pH, partial pressure of oxygen
(p02) and carbon dioxide (pC02), oxygen saturation
(S02), blood oxygen content, base deficit, and lactic
acid concentrations, erythropoietin concentrations,
number of nucleated red blood cells and haemoglobin
concentrations.
Results: There was no significant difference in venous
blood oxygen content between the two groups of infants.
However, arterial blood oxygen content was significanlty
lower in the infants born by ECS than in those born by
NVD (p<0.001). Infants born by NVD had significantly lower
pH (p<0.001), greater base deficit (p<0.001), higher lactic
acid (p<0.001) and erythropoietin concentrations (p=0.01),
more nucleated red blood cells (p=0.004), and higher
hemoglobin concentrations (p=0.002) in venous blood than
in the infants born by ECS. pH was lower (p<0.001) and
lactic aicid concentrations were higher (p<0.001) in arterial
blood than venous blood in both groups of infants.
Conclusions: (1) NVD causes reduction in oxygen
transport to the fetus, resulting in acidosis and stimulation
of blood forming tissues. (2) ECS is associated with more
reduction in umbilical arterial cord blood oxygen content
than NVD. (3) When evaluating acidosis in newborns after
delivery it is more reliable to measure pH and lactic acid
concentrations in arterial rather than venous cord blood.
Keywords: oxygen transport, vaginal delivery, cesarean section,
neonates.
Correspondence: Pórður Þórkelsson, thordth@landspitali.is
LÆKNAblaðið 2008/94 583