Læknablaðið - 15.07.2009, Blaðsíða 31

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKN
Árangur endurlífgunatilrauna
Eins og áður sagði var þörf á endurlífgunartilraun
hjá inniliggjandi sjúklingum á Landspítala í 80
tilvikum (tafla I). Endurlífgunartilraunir báru
árangur hjá 55 (69%) af þessum 80 sjúklingum
(tafla II). Endurlífgunartilraunin taldist árangurs-
rík ef sjúklingurinn sýndi annaðhvort merki um
blóðflæði eða komst lifandi á gjörgæslu. Ekki
reyndust vera til fullnægjandi upplýsingar um 13
sjúklinga sem farið höfðu í hjartastopp til að meta
afdrif þeirra en af þeim 67 sjúklingum þar sem
upplýsingar voru fyrir hendi útskrifuðust 22 (33%)
(tafla III) þeirra af sjúkrahúsinu. Þegar árangur
af endurlífgun eftir hjartastopp á sjúkrahúsi er
skilgreindur samkvæmt Utstein-staðli er miðað
við þá sem náðu að útskrifast.
Kynjaskipting og aldur
Karlar voru í meirihluta (63%) þeirra sem fóru í
hjartastopp en ekki var þó munur á lifun karla og
kvenna í rannsókninni. Miðgildi aldurs hópsins
var 74 ár en aldursbilið var 21-92 ára (tafla I).
Miðgildi aldurs þeirra sem lifðu af hjartastopp var
73 ár en þeirra sem dóu 80,5 ár (p=0,03, tafla II).
Miðgildi aldurs þeirra sem lifðu til að útskrifast
af sjúkrahúsinu var 68,5 (34-79) ár en þeirra sem
dóu síðar í legunni þrátt fyrir árangursríka endur-
lífgun í upphafi var 76 (21-92) ár (p=0,002) (tafla
III). Af 22 sjúklingum sem voru áttræðir eða
eldri náði enginn að útskrifast en fullnægjandi
upplýsingar vantaði fyrir fjóra.
Grunnendurlífgun og tímalengd
endurlífgunartilrauna
Starfsfólk á deildum hóf grunnendurlífgun í
44 af 61 tilfelli (72%), þar sem upplýsingar um
slíkt voru skráðar, áður en endurlífgunarteymið
kom á staðinn (tafla I). Grunnendurlífgun var
frekar framkvæmd ef hjartstopp átti sér stað á
dagvinnutíma en á öðrum tíma. Ekki var munur
á lifun sjúklinga eftir því hvort grunnendurlífgun
var veitt eða ekki (tafla II og tafla III). Miðgildi
tímalengdar endurlífgunartilrauna hjá þeim sem
fengu merki um blóðflæði á ný eða komust lifandi
á gjörgæsludeild var 15 (bil 1-70) mínútur en
þeirra sem ekki lifðu 14,5 (1-120) mínútur (p=0,69,
tafla II).
Lifun eftir hjartastopp á dagvinnutíma
og utan hans
Lifun var skoðuð sérstaklega eftir því hvort
hjartastoppið átti sér stað á milli klukkan 8 og
16 eða utan hefðbundins vinnutíma. Hvort
hjartastopp átti sér stað milli klukkan 8 og 16
hafði ekki áhrif á hvort sjúklingar lifðu (64%)
eftir endurlífgunartilraunina eða dóu (71%)
Tafla III. Útskrift af Landspítala.
Útskrifuðust Létust p-giidi
Heildarfjöldi (n=67) 22 (33%) 45 (67%)
Staðsetning (n=67)
- Hjartadeild 12 14 0,07
- Almenn deild 10 31
Kyn (n=66)
- Karlar 13 27 0,86
- Konur 9 17
Upphafstaktur (n=67)
- Sleglatakttruflanir 9 9
- Rafleysa og rafvirkni án dæluvirkni 4 29 0,002*
- Annað/óþekkt 9 7
Grunnendurlífgun fyrir komu teymis (n=61)
- Ekki beitt 3 12 0,11
- Beitt 19 25
Tími dags (n=67)
- Dagvinna (8-16) 12 12 0,02
- Utan dagvinnu (16:01-7:59) 10 33
Aldur (ár) (n=66) miðgildi 68,5 (34-79) 76(21-92) 0,002
Lengd endurlífgunar (mín) (n=62) miðgildi 20 (1-70) 14(1-120) 0,67
' Aðeins borin saman lifun þeirra sem höfðu sleglahraðtakt á móti rafleysu eða rafvirkni án dælivirkni.
(p=0,54) (tafla II). Lifun til útskriftar var hins
vegar marktækt betri ef hjartastoppið átti sér
stað á milli klukkan 8 og 16 (50%) heldur en utan
þess tíma (23%) (p=0,02) (tafla III). Þeir sem fóru
í hjartastopp á hjartadeildum höfðu tilhneigingu
til að lifa fremur fram að útskrift (46%) en þeir
sem fóru í hjartastopp á öðrum deildum (24%) en
sá munur reyndist ekki tölfræðilega marktækur
(p=0,07).
Árangur endurlífgunar með hliðsjón af upphafstakti
Sleglatif eða sleglahraðtaktur voru upphafstaktar
hjá samtals 22 (26%) sjúklingum og hjá nær
öllum, 21 (95%) bar endurlífgun árangur. Níu
af 18 (50%) þar sem upplýsingar voru um afdrif
náðu að útskrifast. Rafleysa eða rafvirkni án
dæluvirkni voru skráðir upphafstaktar við komu
endurlífgunarteymis hjá 37 sjúklingum (46%).
Endurlífgun tókst hjá 18 (50%) (p=0,001, miðað
við sleglahraðtakt og sleglatif) þeirra en aðeins
fjórir (11%) (p=0,002, miðað við sleglahraðtakt
og sleglatif) náðu að útskrifast. Algengara var að
sjúklingar sem fóru í hjartastopp á hjartadeildum
væru með sleglatif eða sleglahraðtakt (45%) en á
öðrum deildum (13%) (p=0,03).
Umræða
Þessi samantekt er sú fyrsta þar sem skoðaður
er árangur af endurlífgun á stóru sjúkrahúsi
LÆKNAblaðið 2009/95 51 1