Tímarit Máls og menningar - 01.04.1940, Blaðsíða 64

58
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
komunnar, að hvoi'ki rök né orðsnilld fékk þokað þeim
til óbundins lýðræðis. Öðru máli gegndi um þjóðina
sjálfa. Þar óx lýðræðishreyfingin liröðum skrefum með
degi hverjum. Parisarborg var aflgjafi þessarar hreyf-
ingar.
í maímánuði 1790 hafði bæj armálefnum liins franska
liöfuðstaðar verið skipað i fast horf. Borginni var skipt
í 48 deildir. 1 deildum þessum voru frumkjósendur
horgarinnar, og deildasamkundurnar urðu pólitísk sam-
tök kjósendanna. En að dyrahaki knúðu á liinir óvirku
og réttlausu íhúar útborganna. Hið pólitiska foringja-
lið þessara vígreifu smáborgara Parísar-deildanna, var
Jakóbínaklúhburinn. Ivlúbbar byltingarinnar voru póli-
tiskir flokkar, er mynduðust áður en greinileg flokka-
skipting varð í sjálfri þjóðsamkomunni. Frægastur
þeirra allra varð Jakóbínaklúbburinn, er hyrjaði skeið
silt sem félagsskapur frjálslyndra konungssinna, en
endaði sem lýðveldisflokkur hinnar róttæku frönsku
smáborgarastéttar.
Jakóhínaklúbburinn hafði deildir víðsvegar um
Frakkland. Þessi byltingarsinnuðu „alþýðufélög“ og
klúbbar héldu vörð um byltinguna um land allt og stóðu
í stöðugu sambandi við höfuðstöðvarnar í París. Deild-
ir Parísar tóku einnig upp bréfaviðskipti við borgir
landsins, vopnaðar sveitir „föðurlandsvina“ komu til
Parísar og sórust í fóstbræðralag við Parísarbúa. Þessi
sambönd og tíðindaburður sameinaði öfl byltingarinn-
ar í þjóðlega heild og kveikti þann ættjarðar-eldmóð,
sem einkennir orð og athafnir hinnar frönsku bylt-
ingar.
Meðal almúga Parísar og annarra borga Fralcklands
verður þess vart, þegar síðari liluta ársins 1790, að bin
gamla alþýðlega konunghollusta er í rénun. í ársbvrj-
un er Robespierre, sem var allra manna næmastur á
liræringar lýðsins, orðinn formælandi lýðveldisins. Or-
sölc þessara pólitísku straumlivarfa var kvittur sá, er