Ægir - 01.03.2004, Blaðsíða 13

13
O R K U N Ý T I N G
og er 60 til 70% af heildarmót-
spyrnu veiðarfærisins (sjá mynd
5). Mynd 6 sýnir síðan álag á að-
alvél miðað við mismunandi at-
hafnir og tíma.
Notkun á ORKUSPAR - orku-
hermi fyrir fiskiskip getur sparað
meira en 10% í olíunotkun skipa
á ári. Eins og fyrr segir notuðu ís-
lensk fiskiskip um 250 þúsund
tonn af olíu árið 2002, sem var
um 29% af heildarolíunotkun Ís-
lendinga það ár. Verð á flotaolíu
er um 31,70 kr/kg án VSK.
Ef hægt væri að spara um 10% af
olíunotkuninni myndu sparast
sem svarar um 790 milljónum
króna á ári. Þar sem stærri skip
s.s. frystitogarar nota olíutegund
(marine diesel olíu) sem er 6-7%
ódýrari yrði sparnaðurinn þar að-
eins minni. Sparnaðurinn gæti
því numið um 730 milljónum
króna á ári.
ORKUSPAR - Orkureiknir fyrir
bolfiskvinnslu
Tilgangur þessa verkhluta var að
búa til reiknilíkan til að meta raf-
orkunotkun og greina rafmagns-
kostnað í frystihúsi. Þær breytur
sem skipta miklu máli við gerð
slíks líkans eru m.a. upplýsingar
um stærð húsnæðis, tegundir og
fjölda véla við flökun, roðflett-
ingu og hausun, fjöldi vinnslu-
lína, val á frystum, frystigeymsl-
ur, frostgeymslur, aflasamsetn-
ingu og stærðardreifingu fiska.
Þegar breytilegur kostnaður við
flakavinnslu og frystingu er skoð-
aður að frádregnum kostnaði
vegna launa og hráefnis kemur í
ljós að rafmagnskostnaður er
rúmlega 8%, sjá mynd 7 (3).
ORKUSPAR - orkureiknir fyr-
ir bolfiskvinnslu er þannig upp-
byggður að hver og einn notandi
getur slegið inn upplýsingar um
sitt fyrirtæki t.d. inn í skjal sem
heitir „Almennar upplýsingar“ og
þar er að finna reiti til þess að slá
inn upplýsingar um það magn af
fiski sem unnið er hvern dag og
er því skipt upp í bolfisk annars
vegar og karfa hins vegar. Einnig
þarf að ákvarða nýtingu aflans þar
sem nýtingin hefur áhrif á það
magn sem þarf að frysta. Vinnu-
stundirnar eru svo reiknaðar út
frá þeim tíma sem tekur að flaka
allan fiskinn. Þannig er fyllt inn í
öll skjölin sem eru í reikninum
og eftir að allar stærðir eru komn-
ar inn reiknar hann hvað raforku-
notkun er í hverjum vinnslulið.
Yfirlitið getur birst á töflufromi
eða á myndrænu formi eins og
sést á myndum 8 og 9.
Mynd 5. Togmótstaða.
54,7%
0,0%
14,3%
11,8%3,3%
15,9%
Net Togbúnaður
Toghlerar Poki
Sendikaplar Mótstaða skips
Heildarmótstaða við tog.
65,0%
0,0%
17,0%
14,1%
3,9%
Net Togbúnaður
Toghlerar Poki
Sendikaplar
Mótstaða við veiðarfæra.

73,5
Sigling á miðin

0,0
1,0
Fiskileit
0,0
91,0 Köst
0,4

79,1 Tog 20,4
57,6
Hífing 0,5
49,4

Meðhöndlun veiðarfæra um borð 3,1
70,7Sigling milli veiðisvæða
1,0

31,2
Tapaður tími á miðum 0,5
70,3
Sigling í land
0,0
1,1
Skip í höfn 4,0
73,9 Heildarveiðiför
32,0
Álag aðalvélar (%)
80 90 0 10 20 30 40 50 60 70 100Heildaraðgerðartími (dagar)
Mynd 6. Álag á aðalvél og skipting tíma við mismunandi athafnir.