Læknablaðið - 15.09.2008, Blaðsíða 14

■ FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
ekki marktæk fylgni milli styrks erythrópóíetíns
og þéttni blóðrauða í blóði barnanna sem fæddust
eðlilega (R=0,05; p=0,12), eða barnanna sem fædd-
ust með valkeisaraskurði (R=0,02; p=0,4).
Börnin sem fæddust eðlilega voru með mark-
tækt lægra pH, minni umframbasa (base excess)
og hærri styrk mjólkursýru í bláæða- og slag-
æðablóði, en börnin sem fæddust með valkeisara-
skurði (mynd 1).
Það var marktæk neikvæð fylgni milli pC02
og pH í bláæðablóði og slagæðablóði hjá börn-
unum sem fæddust eðlilega (R=0,69; p<0,001 og
R=0,28; p<0,001) og hjá börnunum sem fæddust
með valkeisaraskurði (R=0,69; p<0,001 og R=0,41;
p<0,001). Einnig var marktæk neikvæð fylgni
milli styrks mjólkursýru og pH í bláæðablóði og
slagæðablóði hjá börnunum sem fæddust eðlilega
(R=0,27; p=0,002 og R=0,19; p=0,01) og hjá börn-
unum sem fæddust með valkeisaraskurði (R=0,63;
p<0,001 og R=0,51; p<0,001).
Það var marktæk jákvæð fylgni milli
styrks mjólkursýru í slagæðablóði og styrks
erythrópóíetíns hjá börnunum sem fæddust
eðlilega (R=0,19; p=0,02), en ekki hjá börnunum
sem fæddust með valkeisaraskurði (R=0,002;
p<0,99). Einnig var marktæk jákvæð fylgni milli
styrks mjólkursýru í slagæðablóði og fjölda
kjarnaðra rauðra blóðkorna hjá börnunum sem
fæddust eðlilega (R=0,24; p=0,007), en ekki hjá
börnunum sem fæddust með valkeisaraskurði
(R=0,001; p<0,96).
Samanburður á þáttum sem segja til um súrefnisflutn-
ing tilfósturs og á sýru-basavægi íslagæðablóði annars
vegar og bláæðablóði hins vegar.
p02 og SO, voru marktækt lægri og súrefnismagn
minna í slagæðablóði en í bláæða blóði hjá hóp-
unum tveimur (tafla II).
Sýrustig blóðs var marktækt lægra og styrkur
mjólkursýru hærri í slagæðablóði en í bláæðablóði
hjá báðum hópunum (tafla II). Umframbasi var
marktækt minni í slagæðablóði hjá börnunum sem
fæddust eðlilega, en ekki hjá þeim sem fæddust
með valkeisaraskurði.
Umræða
Meginmarkmið rannsóknarinnar var að kanna
áhrif eðlilegrar fæðingar á súrefnisflutning til fóst-
urs. í þeim tilgangi var reiknað út súrefnismagn
blóðs í naflastrengsbláæð hjá börnum sem fæðst
höfðu eðlilega og til viðmiðunar hjá bömum sem
fæðst höfðu með valkeisaraskurði. Reyndist súr-
efnisinnihald bláæðablóðs í hópunum tveimur
vera sambærilegt. Hins vegar var þéttni mjólk-
ursýru hærri í blóði bamanna sem fæddust
eðlilega sem bendir til að skerðing hafi orðið á
súrefnisflutningi til þeirra í fæðingunni.
Styrkur erythrópóíetíns og fjöldi kjarnaðra
rauðra blóðkorna var marktækt hærri hjá börnun-
um sem fæddust eðlilega. Jafnframt var marktæk
jákvæð fylgni milli styrks mjólkursýru í slagæða-
blóði annars vegar og þéttni erythrópóíetíns og
fjölda kjarnaðra rauðara blóðkorna hins vegar hjá
börnunum sem fæddust eðlilega, en ekki hjá börn-
unum sem fæddust með valkeisaraskurði. Þessar
niðurstöður styðja enn frekar að skerðing verði
á súrefnisflutningi til fósturs í eðlilegri fæðingu.
Ástæðan er líklegast sú að reglulegir samdrættir
legsins sem eiga sér stað í eðlilegri fæðingu valda
tímabundinni skerðingu á loftskiptum í fylgju (1).
Hins vegar virðast loftskipti í fylgju hafa verið
nánast eðlileg á þeirri stundu sem barnið fæddist
og blóðsýni voru tekin, þar sem pO, bláæðablóðs
í báðum hópunum var svipað og p02 er í bláæða-
blóði í naflastreng fósturs undir lok eðlilegrar
meðgöngu áður en fæðing hefst, sem er um það
bil 28 mmHg (10).
Aðrar sambærilegar rannsóknir styðja nið-
urstöður þessarar rannsóknar að skerðing verði
á súrefnisflutningi til fósturs í eðlilegri fæðingu.
Hafa þær sýnt fram á lægra pH, hærri styrk mjólk-
ursýru og fleiri kjörnuð blóðkorn í blóði barna sem
fæðast með eðlilegri fæðingu en þeirra sem fæðast
með valkeisaraskurði (5, 11, 12). Hins vegar hafa
ekki allar rannsóknir sýnt fram á að eðlileg fæð-
ing hafi í för með sér aukinn styrk erythrópóíetíns
í blóði barnanna (13, 14). Eftir því sem við best
vitum hefur sambærileg rannsókn ekki verið gerð
þar sem allir þeir þættir sem mældir voru í þessari
rannsókn eru mældir í einni og sömu rannsókn-
inni.
Hlutþrýstingur súrefnis í bláæðablóði var
heldur lægri hjá börnunum sem fæddust með
valkeisaraskurði, en hins vegar voru S02 og súr-
efnismagn í bláæðablóði sambærileg hjá báðum
hópunum. Ástæðan er líklegast sú að pH í
bláæðablóði hjá börnunum sem fæddust með val-
keisaraskurði var hærra en þeirra sem fæddust
með eðlilegri fæðingu, en þekkt er að hækkun pH
veldur hliðrun á súrefnis-blóðrauða frátengikúrf-
unni (oxygen-hemoglobin dissociation curve) til
vinstri, sem veldur aukinni bindingu súrefnis við
blóðrauða (1).
Meginástæða þess að börn sem fæddust með
valkeisaraskurði voru valin sem viðmiðunarhóp-
ur er sú að fæðing var ekki hafin hjá mæðrum
þeirra og gengum við út frá því að blóðflæði um
fylgju hjá þeim hafi verið eðlilegt. Þess ber þó
að geta að blóðþýstingsfall hjá móður, til dæmis
vegna mænudeyfingar eða blæðingar í aðgerð-
inni, getur minnkað blóðflæði til fylgju og valdið
586 LÆKNAblaðið 2008/94