Ægir - 01.06.2005, Blaðsíða 13

13
L Ý S I
Markaðir í Vestur-Evrópu eru
einnig mjög stórir og okkur þýð-
ingarmiklir, en okkar helsti
flöskuháls er sá að hafa hreinlega
ekki nægt hráefni.“
Skil ekki hagfræðina
Miðað við þorsk- og ufsakvóta
landsmanna er verksmiðja Lýsis
hf. í dag aðeins að fá til vinnslu
um helminginn af þeirri lifur sem
henni ætti að geta borist. Katrín
Pétursdóttir segir ergilegt að
þetta sé raunin.
„Sjómenn bera því við að þeir
hafi ekki pláss til að hirða lifrina
og eða þá ekki tíma þegar aðgerð
er á fullu. Þessar skýringar geta
vissulega átt rétt á sér, en samt fæ
ég ekki dæmið til þess að ganga
upp. Í dag greiðum við 30 kr. fyr-
ir hvert kg. af þorskalifur og
hækkuðum verðið um 8 kr. á ný-
liðinni vertíð. Á liðinni vetrarver-
tíð fór ufsinn á 25 til 30 kr. á
markaðnum. Samt voru menn að
henda lifrinni, þó þeir gætu aukið
verðmætið um allt að helming.
Satt að segja skil ég ekki þessa
hagfræði og af hverju menn bera
ekki meiri virðingu fyrir um-
hverfi sínu og auðlindinni.
Hækkun skilaverðs til sjómanna í
vetur skilaði vissulega árangri, en
þó ekki jafn miklum og við vænt-
um.“
Gott fyrir geðið
Framleiðsla Lýsis í dag er fjöl-
þætt. Á markað fara þorska-,
ufsa-, hákarla-, OMEGA og tún-
fisklýsi. DHA-fitusýrur þess síð-
astnefnda eru mjög eftirsóttar í til
dæmis barnamjólk og þykja
nauðsynlegar fyrir heilann. Sama
gildir um OMEGA-sýrurnar, sem
rannsóknir leiða í ljós að hafa já-
kvæða virkni á heila, hjarta, liði,
geð, húð, augu og sæðisfrumur og
vinna gegn minnisleysi og at-
hyglisbresti.
„OMEGA fiskfitusýrur eru
mikið í þorskalýsi og þær höfum
við kynnt sérstaklega. Mannslík-
aminn hefur mikla þörf fyrir fisk-
fitu, okkur er nauðsynlegt að
borða minnst tvær feitfiskmáltíð-
ir í viku; til dæmis síld, lax eða
lúðu. Þó er ég viss um að mjög
fáir borða slíkan fisk svo oft og þá
getur lýsið komið í staðinn.
Rannsóknir sýna sömuleiðis að
með reglulegri neyslu lýsis
minnka blóðflögurnar sem aftur
dregur úr hættunni á blóðtappa.
Svona gæti ég haldið lengi áfram
og tíundað niðurstöður rannsókna
um hollustu lýsis.“
Glaðvær gáfnaljós
Katrín Pétursdóttir segir að
vissulega geti verið umdeilanlegt
hvernig nákvæmlega eigi að skil-
greina starfsemi Lýsis hf. „Við
störfum í sjávarútvegi, en líka
iðnaði og sömuleiðis lyfjafram-
leiðslu. Bræðslan getur fallið
undir sjávarútveg, hreinsun lýsis
er iðnaður og keðjunni er síðan
lokað með framleiðslu til neyt-
enda og þá erum við komin út í
lyfjaframleiðslu. Við breytum
lifrinni í lyf. Vissulega er þetta
nokkuð flókið ferli og varan er
seld á mörgum stigum; það er í
tönkum, tunnum, flöskum eða
agnarlitlum perlum.“
Við opnun verksmiðju Lýsis í
vor vitnaði Katrín Pétursdóttir til
þess að í Fjallkirkjunni, hinni
miklu skáldsögu Gunnars Gunn-
arssonar, segði að fólk frá sjávar-
síðunni væri alla jafnara greindara
en sveitafólkið - enda hefði fólk í
fyrrnefnda hópnum lifað á sauða-
fitu en ekki hinir. En er þetta
raunin? Hefur Katrín sjálf reynt
þetta? Hún hlær þegar spurning-
in er borin upp.
„Allar rannsóknir í dag benda
til þess að lýsi hafi veruleg áhrif á
þroska heilans, einbeitingu og
geð. Menn hafa reyndar lengi vit-
að að þeir sem lifa á fiskfitu væru
almennt skarpari og kátari en
hinir. Væru glaðvær gáfnaljós. Í
mörgum grunnskólum er krökk-
um boðið upp á lýsi, því þumal-
puttareglan segir að takir þú eina
skeið af lýsi á morgnana sért þú í
góðum málum.“
Með fangið fullt af hollustu. „Þumalputtareglan segir að takir þú eina skeið af lýsi á
morgnana sért þú í góðum málum,“ segir Katrín Pétursdóttir m.a. í viðtalinu.
aegirjuni2005 1.7.2005 18:04 Page 13