Ægir - 01.06.2005, Blaðsíða 24

24
H E I M S Ó K N T I L K Í N A
in um hráefnið er mjög hörð og fyrirtækin þarna eru
mörg hver að auka afkastagetu sína með stærri verk-
smiðjum,“ segir Óttar Már
Lítil tæknivæðing í fiskvinnslunni
„Almennt má segja að tæknivæðing í fiskvinnslunni
í Kína er mjög lítil. Færibönd sér maður ekki og
ekki er rennandi vatn tengt inn á vinnslulínurnar.
Mannshöndin vinnur allt - fiskurinn og vatn er borið
til í bökkum. Vinnslan fer fram í niðurkældu rými
og það eru gerðar gríðarlega miklar kröfur um hrein-
læti og virkt gæðaeftirlit. Þess er vandlega gætt að
ekkert utanaðkomandi geti borist inn í vinnslurnar.
Það vakti sérstaklega athygli hve natnir Kínverjarnir
voru með hnífana. Nýtingin var með besta móti og
varla mátti greina fiskhold á beinunum eftir flökun.
Í þeim verksmiðjum sem við skoðuðum var mjög vel
að öllum gæðamálum staðið. Bæði úrtaki, skráningu
og eins varðandi umgengni. Til að mynda þurftum
við að vaða sótthreinsilög upp að öklum áður en við
fengum að koma inn í verksmiðjurnar. Hendur okkar
voru skoðaðar og neglur klipptar ef ástæða þótti til
og síðan baðaðar í klór. Undantekningalaust voru all-
ir gestir sem og starfsfólk hulið með hlífðarfatnaði
með andlitsgrímurm, hárneti og hettum. Allt kusk
var hreinsað af með límborða. Sérstakir gæðaverðir
voru við innganga og sáu til þess að starfsmenn og
gestir uppfylltu allar kröfur um umgengni.“
Samkeppnishæfnin drifin af ódýru vinnuafli
„Ódýrt vinnuafl og lítill fjárfestingarkostnaður veitir
Kínverjum gríðarlega mikla samkeppnishæfni, sem
er erfitt að keppa við. Laun fiskverkafólks liggja á
bilinu 100-150 dollarar á mánuði eða um 6.500-
10.000 íslenskar krónur. Einnig koma til ódýrar fjár-
festingar. Til dæmis er byggingarkostnaður á iðnað-
arhúsnæði þarna um 4500 kr/m2. Vinnslubúnaðurinn
samanstendur aðallega af ryðfríum borðum, rekkum,
bökkum og frystitækjum. Það liggur því ekki mikil
fjárbinding í þessum verksmiðjum á okkar mæli-
kvarða. Það er ljóst að meðan Kínverjarnir eiga
greiðan aðgang að ódýru vinnuafli úti í sveitunum,
þá er lítil ástæða fyrir þá að fara út í tæknivæðingu.
En auðvitað er það svo að það er mikill hagvöxtur í
landinu og þegar laun fara almennt að hækka, sem
mun án efa gerast með tíð og tíma, þá má reikna
með að til komi kröfur um aukna tæknivæðingu í
framleiðslunni. Mín tilfinning er þó sú að í það séu
enn mörg ár, einfaldlega vegna þess hversu gott að-
gengi verður að ódýru vinnuafli. Gríðarlegur mann-
fjöldi er úti í sveitunum til þess að vinna þessi störf.
Það kom fram að til að byrja með var vinnuaflið sótt
rétt út fyrir borgirnar, en með auknum hagvexti og
velsæld í borgunum þarf alltaf að sækja eilítið lengra
út í sveitirnar til að finna fólk. Starfsmenn í fisk-
vinnslunni er aðallega ungt einhleypt fólk af báðum
kynjum á aldrinum 22-25 ára. Unga fólkið í sveitun-
um er oft og tíðum drifkraftur sívaxandi framleiðslu
hvers kyns varnings í borgunum. Það fer tímabundið
til borganna og vinnur þar í verksmiðjunum. Yfir-
leitt er unnið í fiskiðnaði sex daga vikunnar, 10-12
tíma á dag. Algengt er að þetta fólk vinni samfellt í
þrjú til fjögur ár í verksmiðjunum. Þeir peningar
sem unga fólkið vinnur sér inn með þessum hætti
sendir það almennt heim til fjölskyldna sinna, af um
150 dollara mánaðartekjum eru um 100 dollararÚrvalið af fiskmeti í verslunum er mikið. Myndir: Óttar Már Ingvason.
Nýtingin úr handflökuninni er ótrúlega góð, eins og sjá má á þessari mynd.
„Þrátt fyrir að fiskeldi Kínverja sé á margan hátt frumstætt, þá getum við sjálfsagt lært
ýmislegt af þeim,“ segir Óttar Már.
aegirjuni2005 1.7.2005 18:04 Page 24