Fréttatíminn - 13.02.2015, Blaðsíða 30

Tölvutek • Reykjavík • Hallarmúla 2 • 563 6900 • Akureyri • Undirhlíð 2 • 430 6900 • www.tolvutek.is
SMELLTUÁ KÖRFUNANETBÆKLINGUR Á WWW.TOLVUTEK.IS MEÐ GAGNVIRKUM KÖRFUHNAPP
VERÐ ÁÐUR6.990
ÓTRÚLEGTTILBOÐ Heildarlausn fyrir öll tæki. Tölvur, símar og spjaldtölvur allt varið með öflugustu vírusvörninni ásamt því að verja heima-netið, persónuleg gögn og netnotkun.4.990
LiveSafe
McAfee
R eglulega kemur upp misskilningur um hvað það er að vera grænmetisæta. Stund-um er ég spurð hvort ég borði brauð og
sumir halda að ég borði nánast bara salat, kínakál
og tómata,“ segir Sigríður Sara Sigríðar Ingvars-
dóttir, stjórnarkona í Samtökum grænmetisæta.
Sigríður ákvað fyrir fjórum árum, þegar hún var
18 ára, að prófa að gerast grænmetisæta í einn
mánuð. „Ég var búin að
lesa mér til í næringar-
fræði og fannst rök-
rétt að borða meira
grænmeti og
aðra fæðu úr
jurtaríkinu.
Eftir
þennan
mánuð leið
mér svo vel að
ég gat ekki hugsað mér að
snúa til baka. Ég varð fyrst græn-
metisæta út af heilsufarssjón-
armiðum en síðan
bættist við um-
hverfis- og
dýra-
vernd.
Í dag
er
dýraverndin það sem skiptir mig mestu máli,“
segir hún.
Dóttir kúabænda
Sæunn Ingibjörg Marínósdóttir er einnig stjórnar-
kona í Samtökum grænmetisæta og aðeins 11 ára
gömul tilkynnti hún fjölskyldu sinni að hún ætlaði
að verða grænmetisæta. „Ég veit satt að segja ekki
af hverju ég ákvað þetta. Það voru engar græn-
metisætur í kring um mig. Foreldrar mínir voru
kúabændur og þeir tóku þessu ekki vel,“ segir
Sæunn. Hún byrjaði á því að hætta að borða rautt
kjöt, tók síðan út kjúkling og fisk, og síðustu þrjú
ár hefur hún verið það sem kallast vegan græn-
metisæta – rétt eins og Sara. Sumar grænmet-
isætur neyta mjólkurvara og borða egg en vegan
grænmetisætur neyta engra dýraafurða.
Samtök grænmetisæta voru stofnuð árið 2013
en markmið þeirra er að stuðla að jákvæðri ímynd
og fjölgun grænmetisæta, standa vörð um hags-
muni þeirra og vinna að því að fjölga valkostum
nauðsynja- og neysluvara án dýraafurða. Samtökin
eru nýbúin að opna vefsíðuna Graenmetisaetur.
is þar sem má finna ýmsan fróðleik, ráð til þeirra
sem eru að stíga sín fyrstu skref sem
grænmetisætur og svör við algengum
spurningum. Hluti af starfi samtak-
anna er félagslegs eðlis og hittast
meðlimir reglulega í svokölluðum
Pálínuboðum eða „pot-luck“ boð-
um þar sem hver gestur kemur
með einn rétt. Sunnudaginn
15. febrúar verður bryddað
upp á þeirri nýbreytni að
halda „Þorralaust vegan
Pálínuboð“ til að koma til
móts við grænmetisætur á
þorranum en nánari upp-
lýsingar um boðið eru á
vefsíðu samtakanna.
Þróa rétt fyrir
grænmetisætur
Í byrjun þorra
vakti nokkra at-
hygli að Kjarna-
fæði hafði sett á
markað græn-
metissultu
– eins konar
valkost við
sviðasultu fyrir
grænmetisætur
á þorranum – en
Samtök græn-
metisæta sendu frá sér yfirlýsingu þar sem vakin
var athygli á því að grænmetissultan hentaði ekki
grænmetisætum því hún inniheldur gelatín sem
er unnið úr sinum, beinum og öðrum líkams-
leifum spendýra. „Við settum okkur í samband
við Kjarnafæði og verðum þeim innan handar við
þróun á rétt fyrir grænmetisætur,“ segir Sara.
Grundvallarhugmyndin í veganisma er að fólk
eigi ekkert tilkall til dýra eða þess að neyta afurða
af þeim. „Og við þurfum þess heldur ekki,“ segir
Sigríður. „Strax í grunnskóla er okkur innrætt að
við þurfum að neyta fæðu úr öllum flokkum. Áður
en ég gerðist grænmetisæta hafði ég áhyggjur af
því að ég fengi ekki alla næringu sem ég þyrfti
úr grænmetisfæði en ég hef verið mjög heilsu-
hraust,“ segir Sigríður en grænmetisætum er
ráðlagt að taka B12-vítamín sem fæst ekki úr
jurtaríkinu.
