Læknablaðið - 01.11.2014, Blaðsíða 70

638 LÆKNAblaðið 2014/100
Úr fórum Læknablaðsins – 1915-2014
IS
-P
R
A
-1
3
-0
1
-8
6
,
o
k
to
b
e
r
2
0
1
3
Upplýsingarnar í töflunni varða einungis fyrirbyggjandi meðferð gegn heilaslagi og segareki hjá fólki með gáttatif, sem ekki
tengist hjartalokum, með hefðbundnum 150 mg skammti af Pradaxa (dabigatran) og 20 mg af Xarelto (rivaroxaban).® ®
PRADAXA ER ÆTLAÐ TIL FYRIRBYGGJANDI MEÐFERÐAR GEGN HEILASLAGI OG
SEGAREKI Í SLAGÆÐUM HJÁ FULLORÐNUM SJÚKLINGUM MEÐ GÁTTATIF, SEM
EKKI TENGIST HJARTALOKUM, ÁSAMT EINUM EÐA FLEIRI ÁHÆTTUÞÁTTUM*
*til að mynda að hafa áður fengið heilaslag eða tímabundna blóðþurrð í heila; aldur 75 ára; hjartabilun (NYHA flokkur II);≥ ≥
sykursýki; háþrýstingur.
Til upplýsinga: Ekki hafa verið gerðar rannsóknir með beinum samanburði á Pradaxa (dabigatran) og Xarelto (rivaroxaban).
® ®
** Skammtur 150 mg 2 sinnum á dag
*** Skammtur 20 mg 1 sinni á dag
† Hjá sjúklingum með kreatínínúthreinsun < 50 ml/mín er ráðlagt að lækka skammt Xarelto (rivaroxaban) í 15 mg á dag.
®
Pradaxa (dabigatran) Xarelto (rivaroxaban)
 ÷

 ÷

 ÷
 ÷
 ÷
 ÷
∗∗ ∗∗∗
Skömmtun1,2
Betra en warfarín til að
fyrirbyggja heilaslag og
segarek3,4
Sama tíðni meiri háttar blæðinga
samanborið við warfarín3,4
Betra en warfarín til að
fyrirbyggja heilaslag vegna
blóðþurrðar3,4
Lægri tíðni innankúpublæðinga
samanborið við warfarín3,4
Lægri dánartíðni vegna
æðasjúkdóma samanborið við
warfarín
3,4
Samþykkt til notkunar í tengslum
við rafvendingu1,2
Langtímaupplýsingar (4,2)5
Birtar upplýsingar úr dönskum
gagnagrunni
Hægt að nota með varúð hjá
sjúklingum með CrCL 15-29 ml/min1,2 ÷ 
†
Heimildir: 1. Samantekt á eiginleikum Pradaxa www.serlyfjaskra.is 2. Samantekt á eiginleikum Xarelto www.serlyfjaskra.is 3. Connolly et al. Dabigatran versus warfarin in patients with atrial fibrillation.
N Engl J Med. 2009;361: 1139–1151 and Connolly et al. Newly identified events in the RE-LY trial. N Engl J Med. 2010;363: 1875–1876. 4. Patel MR et al. Rivaroxaban versus Warfarin in Nonvalvular Atrial
Fibrillation N Engl J Med 2011;365: 883–91 5. Connolly et al. The Long-Term Multicenter Observational Study of Dabigatran Treatment in Patients With Atrial Fibrillation (RELY-ABLE) Study. Circulation.
2013;128: 237-243 6. Larsen et al. Efficacy and Safety of dabigatran etexilate and warfarin in “real-world” patients with atriel fibrillation. JACC; 2013; 61; no. 22; 2264–73
PRADAXA ER TLAÐ TIL FYRIRBY JANDI EÐFERÐAR E N HEILASLA I
SE REKI Í SL U J FULL R U SJÚKLI U E ÁTTATIF, SE
I T I T T L , T I L I I TT TT *
*til að mynda að hafa áður fengið heilaslag e a tímabundn blóðþ rrð í heila; aldur ≥ 75 ár ; hjartabilun (NYHA flokkur ≥ II); sykursýki; háþrýstingur.
Upplýsingarnar í töflunni varða einungis fyr i rbyggjandi meðferð gegn heilaslagi og segareki hjá fólki með gáttatif, sem ekki
tengist hjartalokum, með hefðbundnum 150 mg skammti af Pradaxa® (dabigatran) og 20 mg af Xarelto® (r ivaroxaban).
