Læknablaðið - 15.09.2008, Blaðsíða 12

■ FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
Tafla I. Samanburöur á klínískum þáttum milli hópanna tveggja.
Eðlileg fæðing Valkeisaraskurður p-gildi
Aldur móður (ár) 28,9 ± 5,0 31 ±4,8 0,03
Meðgöngulengd (vikur/dagar) 39 v. 6 d. ± 9 d. 39 v. 1 d. ± 5 d. 0,008
Kyn (drengir/stúlkur) 24/26 23/27 0,8
Fæðingarþyngd (g) 3782 ± 476 3703 ±484 0,4
Lengd (cm) 52,0 ± 1,7 50,9 ±1,7 0,002
Höfuðummál (cm) 35,8 ± 1,2 36,2 ±1,2 0,12
Apgar 1 mínúta 8(5-10) 8 (7-10) 0,1
Apgar 5 mínútur 9(7-10) 9 (8-10) 0,7
í blóðið veldur fjölgun á óþroskuðum rauðum
blóðkomum í blóði, einkum kjömuðum rauðum
blóðkomum (normoblasts, erythroblasts) (8).
Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna
áhrif eðlilegrar fæðingar á súrefnisflutning til
fósturs með því að mæla í naflastrengsblóði þá
þætti sem segja til um súrefnisflutninginn. í þeim
tilgangi voru annars vegar rannsökuð börn sem
fæddust eðlilega og hins vegar til viðmiðunar
börn sem fæddust með valkeisaraskurði.
Tilfelli og aðferðir
Mynd. Sýru-basavægi og
þættir sem segja til um súr-
efnisflutning tilfósturs,
mældir í naflastrengsblóði
barna semfæddust með
eðlilegri fæðingu eða með
valkeisaraskurði.
minnka líkur á líffæraskemmdum af völdum súr-
efnisþurrðar, einkum þegar fóstrið verður fyrir
fósturköfnun (asphyxia perinatalis) (3).
Þegar skerðing verður á flutningi súrefnis til
vefja geta frumur þeirra þurft að grípa til loft-
firrðra efnaskipta til myndunar á ATP (adenos-
ine triphosphate). Þá eykst þéttni mjólkursýru í
vefjum og blóði sem veldur því að sýrustig blóðs
(pH) lækkar (4). Því hefur pH blóðs verið notað
sem óbeinn mælikvarði á súrefnisþurrð í vefjum.
Þannig hefur mæling á sýrustigi í blóði sem tekið
er úr hársverði verið notað til að meta ástand fóst-
urs í fæðingu og sýrustig blóðs sem tekið er úr
naflastreng eftir fæðingu notað til að meta alvar-
leika fósturköfnunar (5).
Langvinn skerðing á súrefnisflutningi til vefja
eykur framleiðslu erythrópóíetíns í nýrum sem
örvar blóðmyndandi vefi til að framleiða rauð blóð-
kom sem eykur þéttni blóðrauða í blóði og bætir
þannig súrefnisflutningsgetu þess (6, 7). Aukin
framleiðsla rauðra blóðkorna og losun þeirra út
Rannsóknin var framskyggn samanburðarrann-
sókn á 50 börnum sem fæddust með eðlilegri fæð-
ingu og 50 börnum sem fæddust með fyrirfram
ákveðnum valkeisaraskurði, sem gerður var áður
en móðirin fór sjálf í fæðingu. Öll börnin í rann-
sókninni voru fullburða (meðgöngulengd >37
vikur samkvæmt ómskoðun sem gerð var fyrir
20 vikna meðgöngu) og fæddust á kvennadeild
Landspítala. Börn mæðra sem reyktu, voru með
meðgöngueitrun, háþrýsting eða sykursýki á með-
göngunni voru útilokuð frá rannsókninni. Böm
sem voru með Apgar <6 við 5 mínútur voru einnig
útilokuð frá rannsókninni. Öll börnin voru einbur-
ar, heilbrigð að sjá við fæðingu og án þekktra
fæðingagalla. Þyngd, lengd og höfuðummál
barnanna var mælt innan tveggja klukkustunda
frá fæðingu.
Eftir fæðingu voru settar æðatengur á nafla-
strenginn og 15-20 sm langur bútur af strengum
fjarlægður til sýnatöku. Tímalengd milli fæðingar
barnsins og þess hvenær búturinn var tekinn var
ekki stöðluð í rannsókninni, né eru ákveðnar verk-
Bláædablód
Fylgja
Eólileg fsðing Valkeisara- skuróur p-gildi
pH 7.30 + 0,09 7.36+0,04 <0.001
pCOz (mmHg) 42.7 + 10.7 42,5 + 5.0 0.9
pO2 (mmHg) 30.3 + 7,2 27.6+5.5 0.04
SO2 (%) 60.9 + 16,2 62.7 + 13.8 0.6
Surefnisinníhald* 13,5+3.4 13.1 +3.1 0.3
Umframbasi (mmol/L) -5,9+ 3.7 - 1.4 + 1.7 <0.001
Mjólkursýra (mmol/L) 4,5+ 1.7 1.9 + 0.7 <0.001
Erythrópóietin (mmól/L) 28,8 (8.5-214) 21.7 (8.8-52) 0.01
Kjörnuó rauóblóókorn'* 1110 (0-9842) 513 (126-1836) 0.004
Blóórauói (g/L) 156 + 13 149 + 12 0,002
Fóstur
Slagædablóó
Eólileg fæóing Valkeisara- skuróur p-gildi
pH 7.18+0.09 7.29 + 0.05 <0.001
pCOa (mmHg) 57,9 + 11.5 54.5 + 5.9 0.1
PO2 (mmHg) 21.7+7.9 14.2 + 3.9 <0.001
SO2 (%) 36,2 + 15.8 22.6+10,6 <0.001
Súrefnisinnihald* 7.8+3.2 4.7+2.4 <0.001
Umframbasi (mmol/L) -8.4+ 4.6 -1.6 + 2.3 <0.001
Mjólkursýra (mmol/L) 5.3 + 1.6 2.4 + 0.9 <0.001
SO2 mismunur (%)*** 24,9 + 17.4 39.8+11.8 <0.001
Súrefnisinnihald blóós: ml súrefnis / 100 ml blóös
Kjörnuó rauö blóókorn: x 1000 / L
S02 mismunur: Mismunur S02 í slagæóablóði annars vegar
og bláæðablóói hins vegar
584 LÆKNAblaðið 2008/94