Þær segjast báðar hafa fengið neikvæðar at-
hugasemdir, jafnvel frá ókunnugu fólki, vegna
þess að þær eru grænmetisætur og að algengt sé
að þær heyri sömu brandarana endurtekið. Þær
hafa þannig ekki tölu á því hversu oft þær hafa
verið í matarboði og fólk kemur með athugasemd-
ir á borð við: „Ert þú ekki að gleyma einhverju?“
eða „Hvar er beikonið?“ Sara segist einnig hafa
orðið vör við að ef hún er slöpp þá tengir fólk það
alltaf við það að hún sé grænmetisæta. „Ef að ég
fæ höfuðverk spyr fólk hvort mig vanti ekki ein-
hver vítamín því ég sé grænmetisæta en ef næsti
maður fær höfuðverk þá spyr fólk hvort hann sé
ekki bara að verða lasinn. Ef ég verð lasin tengir
fólk það líka við að ég er grænmetisæta en ef
aðrir fá flensu er það bara því þeir eru óheppnir.
Það mætti halda að lausnin við öllu væri að borða
kjöt,“ segir hún og finnst þetta heldur spaugilegt.
Fólk er forvitið
Sara tekur fram að á síðustu árum hafi þekking
fólks á grænmetisfæði aukist mjög og það hafi
aukist að fólk verði einfaldlega forvitið og vilji
fá að vita meir. „Það er líka allt annað að fara út
að borða núna. Yfirleitt er einfalt að hringja á
veitingastaði á undan sér ef maður er að fara út að
borða með hóp og biðja um vegan rétt. Hér áður
fyrr fékk maður kannski bara bragðlaust salat en
núna fær maður ótrúlega girnilega rétti,“ segir
hún en á vef samtakanna eru meðal annars upp-
lýsingar fyrir veitingastaði sem vilja koma til móts
við grænmetisætur. „Tímarnir eru að breytast
og það er mun þægilegra að vera grænmetisæta í
dag,“ segir hún.
Erla Hlynsdóttir
erla@frettatiminn.is
Halda þorralaust grænmetisblót
Sæunn Ingibjörg Mar-
inósdóttir var 11 ára
gömul þegar hún ákvað
að verða grænmetisæta
og er í dag vegan. Hún
situr í stjórn Samtaka
grænmetisæta á Ís-
landi ásamt Sigríði Sögu
Sigríðar Ingvarsdóttur
sem ákvað að prófa að
vera grænmetisæta í
mánuð en síðan eru
liðin fjögur ár. Samtökin
opnuðu nýja vefsíðu
á dögunum og standa
fyrir grænmetishlað-
borði á þorranum.
Sæunn Ingibjörg Marinósdóttir og Sigríður Sara Sigríðar Ingv-
arsdóttir eru báðar í stjórn Samtaka grænmetisæta á Íslandi.
Þær fá endurtekið að heyra sömu brandarana um að það vanti nú
kjöt á diskinn þeirra. Ljósmynd/Hari
Hvað er grænmetisæta?
Grænmetisætur eru fjölbreyttur hópur fólks sem á
það sameiginlegt að leggja sér ekki til munns hold
og aðrar líkamsleifar dýra eða afurðir unnar úr
þeim. Ástæðurnar geta verið fjölmargar en segja
má að grænmetisætur velji lífsstíl sinn ýmist út frá
heilsufarslegum sjónarmiðum, dýraverndunar-
sjónarmiðum eða umhverfisverndarsjónarmiðum
en stundum er ástæðan ekki flóknari en svo
að fólki finnist kjöt og dýraafurðir einfaldlega
bragðvont. Innan grænmetishyggjunnar eru svo
margar ólíkar hugmyndir og stefnur sem greinast í
fjölda undirflokka sem skilgreina nánar mataræði,
neysluvenjur og lífsstíl hvers hóps.
Af vefnum Graenmetisaetur.is
Hvað er veganismi?
Fólk sem aðhyllist veganisma kallast almennt
vegan grænmetisætur. Þessi hópur grænmet-
isæta borðar engar afurðir dýra, hvorki líkama
þeirra, mjólk né egg. Að sama skapi forðast
vegan alla nýtingu varnings sem prófaður
hefur verið eða unninn að einhverju leyti úr
dýrum, t.a.m. leður, ull, silki og snyrtivörur sem
innihalda dýraafurðir eða hafa verið prófaðar
á dýrum. Á matseðlinum eru engar dýraafurðir
og þar af leiðandi ekkert kjötsoð, ostar og aðrar
mjólkurvörur, majónes sem inniheldur egg,
hunang eða vörur sem innihalda gelatín svo
dæmi séu tekin.
Af vefnum Graenmetisaetur.is
30 viðtal Helgin 13.-15. febrúar 2015