** ***
Pradaxa (dabigatran) Xarelto (rivaroxaban)
Skömmtun1,2
Betra en war farín t i l
að fyr i rbyggja heilaslag
og segarek í s lagæðum3,4
Sama tíðni meir i hátt r blæðinga
samanborið við war farín3,4
Betra en w r farín t i l að
fyr i rbyggja heilaslag vegna
blóðþurrðar3,4
Lægri dánart íðni vegna
æðasjúkdóma samanborið
við war farín3,4
Lægri t íðni innankúpublæðinga
samanborið við war farín3,4
Samþykkt t i l notkunar í tengslum
við rafvendingu1,2
Langtímaupplýsingar (4,2)5
Til upplýsinga: Ekki hafa verið gerðar rannsóknir með beinum samanburði á Pradaxa (dabigatran) og Xarelto (rivaroxaban)
** Skammtur 150 mg 2 sinnum á dag
*** Skammtur 20 mg 1 sinni á dag
+ Hjá sjúklingum með kreatínínúthreinsun < 50 ml/mín er ráðlagt að lækka skammt Xarelto (rivaroxaban) í 15 mg á dag
Heimildir: 1. Samantekt á eiginleikum Pradaxa www.serlyfjaskra.is 2. Samantekt á eiginleikum Xarelto www.serlyfjaskra.is 3. Connolly et al. Dabigatran versus warfarin in patients with atrial
fibrillation. N Engl J Med 2009;361: 1139-1151 and Connolly et al. Newly identified events in the RE-LY trial. N Engl J Med 2010;363: 1875-1876 4. Patel MR et al. Rivaroxaban versus Warfarin in
Nonvalvular Atrial Fibrillation. N Engl J Med 2011;365: 883-91 5. Connolly et al. The Long-Term Multicenter Observational Study of Dabigatran Treatment in Patients with Atrial Fibrillation (RELY-
-ABLE) Study. Circulation 2013;128: 237-243.
IS
-P
RA
-1
3-
01
-8
6,
o
kt
ób
er
2
01
3
✓
✓
÷
÷
÷
÷
✓
✓
✓
✓
✓
✓
✓
÷
Hægt að nota me hjá sjúkl ingum
með CrCL 15-29 ml/mín1,2 ✓÷ +
IS
-P
R
A
-1
3-
01
-8
6,
o
kt
ób
er
2
01
3
–

G
uð
jó
nÓ
-
v
is
tv
æ
n
p
re
nt
un
P
R
A
-1
3-
01
-8
6,
o
kt
ob
er
2
01
3
PRADAXA®(DABIGATRAN) ER INDIKERET TIL FOREBYGGELSE AF
APOPLEKSI OG SYSTEMISK EMBOLI HOS VOKSNE PATIENTER MED
NONVALVULÆR ATRIEFLIMREN MED EN ELLER FLERE RISIKOFAKTORER*
* Tidligere apopleksi, transitorisk cerebral iskæmi eller systemisk emboli; Venstre ventrikel uddrivningsfraktion < 40 %; Symptomatisk hjertesvigt, ≥ New York Heart Association (NYHA) klasse 2;
Alder ≥ 75 år; Alder ≥ 65 år samt med en af følgende: diabetes mellitus, koronararteriesygdom eller hypertension.
P
R
A
-1
3-
01
-8
6,
o
kt
ob
er
2
01
3
PRAD X ®(DABIGATRAN) ER INDIKERET TIL FOREBYG ELSE AF
APOPLEKSI OG SYSTEMISK EMBOLI HOS VOKSNE PATIENTER MED
NO VALVULÆR ATRIEFLIMREN MED EN ELLER FLERE RISIKOFAKTORE *
* Tidligere apopleksi, transitorisk cerebral iskæmi eller systemisk emboli; Venstre ventrikel uddrivningsfraktion < 40 %; Symptomatisk hjertesvigt, ≥ New York Heart Association (NYHA) klasse 2;
Alder ≥ 75 år; Alder ≥ 65 år samt med en af følgende: diabetes mellitus, koronararteriesygdom eller hypertension.
