Tímarit Máls og menningar - 01.04.1940, Page 88

82
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
fellt betur með hverjuiári. Við hugsum ekki um að gefa út bæk-
ur, sem eru dægurflugur, geta verið vinsælar í svip, en eru ekki
lesnar nema einu sinni. Við viljum, að sem flest af hókunum
geti orðið félagsmönnum verðmæt varanleg eign. Við höfum á-
kveðið alhliða menningartakmark með útgáfu okkar. Við viljum,
að skáldskapurinn, sem við gefum út, hafi listrænt og bókmennta-
legt gildi, fræðibækurnar séu i þeim greinum, sem mest varða
lif almennings. Okkur langar siðan til með hverju ári að fjölga
bókategundunum, svo félagsmenn geti eignazt með tímanum fjöl-
breytt og skipulegt bókasafn. Sérstaka áherzlu viljum við leggja
á það, að alþýðan geti fengið að njóta þjóðlegustu bókmennta
sinna, en glæða þó jafnframt smekk hennar fyrir góðum erlend-
um skáldskap. Fræðibækurnar viljum við helzt, að séu skrifað-
ar af íslenzkum sérfræðingum. Af útgáfu síðasta árs voru tvær
skáldsögur, önnur klassisk, hin ný Nobelsverðlaunasaga. Með Húsa-
kosti og hibýlaprýði var farið inn á nýtt svið. Það er fyrsta
alþýðlega fræðiritið í þeirri grein á islenzku. Það vekur áhuga
á nýju efni, sem vanrækt hefur verið, en allan almenning varðar.
Það snertir sjálft heimili manns að gera það sem vistlegast. Hver
sem áhrif þessarar fyrstu bókar verða, hlýtur hún að greiða leið-
ina fyrir þeirri næstu. Henni er ætlað að ryðja brautina i nýrri
grein, vera menntandi á nýju sviði. Jafnframt gefur liún islenzk-
um sérfræðingum í hagnýtri grein tækifæri til að kynna hug-
myndir sinar almenningi og almenningi tækifæri til að njóta
þeirra: hún er eitt af þeim verkum Máls og menningar, er skap-
ar ný tengsl milli alþýðunnar og menntamannanna. Með And-
vökum Stephans G. Stephanssonar vildum við koma i eigu ís-
lenzku alþýðunnar einu af því verðmætasta i nútímabókmennt-
um hennar. Og til þess að gera henni þetta þjóðlega verk ennþá
skiljanlegra og verðmætara, fengum við mesta hæfileikamanninn
á sviði íslenzkra bókmennta til þess að skýra efni þesá og anda.
Af öllu þessu má almenningi í landinu, sem les bækur Máls og
menningar, vera það augljóst, að það, sem fyrir okkur vakir er
ekki fyrst og fremst að geta talið fram sem mest af bókum, þó
að við höfum komizt tiltölulega langt i þvi efni, heldur leggjum
við á það alla áherzlu, að stuðla að sannri menntun þjóðarinnar.
Við eigum menningarlegt takmark með útgáfu félagsins og setj-
um það öllu ofar.
Árið 1939 mun lengi verða minnisstætt í sögu Máls og menn-
ingar. Ég á þar ekki fyrst og fremst við útgáfuna, þó að hún
liafi lilotið mestu vinsældirnar og sé vafalaust sú bezta, enn sem
lcomið er. Annað verður ennþá söguríkara. Það ár kom fram
hugmyndin um Arf íslendinga, hið mikla rit um Island og íslend-