Tímarit Máls og menningar - 01.04.1940, Blaðsíða 79

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
73
andi sál, sannur vísindamaður, sem þráði að opna mönnunum
sem flesta leyndardóma náttúrunnar, en af því fólki er heim-
urinn á öllum öldum of fátækur.
Sjaldan hefur það sannazt betur en af dæmi þessarar óvenju-
legu konu, hve vinna og aftur vinna, nám, dugnaður og vilja-
styrkur, er nauðsynlegt til þess að Snilligáfan fái að njóta sín,
eða kannske væri réttara að segja — til þess að snilligáfan skap-
ist. Það er hollt fyrir unga menn og konur, að lesa þessa bók
og lestur hennar er meira en holl dægrastytting; hann er örv-
un til dáða, lögeggjan til náms og starfs.
Sem ritverk er bókin ekkert frábær. Hún er heit og látlaus
tjáning takmarkalausrar ástar og virðingar dóttur á móður og
raunar foreldrunum báðum, og víðar er það persónuleiki sögu-
hetjunnar en snilld höfundarins, sem grípur huga lesandans
föstum tökum, t. d. eru mörg af bréfum Maríu Curie gullkorn
bókarinnar.
Þýðingin hæfir bókinni, — látlaus, án íburðar, en unnin af
samvizkusemi og ást á viðfangsefninu. Spyrja mætti, hvers vegna
Marie er látin heita Maria í íslenzku þýðingunni, en Pierre ekki
Pétur. Útgáfan er mjög vönduð, myndum prýdd og ekkert til
sparað. Verðið ekki heldur. Þ. G.
Jóhannes úr Kötlum: Hart er í heimi. Kvæði.
Heimskringla 1939.
Fáir munu neita því, að Jóhannes úr Kötlum sé fyrir löngu
orðinn eitthvert þekktasta og vinsælasta ljóðskáld þjóðar sinn-
ar. Þessi ómótmælanlega staðreynd gæti þó virzt nokkuð ólík-
leg, ef dæma skyldi eftir borgarablöðum höfuðstaðarins einum
saman. Þessi útbreiddu „menningartæki“ hafa nefnilega blátt
áfram látið það undir höfuð leggjast að geta um bækur hins vin-
sæla Ijóðskálds árum saman, hvað þá heldur meira. Þetta áber-
andi tómlæti getur varla stafað af öðru en þvi, að þögnin mun
álitin eitthvert hvassasta vopnið gegn þeim skáldum og rithöf-
undum, sem ekki falla að öllu leyti í smekk „höfðingja þessa
heims“.
Síðasta Ijóðabók Jóhannesar úr Iíötlum kom út rétt fyrir jól-
in og ber nafnið „Hart er i heimi“. Hún hefur að geyma 31
kvæði, og hafa sum þeirra birzt áður í blöðum og tímaritum,
en flest eru þó ný, þar á meðal lengsta og glæsilegasta kvæði
bókarinnar, „Stjörnufákur“.
Efni þessarar bókar er fjölbreytt, og yrkisefnin mörg og ólík.
Og kvæðin eru líka harla misjöfn að gæðum. Því verður ekki