■ ■ ■ Védís Skarphéðinsdóttir
Allur 10. árgangur Læknablaðsins á því
herrans ári 1924 var grænn að lit. Blaðið
kom út við hver mánaðamót, 20 blaðsíður
alls, og hin þrekmikla ritstjórn Lækna­
blaðsins samanstóð af Guðmundi Thor­
oddsen, Gunnlaugi Claessen og Sæmundi
Bjarnhéðinssyni.
Ritstjórn á stærstan hluta efnis í blaðinu
og þeir hafa selt auglýsingar á kápuna
alla. Á forsíðunni auglýsir Vöruhúsið í
Reykjavík að hjá þeim fáist karlmannaföt
og þar sé fyrsta flokks karlmannasauma­
stofa, enda sérhver læknir karlmaður árið
1924. Stefán Thorarensen og Scheving
Thorsteinsson auglýsa þorskalýsi og járn,
og Sigríður Fjeldsted í Lækjargötu 6A
auglýsir gleraugu og heygrímur.
Meginefni blaðsins er grein Gunn­
laugs Claessen um vítamín, þar sem hann
rekur sögu þess og telur upp helstu upp­
sprettulindir vítamíns og gagnsemi þess
fyrir heilbrigði landsins barna. Hann segir
meðal annars: Skarfakál er gamalt og gott
skyrbjúgslyf hér á landi, og vel reyndist Jóni
próf. Steingrímssyni grautur úr fíflalaufum við
bjúg og aðra hungursjúkdóma, í eldsneyðinni
miklu í Skaftafellssýslum. – Líklegt er hér
á landi sé hættast kaupstaðabörnum, sem
lifa við lélegt og illa valið fæði: brauð – oft
að miklu leyti hveitibrauð – með smjörlíki
og kaffi, soðning oftast án smjörs, og grauta
með lélegu útáláti; saftin sem brugguð er hér
á landi, er stundum ekki annað en anilin-
litað vatnsbland. Slíkt fæði getur verið mjög
fátækt að vit., þótt nóg sé að vöxtunum; fjöldi
barna í sjóþorpum fær aldrei smjör og sjaldan
nýmjólk. Hveitibrauðsát Íslendinga hefir farið
stórum vaxandi; er það illa farið, því að hveiti
er rándýrt, samanborið við rúgmjöl, og lítið
eða ekkert í því af bætiefnum. Sveitafólkið er
farið að selja bætiefnaríkar afurðir sínar, en eta
verksmiðjumat í staðinn; nýmjólkin er spöruð,
en börnunum gefin undanrenning. Sama á sér
stað í sumum heimavistarskólum. – Í nýmjólk
eru öll bætiefni, þótt mest sé af A-vit.; aftur á
móti er niðursoðin mjólk vit.-laus. Allskonar
vit. eru og í grænmeti eins og taflan ber með
sér. Grænmetisát er ekki útlend fordild og
þyrfti almenningur að neyta þess frekar en á
sér stað hér á landi.
Síðan telur Gunnlaugur upp hvaða
víta mín séu innan seilingar fyrir lands­
menn:
C-vit.gjafi landsmanna eru jarðeplin –
þyrftu að vera á hvers manns matborði árið um
kring.
B-vit. fá Íslendingar sérstaklega úr rúg-
mjölinu.
A-vit. geta Íslendingar ef til vill veitt sér
hægast allra þjóða; gott og ódýrt lýsi stendur
öllum til boða, og er það auðugast allra fæðu-
tegunda að A-vit. Menn geta fengið gott og
ódýrt lýsi frá bræðslustöðvunum; líka geta
húsmæðurnar keypt lifur og brætt úr henni
lýsið. – Ekki er óþekkt að menn hafi lýsi út á
soðningu og er það fyrirtak, ef menn alast upp
við slíkt. – Einn lýsisrétt eiga Íslendingar, sem
er ekki laust við að sé í nokkurri fyrirlitningu,
og ekki talað hátt um; það er bræðingurinn.
Hann er talsvert víða notaður enn hér á landi,
og ættu læknar að gera það, sem í þeirra valdi
stendur, til þess að þetta viðbit kæmist til vegs
og virðingar. – Föst regla ætti það að vera hér
á landi, að þeir taki inn lýsi, sem hvorki neyta
nýmjólkur eða smjörs. Eggjatakan hlýtur og að
veita landsmönnum mikil vit.
Nóvember 1924