Tímarit Máls og menningar - 01.04.1940, Síða 93

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
87
fræðimaður fjallar um hrífandi efni, verður verkiS aðeins á einn
veg: snilldarverk. Ritgerðin út af fyrir sig er mikið verðmæti.
Svo taka kvæðin við. Ég ætla mér alls ekki að gera tilraun til að
dæma um þau. Ég vil aðeins geta þess, að ég met þau umfram
hvert það kvæðasafn, er ég hef haft kynni af áður. Jafnaðarlega
•er ég ekki mikið hrifinn af kvæðum, en þessi fáu eru fyrir ofan
alla mælikvarða mína. Ég dáist að barátlu Stephans, þrótti hans,
hreinskilni og mannúð og réttlætistilfinningu. Ég minnist þess,
að sagt var við mig í vetur: „Margir hafa kveðið vel, en fáir
snjallar.“ Bókin er dýrmæt eign, sem maður getur aldrei metið
til fjár. Hégómlega hluti má verðleggja, en hið eilífa og ódauð-
lega verður aldrei verðlagt.
„Húsakostur og híbýlaprýði“. Þótt þessi bók sé svo ólík „And-
vökum“ sem dagur nótt, er hún eigi að síður verðmæt. Hún kveikir
■ekki eld háleitra hugsjóna, hrífur mann ekki, en hún er hagnýt.
Hún kennir þeim, sem eru svo hamingjusamir, að fá að búa i
húsi, á hvern hátt bezt skal búa um sig. Það er eins og Laxness
segir í sinni ágætu grein: „Það verður ekki hlutverk hennar að
gera þá þjóðfélagsbyltingu, sem byggir öllum fullkomin hús.“ Allt
um það er bókin vel heppnað og þarft verk, og væri mikið unnið,
€f allir gætu lært að gera þær umbætur, er hún boðar, að sinni
eign. Þörf hugvekja til margra.
Svo er það næsta ár: Nobelsverðlaunasagan. Ég fagna því, að
fá sögu eftir Sillanpáa. Áður en ég las „Silju“, var hann óþekktur
mér. En síðan er hann í hópi minna uppáhaldsrithöfunda. Ég hugsa
þvi gott til þeirrar bókar. — „Rauðir pennar“: Sem óvelkomna
staðreynd sætti ég mig við að fá þá ekki s.l. ár. En maður fyrir-
gefur Máli og menningu allt, því maður veit, að allt er gert sem
hægt er. Félagi sagði við mig i vetur, að það verkaði á sig sem
staðfesting á ágæti félagsins, að það þyrfti að draga úr útgáfunni.
Það sýndi að svo vel hefði verið haldið á peningum sem tök væru
á. Vonandi væri að allir hugsuðu svo. Ég skil vel erfiðleikana með
að koma Rauðum pennum út, og fagna því, að þeir koma bara
einhverntíma. Þeir eru alltaf velkomnir. Og góðum gesti fyrirgefst,
þó hann láti bíða eftir sér.
Mér hefur borizt orðrómur þess efnis, að aðalútgáfuverk þessa
árs væri ákveðið Úrval lir ritum Jóhanns Sigurjónssonar. Það
væri mikið í það varið að fá það rit. Ég þekki ekkert af verkum
Jóhanns af eigin reynd, en hef aðeins á víð og dreif lesið smá-
greinar um hann og verk hans. Og ég hef fengið þá hugmynd,
að hann hafi verið mikill snillingur. Verk hans hygg ég vera í
fárra liöndum. Það væri því mikið þjóðþrifafyrirtæki að gefa al-
þýðu kost á því bezta úr ritum hans. Og treysti ég Máli og menn-