Tímarit Máls og menningar - 01.05.1942, Page 13

TÍMARIT MÁLS 0*G MENNINGAR
7
hefur hárri virðingarstöðu og hlotið að leggja sig eftir manna-
siðum, heldur óvalinn blaðamann, mundi margt í þessum árás-
um vera talið strákslegt. Væri höfundur þeirra ekki viðurkennd-
ur gáfumaður, mundi rökfærslan víða vera talin mjög heimsku-
leg. En úr því að þær eru eftir slíkan mann sem formann
Menntamálaráðs, sem ætla mætti að vildi beita viti sínu, hlýtur
hann að hafa verið miður sín af geðæsingu, er hann skrifaði
annað eins. Eitt dæmi þessa skal nefnt. Sá beygur virðist hafa
sótt meir og meir að formanninum, að menn geti eklti verið
honum ósammála um neitt né gert neitt, sem honum er ekki
að skapi, nema þeir séu kommúnistar eða verkfæri i höndum
kommúnista. Ivveður svo rammt að þessu, að þegar einn skrif-
stofustjóri i stjórnarráðinu svarar fyrirspurn varðandi embættis-
svið hans, er kommúnistum um kennt. Vér, sem ritum hér undir,
erum af ýmsum ólíkum stjórnmálaflokkum og teljum þær skoð-
anir alveg óviðkomandi listastefnum, starfsemi Menntamálaráðs
og öðrum andlegum hlutum. Slik bardagaaðferð er ekki annað
en margþvælt áróðursbragð, og yfirleitt hyggjum vér, að þessi
bardagahugur formanns Menntamálaráðs samrýmist illa stöðu
hans. Hann ætti að vera upp yfir slikt framferði hafinn. Hann
er nú dómstjóri í eins konar hæstarétti í íslenzkum listamálum.
Til dómstarfa þykir sérstök þörf á hlutlausri athugun og rólegu
skaplyndi, og vér hyggjum, að dómgreind hans á listir sé ekki
meiri en svo, að hann þurfi hennar við allrar og óskertrar í
starfi sinu. Það væri tvímælalaust ávinningur fyrir íslenzka lista-
starfsemi og traust almennings á Menntamálaráði, ef hið háa
alþingi sæi einhver ráð til þess, að vitsmunir og stilling nefnds
formanns yrðu fyrir sem minnstum truflunum framvegis.
Um úthlutun á launum til skálda og annarra listamanna mun
það hafa verið nokkuð almenn skoðun meðal þingmanna, að
þegar Menntamálaráð fékk hana í sínar hendur, mundi það ekki
hagga við þeim launum, sem voru á 18. gr. fjárlaganna, þvi að
það voru óskráð lög á Alþingi, eins konar drengskaparsáttmáli,
að þau væru til frambúðar. Þetta hefur Menntamálaráð að engu
haft. Nú er það einsætt, að starf slikra manna er mjög undir
þvi komið, hvort þeir vita nokkuð með vissu um afkomu sína,
en fótum er ekki kippt undan þeim snögglega og allt gengur
i bylgjum eftir geðbrigðum eins eða örfárra manna. Væri æski-
legt, að liið liáa alþingi, sem i minnsta kosti einu tilfelli hef-
ur talið sér skylt að lagfæra gerðir ráðsins, tæki þetta mál til
almennrar athugunar.
Um reikninga Menningarsjóðs, sem Menntamálaráð ræður yfir
og formaður þess er gjaldkeri fyrir, þótt ráðið sé vitanlega alll