Ægir - 01.06.2005, Blaðsíða 19

19
Meiri veiði stækk-
ar ekki stofninn
„Þorskstofn-
inn hefur ver-
ið ofveiddur
um áratuga
skeið,“ segir
Friðrik J.
Arngrímsson
framkvæmda-
stjóri LÍÚ.
Hann bendir á
að þorskstofn-
inn hafi verið
talinn um 2.300 þúsund tonn
árið 1955 og hrygningarstofninn
rúmlega 900 þúsund tonn. Árið
1984 hafi stofninn aðeins 900
þúsund tonn og hrygningarstofn-
inn um 150 þúsund tonn.
„Síðustu tuttugu árin hefur
flest ár verið veitt umfram ráðgjöf
Hafró, á síðari árum aðallega
vegna linkindar stjórnvalda við að
takmarka veiðar svokallaðra smá-
báta, aldurssamsetning stofnsins
hefur breyst mikið til hins verra,
ofmat á stofninum hefur átt sér
stað, afrán hvala hefur stóraukist
bæði á þorski og loðnu, út-
breiðslusvæði loðnunnar hefur
breyst á síðustu árum og Græn-
landsgöngur þorsks hafa ekki ver-
ið til staðar. Lítið hefur því miðað
við uppbyggingu þorskstofnsins
en á sama hátt má fullyrða að með
þeirri stjórn sem þó hefur verið
beitt hefur tekist að forða því að
enn verr færi.“
Friðrik minnir á að venju sam-
kvæmt hafi margir komið með
yfirlýsingar um að hin bága staða
þorskstofnsins sé kvótakerfinu að
kenna. Ætla megi ætla að þeir
hinir sömu telji sóknarstýringu
búa til meiri fisk. Hvorugt kerfið
búi þó til fisk. Það sé því hvorki
kvótakerfinu að kenna hvernig
staða þorskstofnsins er né því að
þakka að ýsustofninn stefni í að
verða meira en þrefalt stærri á
næsta ári en þegar við tókum upp
kvótakerfið.
„Við notum kvótakerfið til að
hafa sem mest út úr því sem
ákveðið er að veiða og yfirburðir
aflamarkskerfis fram yfir sóknar-
mark í efnahagslegu tilliti eru
ótvíræðir. Það virðist borin von
að ákveðnir aðilar taki augljósum
rökum og ekki ástæða til að fjarg-
virðast yfir því. Spurningin er
hinsvegar sú hvaða möguleikar í
stöðunni séu færir. Ljóst er að
meiri veiði stækkar ekki stofninn
þótt til séu þeir sem því trúa. Lít-
ið gagnar að skjóta sendiboðana
og því virðist því miður að við
verðum enn um sinn að þreyja
þorrann og góuna og uppbygging
þorskstofnsins er langtímaverk-
efni.“
Það sem þarf að breyta er að
tryggja nýtingarrétt þeirra sem
eiga aflahlutdeildirnar, heldur
Friðrik áfram. „Það er grundvall-
aratriði að menn búi við stöðug-
leika og að þeir sem eiga nýting-
arréttinn séu tryggir um að sá
réttur verði ekki tekinn af þeim
eins og því miður hefur verið
tíðkað. Ef þarf að skerða veiði-
heimildir tímabundið þarf að vera
klárt að þeir sem taka á sig skerð-
ingar njóti ávaxtanna. Þetta þarf
að vera eins og þegar menn leggja
peninga í banka þá eru þeir klárir
á því að fá vextina og vita að
bankastjórinn hirðir ekki af inni-
stæðunni til að færa þeim sem eru
honum þóknanlegi,“ segir Friðrik
J. Arngrímsson.
Þurfum að auka
hafrannsóknir
„Það er loksins
núna sem
stjórnvöld hafa
lokað fyrir þær
leiðir sem
gerðu einstaka
aðilum kleyft
að veiða langt
umfram heim-
ildir og leyfi-
legan há-
marksafla, svo
numið hefur þúsundum tonna,“
segir Árni Bjarnason, forseti Far-
manna og fiskimannasambands
Íslands. „Þar á ég sérstaklega við
smábátana. Þetta tel ég að hafi
verið löngu tímabært og vil í
framhaldinu sjá hvaða árangri hóf-
stilltari og takmarkaðri sókn í
fiskistofnana skilar okkur áður en
gripið verður til annarra ráðstaf-
F I S K I S T O F N A R N I R
Ekki tekist að samræma
veiðar og vísindi
Munu göt í stjórnkerfi fiskveiða, sem nú hefur verið stoppað í, þýða að
þorskstofninn rétti úr kútnum, nú þegar veitt verður í takt við ráðgjöf
Hafró? Hefur þorskurinn ekki nægilegt æti vegna mikillar loðnuveiði
og þarf að auka hafrannsóknir til muna, í samræmi við ófullkomna
þekkingu okkar á fiskistofnum og lífríki hafsins? Þessum sjónarmiðum
vörpuðu viðmælendur Ægis fram, en blaðið ræddi við nokkra sem vel
þekkja til í sjávarútvegi vegna ákvörðunar um leyfilegan afla næsta
fiskveiðiárs. Spurningarnar voru hvort menn hefðu verið á villigötum í
uppbyggingu þorskstofnsins undanfarin ár og hvort stjórnvöld ættu að
halda áfram á sömu braut eða fara nýjar leiðir í stjórnun fiskveiða og
uppbyggingu fiskistofna.
Friðrik J.
Arngrímsson.
Árni Bjarnason.
Viðtöl:
Sigurður
Bogi Sævarsson.
aegirjuni2005 1.7.2005 18:04 Page 19